Cảm nghĩ về bài ca dao: Con cò mà đi ăn đêm...Đừng xáo nước đục đau lòng cò con

Cảm nghĩ về bài ca dao: Con cò mà đi ăn đêm...Đừng xáo nước đục đau lòng cò con

...Tôi cũng muốn nói vài lời về bài ca dao, đối với nhiều người có lẽ là thân thiết nhất, vì nó quyện thấm rất sâu vào những kỉ niệm về tuổi thơ đã qua, và về người mẹ.

Con cò mà đi ăn đêm...
 
Đẹp như một dòng ánh sáng xót đau, bài ca dao chảy long lanh, rửa sạch và mài sáng tâm hồn ta. Ta cảm kích nhớ đến mẹ cha, tổ tiên ta ngày trước, cả một đời khổ nhục, âm thầm, cho đến lúc chết đi vẫn còn đắng cay, oan ức. Nhưng trái tim ấy, trong khổ đau, nói theo cách của nhà thơ Tố Hữu, lại sáng ngời lên như ngọc. Ta còn kinh ngạc mãi, mỗi lúc nghỉ rằng, đối với con cò sắp bị đời phanh xác ra kia, cái đau đớn nhất không phải là nghèo hèn, cũng không phải là cái chết, mà là lòng mình cuối cùng lại bị bợn chút đục nhơ. Người Việt Nam ta đòi hỏi tinh thần của mình, cuộc sống của mình, lịch sử của mình phải tuyệt đối sạch thơm. Một dân tộc như thế có thể nào chịu để cho kẻ thù làm nhục? Thật không thể diễn tả nổi vẻ đẹp tự nhiên và cao cả của hai câu hát cuối cùng:
 
Có xáo thì xáo nước trong,
Đừng xáo nước đục...

•  Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bố)
•  Từ đồng nghĩa

Lời dặn dò, trăng trối nghe nghẹn ngào, đau xé tận ruột gan, mà thiêng liêng biết nhường nào! Tim ta nhói sáng lên khi nghe nhắc đến lũ cò con. Ôi, cha mẹ ta, dân tộc ta nữa, còn nghèo quá, gia sản để lại cho ta cùng không có gì ngoài cái dòng máu thiêng liêng, cái viên ngọc linh thần vô giá ấy. Cái lẽ làm người trong sạch đó còn đời đời soi chiếu trong tâm hồn của dân tộc ta, nhờ những người mẹ Việt Nam - hiện thân của tình thương - đêm đêm xiết chặt đứa con bé bỏng vào lòng và âu yếm hát ru bài Con cò mà đi ăn đêm, bài ca dao màu nhiệm.