Soạn bài đồng chí

    Bài thơ Đồng chí ra đời vào đầu năm 1948 sau khi nhà thơ Chính Hữu cùng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc - Thu đông năm 1947. Số lượng bài thơ của Chính Hữu không nhiều nhưng có nhiều bài đặc sắc, ngôn ngữ giàu cảm xúc, hình ảnh chọn lọc và "Đồng chí" là bài thơ như thế. Bài thơ đồng chí còn là một bài thơ tiêu biểu nhất viết về người lính cách mạng của văn học thời kháng chiến chống Pháp. Bài thơ đã khơi dậy nhiều xúc động mạnh mẽ trong lòng bạn đọc. Hãy cùng Cunghocvui.com tìm hiểu bài thơ qua bài Soạn bài đồng chí dưới đây

Soạn bài đồng chí

I. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

1. Tác giả

   - Chính Hữu tên thật là Trần Đình Đắc (1926-2007)

   - Nguyễn quán huyện Can Lộc (nay là huyện Lộc Hà), tỉnh Hà Tĩnh

   - Ông là một nhà thơ Việt Nam, nguyên đại tá, phó cục trưởng cục Tuyên huấn thuộc Tổng cục chính trị, quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên phó tổng thư ký hội nhà văn Việt NAm

   - Ông từng được Nhà nước Việt Nam trao tặng gaiir thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật lần 2

   - Tập thơ tiêu biểu "Đầu súng trăng treo"

 2. Tác phẩm

   - In trong tập "Đầu súng trăng treo"

   - Sáng tác năm 1948

II. Tìm hiểu sơ lược bài thơ "Đồng chí" 

  1. Bố cục : chai thành 3 đoạn

• 7 câu đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí
• 10 câu tiếp theo: Biểu hiện của tình đồng chí và sức mạnh ở những người lính
• 3 câu cuối: Biểu tượng đẹp về cuộc đời người lính

  2. Thể thơ : Tự do

  3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp tự sự, miêu tả

Tình đồng chí đồng đội

III. Tìm hiểu chi tiết bài thơ 

   Câu 1: Dòng thơ thứ bảy có gì đặc biệt? Mạch cảm xúc và suy nghĩ trong bài thơ được triển khai thế nào trước và sau dòng thơ đó?

  - Dòng thứ 7 đặc biệt bởi cấu tạo của nó chỉ có hai tiếng "đồng chí". Cả dòng thơ chỉ có một từ, hai tiếng và dấu chấm cảm: Đồng chí! Câu thơ như một điểm nhấn đánh dấu một mốc mới trong cảm xúc bài thơ, bao hàm nhiều ý nghĩa

  - Câu thơ vang lên thể hiện sự gắn bó thân tình của những con người cùng chung chí hướng,là sự gắn kết giữa đoạn trước là nguồn gốc hình thành tình đồng chí và đoạn sau là những biểu hiện, cảm xúc của tình đồng chí

   Câu 2: Cơ sở hình thành tình đồng chí của người lính là gì?

  - Tình đồng chí được bắt nguồn từ sự tương đồng về cảnh ngộ xuất thân nghèo khổ, cùng chung giai cấp xuất thân đều chung mục đích, lí tưởng đã đưa họ từ mọi miền tổ quốc tập hợp lại trong hàng ngũ quân sự và trở thành những người đồng chí, những người bạn tri âm tri kỉ của nhau

              Quê hương anh nước mặn đồng chua

              Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá

  - Tình đồng chí còn được nảy sinh từ sự cùng chung nhiệm vụ sát cánh bên nhau trong chiến đấu.

             Súng bên súng, đầu sát bên đầu

  - Tình đồng chí, đồng đội phát triển và bền chặt trong sự chia sẻvà đồng cam cộng khổ cùng nhau trrong mọi gian lao, vất vả, đó là mối tình tri kỉ của những người bạn chí cố

            Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ

  Câu 3: Những biểu hiện cảm động của tình đồng chí làm nên sức mạnh tinh thần của những người lính cách mạng. Phân tích ý nghĩa, giá trị những chi tiết, hình ảnh đó.

   - Đó là sự cảm thông sâu xa về những tâm tư, nỗi lòng của nhau

            Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

            Gian nhà không, mặc kể gió lung lay
            
            Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.

