Sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài chi tiết nhất

"Vợ chồng A Phủ" là truyện ngắn tiêu biểu của Tô Hoài. Cunghocvui xin gửi tới các bạn sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ nhằm khái quát lại nội dung chính một cách đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất, giúp các bạn nắm chắc tác phẩm, thuận tiện hơn trong quá trình học tập môn Ngữ văn 12. Hy vọng với tài liệu tham khảo "Vẽ sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ" này sẽ giúp ích thầy cô và các bạn.

A. Giới thiệu tác giả, tác phẩm 

1. Nhà văn Tô Hoài

Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen, một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông là nhà văn có sức sáng tạo dồi dào, có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về cuộc sống, phong tục tập quán của nhiều vùng đất khác nhau, đặc biệt Tô Hoài có sự gắn bó giữa cuộc sống và con người miền núi. Với sự nghiệp trải dài gần bảy thập kỷ, Tô Hoài có phong cách viết truyện ngắn nổi bật. Lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động, tính miêu tả giàu chất tạo hình, ngôn ngữ phong phú mang đậm tính khẩu ngữ.

2. Tác phẩm "Vợ chồng A Phủ"

Năm 1952, sau chuyến đi thực tế tám tháng cùng bộ đội vào giải phóng Tây Bắc, Tô Hoài đã có sự hiểu biết, gắn bó sâu sắc với đời sống của đồng bào vùng cao. Từ kỉ niệm nghĩa tình không thể nào quên về Tây Bắc, từ tiếng gọi "chéo lù, chéo lù" (trở lại) của đôi vợ chồng người Mông, ông đã sáng tác tập "Truyện Tây Bắc" như một cách trả ơn nghĩa tình sâu nặng của đồng bào vùng cao.

"Vợ chồng A Phủ" in trong tập "Truyện Tây Bắc" (1953) được giải nhất do Hội văn nghệ Việt Nam trao tặng (1954) kể về số phận những người dân bị áp bức, bóc lột nơi miền núi. Qua đó thấy được vẻ đẹp và sức sống tiềm tàng trong con người họ và thể hiện những giá trị hiện thực kết hợp giá trị nhân đạo sâu sắc. 

B. Sơ đồ tư duy về tác phẩm Vợ chồng A Phủ

1. Nhân vật Mị

Trong "Vợ chồng A Phủ", Mị được Tô Hoài ưu ái xây dựng cho một hình ảnh hoàn hảo của cô gái Mèo. Mị xinh đẹp, tài năng và hiếu thảo. "Vào mùa xuân, Mị ngồi xuống uống rượu bên bếp lửa và thổi sáo". Trai làng kéo đến nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị. Khi cô lên nương, cô uốn chiếc lá và đưa lên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị. Xây dựng hình ảnh của nhân vật Mị là người yêu đời, yêu cuộc sống. Mị còn là một cô gái yêu cuộc sống, tự do, có tâm hồn thuần khiết và trong sáng. 

Hoàn hảo là vậy nhưng Tô Hoài cũng khéo léo khoác lên người Mị tấm áo choàng đầy bi kịch để có thể tạo ra một nhân vật đại diện cho số phận của những người phụ nữ miền núi đầy đau khổ trong kiếp nô lệ của bọn nhà giàu. Vì món nợ truyền kiếp của cha, Mị phải làm dâu nhà giàu để gạt nợ. Tuổi thanh xuân của cô gái trẻ bị chôn vùi ở nhà thống lý Pá Tra, trở thành kiếp trâu ngựa, lùi lũi như "con rùa trong xó cửa". Tết thì lên núi hái thuốc phiện, giữa năm thì gặt đay, xe đay, đến mùa thì lên nương bẻ bắp. Công việc quẩn quanh ấy khiến Mị như bị tê liệt về ý thức, không biết buồn vui, sướng khổ, không dĩ vãng và tương lai. Ngày qua ngày, cô ngồi trong một căn buồng u tối, kín mít với chiếc cửa sổ lỗ vuông bằng bàn tay "không biết bên ngoài là sương hay là nắng. Căn buồng ấy như giam cầm tuổi trẻ của cô gái trong buồn đau, lạnh lẽo. Như vậy, Tô Hoài cất lên tiếng nói đau xót, căm phẫn tố cáo tội ác của giai cấp thống trị miền núi đã hành hạ và làm khô héo sự sống của cô gái vùng cao Tây Bắc.

2. Sơ đồ tư duy nhân vật A Phủ trong Vợ chồng A Phủ

A Phủ là một chàng trai nghèo khổ, sống cuộc đời tự do, phóng khoáng giữa núi rừng, chỉ vì dũng cảm đứng lên chống lại sự bất công mà A Phủ bị thống lý Pá Tra phạt vạ, bắt làm người ở trừ nợ, quần quật làm giàu cho nhà thống lý suốt năm, suốt tháng. Trong một lần đi chăn bò, vì mải bẫy nhím, để hổ ăn mất một con bò nên A Phủ bị Pá Tra trói đứng vào cột, bị bỏ đói, bỏ khát giữa những ngày Hồng Ngài rét buốt.

