Top những đề thi mới hot nhất năm 2019 môn Ngữ văn

Đề thi thử quốc gia
(Thời gian 120 phút)

Câu 1 (1,5 điểm): Theo em, trong truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O.Henri, Giôn-xi hay Bơ -men là nhân vật nổi bật nhất của truyện? Vì sao?

Câu 2 (1,5 điềm): Viết đoạn văn ngắn (5 — 7 câu) giải thích nhan đề tác phẩm Bến quê của Nguyễn Minh Chân, trong đó có sử dựng thành phần tinh thái (gạch chốn dưới thành phần này).

Câu 3 (7 diễm): Trong bài Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi có viết: “Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được. Ta sẽ dừng tay trên trang giấy dáng lẽ lật đi, và đọc lại bài thơ. Tất cả tâm hồn chúng ta đọc...” Em có suy nghĩ gì về ý kiến trên?
Từ đó hãy trình bày cảm nhận về một bài thơ theo em là hay trong chương trình Ngữ văn lớp 8 hoặc lớp 9, phần Ván học Việt Nam

Bài làm

Câu 1
Trong truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng, tác giả kể về một nữ họa sĩ bị viêm phổi. Cô nghĩ là mình không thể khỏi bệnh và khi nằm trên giường, cô nhìn qua cửa sổ để đếm những chiếc lá thường xuân rụng xuống. Cô tin rằng khi chiếc lá cuối cũng lìa cành thì cô cũng lìa đời. “Những sợi dây ràng buộc cô với tình bạn, với thế gian này cứ lơi lòng dần từng chút một thì ý nghĩ kì quặc kia hình như lại càng chiếm lấy tâm trí cô mạnh mẽ hơn”. Thế nhưng, chiếc lá cuối cùng vẫn kiên cường bám lấy cành dù gió rét dữ dội và Giôn-xi cũng dần dần hồi phục. O.Henri dành hầu hết câu chữ để kể chuyện Giôn-xi nhưng nhân vật nổi bật nhất của truyện lại là cụ Bơ-men. Cụ đã không ngại đánh đổi cuộc sống của mình để vẽ chiếc lá thường xuân trong đêm mưa bão khủng khiếp mà chiếc lá cuối cùng đã rụng. Hành động lặng lè và cao quý ấy đã tạo nên một kiệt tác: chiếc lá mà cụ đã tạo nên bằng màu xanh hi vọng đã cứu một mạng người. Cụ đã trả lại màu xanh cho chiếc lá ứaa vàng, trả lại niềm tin và nghị lực cho con người yếu đuối, thắp lên ngon lùa của tình yêu thương, sự nhân hậu và lòng vị tha. Cụ Bơ-men đã trở thành một nhân vật có sức sống lâu bền trong lòng bạn đọc.

Câu 2.

Khi nói về Nguyễn Minh Châu, các nhà nghiên cứu nhận định, các tác phẩm của ông luôn đậm chất triết lý về con người và cuộc sống, chất triết lý đó thể hiện ngay ở trong tên đề tác phẩm như “Mảnh trăng cuối rừng”, “Chiếc thuyền ngoài xa”, “Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành”... “Bến quê” cũng là một trong những tác phẩm có nhan đề như vậy. Nhắc đến , người ta thường nhớ đến những tình cảm thuỷ chung, chân thành gắn bó. gần gũi như “Thuyền về có nhớ bến chăng / Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” hay “Cây đa cũ, bến đò xưa Bộ hành có nghĩa nắng mưa cũng chờ”... Đó cũng là hình ảnh gần gũi gợi cho ta cảm giác yên bình, thanh thản, tượng trưng cho vẻ đẹp giản dị. Cái bến quê gần gũi mà một người cả cuộc đời từng ngang dọc khắp nơi trên thế giới, cuối cùng nhận ra mình chưa từng và có lẽ sẽ không bao giờ có thể đặt chân đến, dù chỉ cách xa một khúc sông. Hình ảnh ấy gợi đến liên, vợ anh nhưng chẳng bao giờ có đủ thời gian dành cho để nhận ra vẻ dẹp tần tảo, chịu thương chịu khó, hy sinh vì chồng con của cô. Tiêu đề tác phẩm đã gửi gắm trong nó một triết lý sâu sác: Đang chạy theo những cái xa xôi mà không biết nhận ra và quý trọng những cái đẹp giản dị, gần gũi trong cuộc sống của chính mình.

Câu 3.

