Phân tích và nêu cảm nghĩ về bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu

884 từ

Phân tích và nêu cảm nghĩ về bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu

Sào Nam thi tập”. “Ngục trung thư”. Một nhà nho trang nhã, ung dung, đường hoàng. Hai câu thực nói về cuộc đời người chiến sĩ cách mạng. Phải xa gia đình, quê hương đất nước, bôn ba hải ngoại, phải nếm trải mọi thử thách gian truân, chịu cảnh tù tội “hai mươi năm lẻ đã từng chua với xót” (Bài ca chúc Tết thanh niên). “Khách không nhà” đối với “người có tội” (bị tù), “bốn bể” đối với “năm châu” - ngôn ngữ thơ cân xứng, thể hiện một tâm hồn cao đẹp, giàu đức hi sinh, một chí lớn tung hoành mang tầm vóc lớn lao được đo bằng “năm châu” và “bốn bể”. Giọng thơ thanh thoát phơi phới:

Đã khách không nhà trong bốn biển

Lại người có tội giữa năm châu.

Sau này, trong bài thơ “Từ giã bạn bè lần cuối cùng” viết năm 1940 trước lúc qua đời, ý thơ trên được tác giả nhắc lại:

Những ước anh em đầy bốn biển

Nào ngờ trăng gió nhốt ba gian.

Hai câu 5 và 6 đối nhau, ngôn ngữ trang trọng diễn tả một chí khí hiên ngang, một chí lớn phi thường của người anh hùng muốn làm nên sự nghiệp vĩ đại. Thơ mang cốt cách anh hùng:

“Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế,

Mở miệng cười tan cuộc oán thù”

“Bủa tay”, “ôm chặt” nói lên một tư thế hào hùng, một quyết tâm không gì lay chuyển nổi, một lí tưởng sáng ngời: Giúp đời cứu nước! “Cuộc oán thù” là cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp và bè lũ tay sai bán nước. Hai chữ “cười tan” thể hiện một ý chí, nung nấu căm thù. Giọng thơ hào hùng. Thủ pháp nghệ thuật được sử dụng đặc sắc: Hình ảnh thậm xưng kì vĩ, các động từ gợi tả mạnh mẽ (ôm chặt, cười tan) đã dựng nên hình ảnh một đấng nam nhi, một trang anh hùng, một bậc trượng phu, hào kiệt... trong tù đày vẫn lạc quan, bất khuất, ngạo nghễ.

Cảm hứng anh hùng dào dạt suốt bài thơ. Bút pháp khoa trương, lối đối và sử dụng điệp ngữ rất đặc sắc đã làm hiện lên cốt cách của “Bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập, được hai mươi triệu con người trong vòng nô lệ tôn sùng” (Nguyễn Ái Quốc). “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” của Phan Bội Châu là bài ca yêu nước, bài ca tự do.