3. Sức sống hồi sinh nhân vật

a, Trong đêm tình mùa xuân

Miêu tả tâm trạng và hoạt động của Mị trong đêm xuân, Tô Hoài không chỉ thể hiện tài năng phân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc mà còn bộc lộ niềm thương xót, thông cảm cho những kiếp người bị vùi dập, đọa đầy. Sáu lần tiếng sáo xuất hiện nhằm thể hiện những cung bậc, tâm trạng tinh tế, chân thực của nhân vật Mị. Tiếng sao là biểu tượng khát vọng sống, khát vọng tự do, hạnh phúc, là sức sống tiềm tàng trong tâm hồn Mị. Tiếng sao là một chi tiết nghệ thuật đặc sắc, thể hiện giá trị nhân đạo của Tô Hoài trong tác phẩm. Bên cạnh đó, nhà văn còn ngợi ca sức sống khỏe khoắn của nhân vật Mị nói riêng, đồng bào Tây Bắc nói chung. Sức sống ấy như hạt mầm vươn lên và xuyên qua lớp đất đá khô cằn để hướng tới bầu trời tự do. Vẻ đẹp của sức sống này khiến ta nhớ tới hai câu văn ca ngợi của Maxim Goroki: "Con người - hai tiếng ấy thật tuyệt diệu! Nó vang lên kiêu hãnh xiết bao".

b, Trong đêm đông cởi trói

Cũng là nhà văn nhân đạo nhưng trong "Tắt đèn", Ngô Tất Tố để chị Dậu phản kháng lại số phận rồi lại lao vào đêm tối, đêm đen như mực, như cái tiền đồ của chị. Nam Cao cũng xót xa, thương cảm cho bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của Chí Phèo nhưng lại đành để phần còn lại của cuộc đời Chí chìm trong phẫn uốt, đau thương. Còn trong "Vợ chồng A Phủ", Tô Hoài nhìn người lao động không phải là nạn nhân của hoàn cảnh mà là những người có khả năng tái tạo hoàn cảnh. Dưới ngòi bút tinh tế, sâu sắc của Tô Hoài, việc Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ có ý nghĩa của một hành động tự giải thoát bởi cứu A Phủ cũng là tự cứu mình, tự thoát ra khỏi nhà tù của thần quyền và cường quyền đang ngày đêm buộc chặt cuộc đời Mị. Cô vùng lên chống lại cái ác và cùng A Phủ đi theo một chiều hướng tích cực hơn - con đường tất yếu họ phải đi, con đường đến với cách mạng để giải phóng cuộc đời thấp cổ bé họng. Bằng tài năng dẫn dắt truyện lôi cuốn, lối kể chuyện tự nhiên mà tinh tế, ngôn ngữ mang đậm màu sắc dân tộc đậm đà, cuối cùng Tô Hoài đã để Mị cởi tấm áo bi kịch của đời mình, dẫm lên nó mà chạy đến Phiềng Sa, nơi có ánh sáng của cách mạng để khoác lên mình trang phục của tự do. Thấy được sự thay đổi số phận của con người theo chiều hướng tích cực hơn là nét mới mẻ trong tư tưởng nhân đạo của nhà văn, của văn học Việt Nam sau cách mạng tháng Tám.

Vợ chồng A Phủ là câu chuyện về số phận và vẻ đẹp của người lao động vùng cao Tây Bắc. Ở tác phẩm, ta không chỉ nhận ra màu sắc dân tộc đậm đà, tài năng xây dựng tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn mà còn là tấm lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn dành cho những mảnh đời nhỏ bé. Tác phẩm còn là bài ca về sức sống tiềm tàng kì diệu của con người ngay trong hoàn cảnh khốn cùng nhất như ông nói: "Nhưng điều kỳ diệu là dẫu trong cùng cực đến thế, mọi thế lực của tội ác cũng không thể giết được sức sống con người lay lắt, đói khổ, nhục nhã Mị vẫn sống âm thầm mãnh liệt".

Xem thêm >>> Soạn văn Vợ chồng A Phủ đầy đủ nhất

                             Ý nghĩa chi tiết tiếng sáo trong Vợ chồng A Phủ

Với sơ đồ tuy duy bài Vợ chồng A Phủ, Cunghocvui đã đem lại cho các bạn bài viết tham khảo đầy đủ và chi tiết nhất. Nếu có đóng góp gì cho bài sơ đồ tư duy môn văn bài Vợ chồng A Phủ, hãy để lại ở phần bình luận nhé!