Trong bài “Tiếng nói của văn nghệ Nguyễn Đình Thi có viết: "Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc một lần mà bỏ xuống được. Ta sẽ dừng tay trên trang giấy đáng lẽ lật đi, và đọc lại bài thơ. Tất cả tâm hồn chứng ta đọc..”. Đó cũng là những gì ta cảm nhận. được khi đọc bài thơ “ Sang thu”.

Rất nhiều định nghĩa khốc nhau về một bài thơ hay. Trần Đăng Khoa cho rằng bài thơ; hay là một bài thơ “giản dị, xúc động, ám ảnh”. Xuân Diệu thì cho rằng đó là một bài thơ “hay cả phần hồn và phần xác”... Nhưng dù là định nghĩa theo cách nào thì nhìn chung, một bài thơ hay phải là một bài thơ được viết nên từ tình cảm, cảm xúc, từ tiếng nói trái tim người nghệ sỹ, gây được những xúc động sâu sắc. Đó cũng là một bài thơ để lại cho người đọc những ấn tượng mạnh mẽ về vần điệu, nhạc tính, mang lại cho người đọc những cảm giác mới lạ. Một bài thơ hay là một bài thơ mà hình thức và nội dung hcài hòa, tôn thêm cho vẻ dẹp của nhau. Nhưng nói như thế không có nghĩa là có một chuẩn mực hoàn hảo để nhận diện một bài thơ hay và tất cả mọi bài thơ hay đều là những bài thơ hoàn hảo, theo đúng chuẩn mực về tất cả. Có thể là bài thơ hay khi nó khơi gợi được trong lòng người những cảm mãnh liệt, nó là bản hòa âm của nhạc điệu, vần điệu., khi những điều đó đà vượt lên tất cả để trở thành điểm nổi bật, làm nhòa đi tất cả những gì chưa hoàn hảo. Dù vậy, bỏ qua những nhận định mang tính chủ quan, bài thơ hay vẫn phải là một bài thơ mang giá trị thẩm mĩ được đông đảo độc giả công nhận

Chính vì mang trong nó những phẩm chất như vậy nên nói như Nguyễn Đình Thi, với những bài thơ hay ấy “không bao giờ ta đọc một lần mà bỏ xuống được”. Thơ là tiếng nói của cảm xúc, một bài thơ hay sẽ không chỉ nỏi lên tiếng nói tình cảm của nhà thơ, của một người mà còn là tiếng nói chung cho tất cả mọi người, vì vậy, nó có sức lôi cuốn người đọc mạnh mẽ, khiến cho họ cùng hòa chung cảm xúc, vui với niềm vui của thi sĩ, buồn với nỗi buồn của họ. Cảm xúc khi đă có sự hòa điệu sẽ tạo nên sức hút mãnh liệt, giữ bài thơ ở lại. Nhưng vấn đề được Nguyễn Đình Thi nhấn mạnh ở đây là “Tất cả tâm hồn chúng ta đọc..” có nghĩa là ông đang muốn nhấn mạnh đến sự giao hòa cảm xúc mang tính tuyệt đối giữa người sáng tạo và độc giả. Việc đọc bằng trí tuệ là cái đọc để hiểu và chưa chắc đã để lại những ấn tượng sâu đậm nhưng khi đọc bằng cả tâm hồn, đó phải là một cái đọc có sức cuốn hút và để lại những ấn tượng không dễ nhạt phai.

Như vậy, có thể nói, bằng cách diễn giải rất cụ thể, Nguyễn Đình Thi đã mang đến cho người đọc một khái niệm nữa về thơ hay. Tại sao những bài thơ như vậy lại có sức cuốn hút đến mức phải khiến cho người ta phải đọc bằng cả tâm hồn cùa mình? Bạn hãy thử cùng tôi đọc “Sang thu” của Hữu Thỉnh để trải nghiệm cho những cảm xúc đó.

“Bỗng nhận ra hương ổi
Trên hàng cây đứng tuổi”