 Những người lính ra trận đế lại sau lưng mình những gì yêu quý, thân thương nhất của quê hương: ruộng nương, gian nhà, giếng nước gốc đa.. Từ “mặc kệ” cho thấy tư thế ra đi dứt khoát của người lính. Nhưng sâu xa trong lòng, họ vẫn da diết một nỗi nhớ quê hương, ở ngoài mặt trận, những hình ảnh thân thuộc nơi quê nhà xa xôi vẫn in sâu, chôn chặt trong trái tim và tâm trí của họ.

    - Tình đồng chí còn là cùng nhau chia sẻ những gian lao, thiếu thốn của cuộc đời người lính

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi

Ảo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vá

Miệng cười buốt giá

Chân không giày

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.

Nhà thơ đã miêu tả hình ảnh những người lính một cách chân thực, cụ thể: áo rách, quần có vài mảnh vá, chân không giày... nhà thơ đã đưa sự từng trải của chính mình để viết nên những vần thơ hiện thực cuộc sống của những người lính cụ Hồ trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Những cơn sốt rét ớn lạnh đến run người, những hôm trời lạnh giá, môi khô nứt nẻ, cười nói cũng khó khăn "miệng cười buốt giá". Thế nhưng họ vượt lên tất cả nghịch cảnh của thời tiết, của hoàn cảnh sống thậm chí là của bệnh tật nhờ tình người, sự ấm áp của tình đồng chí, đồng đội "thương nhau tay nắm lấy bàn tay". Các cặp sóng đôi liền nhau trong từng cặp câu liền nhau đã thể hiện được sự gắn bó, chia sẻ của những người đồng đội. 

   Câu 4 

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo

Những câu thơ trên gợi cho em suy nghĩ gì về người lính và cuộc chiến đấu? Hãy phân tích vẻ đẹp và ý nghĩa của hình ảnh trong những câu thơ ấy?

Những câu thơ trên gợi trong lòng người động nhiều xúc cảm sâu sắc. Trong cái lạnh khắc nghiệt của thời tiết, trong khung cảnh rừng hoang hiện lên hình ảnh người lính- súng- vầng trăng. Trong hoàn cảnh gian khổ là vậy nhưng những người lính vẫn "đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới". Đây là hình ảnh biểu hiện cụ thể tình đồng chí luôn đồng cam cộng khổ, luôn sát cánh bên nhau lúc khó khăn giản khổ hay khi nguy hiểm cận kề. Họ đứng "cạnh bên nhau" giữa cái giá lạnh của rừng đêm, trong những giờ phút sinh từ mà không cảm thấy cô độc bởi bên nhau còn có những người đồng chí, đồng đội cùng như sưởi ấm, cùng nhau chiến đấu vượt lên mọi hoàn cảnh

Câu thơ cuối thật đặc sắc "Đầu súng trăng treo", Hình ảnh sung tượng trưng cho tinh thần sẵn sàng chiến đấu, tinh thần quyết tử cho tổ quốc quyết sinh đồng thời nó cũng mang một tư thế chủ động, tự tin trong chiến đấu. Tương phản đối nghịch giữa cái khắc nghiệt của thời tiết là tinh thần chiến đấu không ngừng nghỉ của những người lính cụ Hồ. 

  Câu 5: Theo em, vì sao tác giả lại đặt tên cho bài thơ về tình đồng đội của những người lính là Đồng chí?

- Đồng chí muốn nói lên cùng chung ý chí, lí tưởng là cách xưng hô của những người cách mạng. Vì vậy, tác giả đặt tên là Đồng chí như để diễn tả thêm sự gắn bó khăng khít của những người lính cách mạng.

- Tình đồng chí là chỗ dựa tinh thần duy nhất để người lính vượt qua mọi khó khăn chiến thắng kẻ thù.

  Câu 6: Qua bài thơ này, em có cảm nhận gì về hình ảnh anh bộ đội thời kháng chiến chống Pháp?

 - Họ đều xuất thân từ những người nông dân. Đều sẵn sàng bỏ lại sau lưng những gì thân thuộc nhất để ra đi theo tiếng gọi của tổ quốc

 - Họ là những con người không ngại gian lao, vất vả, thiếu thốn hay thậm chí là hy sinh bản thân để bảo vệ đất nước, một tình thần quyết từ cho tổ quốc quyết sinh

 - Sáng ngời và nổi bật trong họ là tinh thần đồng đội và ý chí quyết tâm đánh giặc ngoại xâm giữ gìn và bảo vệ chủ quyền, độc lập dân tộc.

>> Soạn bài Đồng Chí Ngắn nhất | Soạn văn 9 Ngắn nhất

Mong rằng bài viết soan bài đồng chí của Cunghocvui.com sẽ giúp các bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích cho môn ngữ văn 9