Xưa nay, mùa thu vẫn luôn là mùa nhạy cảm nhất, trong năm, vì thế mà mang lại cho thi nhân nhiều cảm xúc. Mùa thu đẹp, mùa thu mơ màng, và có những khoảnh khắc, mùa thu cũng thật lạ. Ấy là khi mùa như cô thiếu nữ, rụt rè nhón chân bước vào vườn Ngay từ đầu, bài thơ đã khiến người đọc cảm thấy bị thu hút bời từ chính những cảm xúc rất thực của nhà thơ. Trong cái mơ hồ phảng phất gió thu và lá thu đang ngả màu, là hương ổi chứ không phải bất cứ một thứ mùi nào khác bởi “giũa trời đất mênh mang, giữa cái khoảnh khắc giao mùa kì lạ thì điều khiến cho tâm hồn tòi phải lay động phải giật mình để nhận ra đó chính là hương ổi (...) Hương ổi tự nó xộc thẳng vào những miền thơ ấu thân thiết trong tâm hồn chúng ta. ” (Hữu Thỉnh). Nhà thơ đă khiến cho người đọc như cũng đang chìm ngập trong màu sắc và mùi vị của mùa thu, để những ai chưa từng nhận ra rằng mùa thu có thể đến trong hương ổi giờ đây cũng có thể như đang ngửi thấy mùi hương ngọt ngào ấy. Mùa thu đến trong sự mơ hồ. “cảm” nhiều hơn “nhận” Mặc dù nhà thơ nói rằng: “Bỗng nhận ra hương ổi” nhưng thực ra đó là cái "nhận” có xuất xứ từ "cảm”, cảm được sự chuyển động của hương sắc: Phả vào trong gió se”. Hương ổi ngào ngạt đến mức có thể "phả vào trong gió se” như có thể đưa tay mà nắm bắt lấy. trong cái gió rất đặc trưng của mùa thu, se lạnh. Ta chợt bàn khoăn: Hương ổi nồng nàn đến vậy mà sao giờ thi nhân mới giật mình nhận ra? Phải chăng con người đã quá vô tình mà không cảm nhận được bước đi của thời gian? Nhưng nếu đã vô tình thì không thể cảm nhận một cách tinh tế đến vậy. Có lẽ nên đi tìm câu trả lời trong cái bất ngờ vẻ dấu hiệu của mùa thu. Sau những năm chiến tranh, không được hưởng những mùa thu trọn vẹn, khi bước vào mùa thu hoà bình đầu tiên, người ta bỗng trở nên bất ngờ, sửng sốt trước tât cả nhũng gì thuộc về mùa thu. Và cũng có lẽ bởi, xưa nay người ta dã quen nhìn thấy mùa thu đến trong hương cốm, trong lá vàng, trong cúc .. Giờ đây, phát hiện rằng mùa thu cũng có thể đến trong hương ổi nồng nàn nên cảm xúc bất ngờ, sung sướng bật lèn thành tiếng thành một tiếng reo ngỡ ngàng, thích thú Thu đă nhẹ nhàng bước những bước đi đầu tiên vào trong cảnh vật, vào trong lòng người trong những vần thơ đầy ngỡ ngàng, nó khiến người ta không thể không tiếp tục dõi theo những bước chân ấy để cảm nhận mùa thu

"Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về"

Giật mình trước hương ổi, thi nhân ngỡ ngàng nhìn ra xung quanh. Thu đã đến thật rồi! Đến không hề báo trước để người ta phải giật mình thích thú. “Sương chùng chình qua ngõ”, nửa như muốn đi, nửa lại như muốn dùng dằng ở lại. Khi thu đã lan tràn khắp không gian và sương trở thành một sinh thể có hồn, cũng mang trong mình cái lưu luyến tạo vật. Rõ ràng là Hữu Thỉnh đang nhẹ nhàng dẫn dắt người đọc đến với từng đường nét của mùa thu nhưng hai từ “hình như” làm cho tất cả những gì cảm nhận trước đó đột nhiên trở nên mơ hồ. Là hương ổi của mùa thu đấy, lồ gió se của mùa thu đấy, là “sương chùng chình” của mùa thu ấy nhưng có lẽ nhà thơ đang quá vui mừng, quá sững sờ trước những cảm nhận mới mẻ, khác lạ, đặc biệt của mùa thu mà vẫn còn chưa dám tin rằng: Sang thu Điều kỳ lạ thú vị là đến đây người đọc cùng đột nhiên mang trong mình thứ cảm giác mơ hồ đáng yêu như vậy.

Và “sang thu”! Sự vật trong khoảnh khắc giao mùa ấy cùng mang một nét duyên riêng thật lạ.

"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã"

Mùa thu, dòng sông cho để hợp với không khí của những buổi chiều thu mà dường như trở nên nhẹ nhàng, êm dịu hơn. Sông như biến thành một con người có tâm hồn nhạy cảm, cảm nhận được khí thu đang bao trùm lên vạn vật mà tự cho mình “được lúc dềnh dàng”, nán lại chưa muốn chảy, để được tự mình chứng kiến những bước chân nhẹ nhàng của thu sang. Và cánh chim, không phải là “vội vã” mà là “bát đầu vội vã”. Nếu như “vội vã” thì đã là bước sang hẳn mùa thu, chuẩn bị bước sang mùa dông, đàn chim đang chuẩn bị bay về phương Nam ấm áp tránh rét. Còn ở đây, mới là “sang thu” nên sự vội vã mới chỉ “bắt đầu”. Thiên nhiên vẫn luôn là những sự vật nhạy cảm nhất với khoảnh khắc giao mùa. Và nhà thơ đã nắm bắt được cái khoảnh khắc vội vã ấy của cánh chim và cảm nhận mùa thu đến từ chính trong cái vội và ấy.

Mùa hạ chuyển giao cây “quyền trượng” cho mùa thu nhưng vẫn không quên để lại một chút dấu ấn của mình:

*Có đám mây mùa hạ
vắt nửa mình sang thu”

Hữu Thỉnh nói rằng: Khi tôi viết bài thơ này tôi đố liên tưởng đến những đám mây mùa hạ. Đó là những đám mây trăng trọn vẹn vào mùa thu”. Mặc dù cũng theo nhà thơ, đằng sau hình ảnh ấy còn ẩn chứa biết bao ý tưởng về khát khao, ước vọng của tuổi trẻ, của con người trong cuộc đời nhưng không thể phủ nhận rằng nó vẫn tạo ra một nét vẽ thật đẹp cho bức tranh cảnh vật Cối tư thế “vắt nửa mình” như có gì lưu luyến. Nó đã giao hoà ở trong một khoảnh khắc thời điểm giữa mùa hạ sang mùa thu, thời điểm mà không phải ai cũng cố thể cảm và thể hiện ra được.

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ 
Trên hàng cây đứng tuổi”

Cảm nhận qua một tâm hồn tinh tế, khoảnh khắc giao mùa bỗng dừng lại thật chậm trong những đường nét. Đâu chỉ có đám mây mùa hạ còn lưu luyến mà “vắt nửa mình sang thu”, đó còn là nồng. Còn bao nhiêu nắng bởi hạ vân còn lưu luyến với trời đất trước khi chuyển giao sang mùa thu. Nhưng rồi mùa thu cũng vẫn đến để mọi thứ dần thay đổi: vơi dần cơn mưa, sấm bớt bất ngờ, ngay cả hàng cây cũng trở nên “đứng tuổi”.. Đến đây, ta lại bắt gặp những phát hiện hết sức tinh tế của Hữu Thỉnh. Dấu hiệu của mùa thu được cảm nhận ở từng chi tiết, ngay cả sự thay đổi của các lá hàng cây. Là “đứng tuổi” bởi hàng cây đã vượt qua cái xanh tươi, mơn mởn của mùa xuân, mùa hạ, giờ đây đang thay đổi tấm áo mà mình đang mặc để trở thành đứng tuổi..

Bài thơ kết thúc nhưng khoảnh khắc sang thu đã ngập tràn khắp không gian, tràn vào lòng người và dể lại trong lòng họ những ấn tượng sâu sắc và cũng rất riêng. Người đọc như dõi theo từng bước chân của mùa thu, hòa mình vào trong hương ổi, trong cối chùng chình của sương, cái dềnh dàng của sông, cái vội vã của thu, cái mềm mại của dải mây mùa hạ vắt sang thu.. Không chỉ là đọc, đó còn là sự cởi mở của tất cả các giác quan theo bước chân của mùa thu, đón nhận mùa thu với tất cả sự ngờ ngàng, hào hứng, vui thích. Có thể nói bài thơ không chỉ lôi cuốn người đọc mà nó còn khiến cho người ta hòa mình vào trong cảm xúc ấy một cách trọn vẹn.

“Sang thu” “không chỉ báo cho người đọc biết thu đã trố trong cảnh sắc thiên nhiên mà còn ngay trong cuộc sống con người, trong tâm hồn tôi và chắc với rất nhiều người yêu thu.. “Có đám mây mùa hạ / vắt nửa mình sang thu (Hữu Thỉnh). Bài thơ đã khiến cho người ta không thể chỉ dừng lại ở nó một lần. Và chắn chắn rằng, với cả những ai không có cơ hội đọc lại có lần thứ hai thì những ấn tượng cũng sê mãi ấn tượng về một khoảnh khắc mơ màng: sang thu
 

 

Chúc các bạn đạt điểm cao! Đậu đại học!