Phân tích nhân vật vợ chồng Nghị Quế trong tác phẩm "Tắt đèn”
Phân tích nhân vật vợ chồng Nghị Quế trong tác phẩm "Tắt đèn”của Ngô Tất Tố
Bài tham khảo
Bản chất của bọn quan lại, địa chủ thời thực dân phong kiến là djnçi mọi thủ đoạn để làm giàu trên xương máu của nhân dân lao động nghèo <hộ. Vợ chồng Nghị Quế là hình ảnh tiêu biểu sâu sắc nhất đã được Ngô Tất Tố xây dựng thành công trong tác phẩm Tắt đèn. Hình ảnh độc ác, tàn nhẫn của ông Nghị, bà Nghị trong tác phẩm đã giúp ta hiểu thêm về tầng lớp địa chủ thời ây.
Trọng xã hội Việt Nam giai đoạn 1936-1939, nhân dân ta đang chịu cảnh một cổ hai tròng: thực dân và phong kiến. Thuế thân, thứ thuế đánh trên đầu người rất nặng nề làm cho nhân dân ta vốn không đủ ăn, đủ mặc, lại càng trở nên khánh kiệt, điêu đứng.
Đã vậy, bọn địa chủ chỉ nhờ dịp thuế ngặt nghèo, khi cánh cổng làng Đông Xá đóng lại, trâu không được ra đồng làm việc là chúng tha hồ giờ thủ đoạn tàn bạo nhất để mua rẻ bán đắt từ tài sản đến sức lao động của người nghèo khổ nhất. Phải, chính thời điểm ấy, vợ chồng Nghị Quế đã có dịp bộc lộ bản chất tàn ác, bất nhân mua ổ chó và đứa con ruột của chị Dậu. Trước hết, Nghị Quế là loại địa chủ ngu dốt, vọng ngoại mù quáng, lại rất keo kiệt bủn xỉn. Hắn cho rằng theo Tây, giống Tây là sang trọng nên dặn vợ phải gọi con cái là như bà phán, bà ki trên tỉnh. Nói năng như vậy là văn minh. Từ xưng hô đền cách bày biện trong nhà đều cải tiến. Hắn treo tranh quảng cáo sữa bò giữa hai câu đối trong phòng khách! Tuy nhiên, cách ăn uống của nó thỏ thiển, thiếu văn hóa, lại mất vệ sinh. Hắn súc miệng òng ọc mấy rồi nhổ toẹt xuống nền nhà. Hắn có một cái dinh cơ lợn mà một đĩa giò kho ăn làm mấy bữa. Còn dư lại bà Nghị phải đếm từng miếng, giao hẹn với người giúp việc. Nhân lúc sưu thế ngặt nghèo, vợ chồng Nghị Quế đã dùng thủ đoạn “ông đánh bà để mua rẻ chó của chị Dậu. Túng cùng, sợ anh Dậu đang đau ốm mà bị hành hạ, đánh đập, chị Dậu đứt ruột bán cái Tí. Nhân tiện, vợ chồng Quế mua luôn đàn chó với giá rẻ. ông nghị dùng thủ đoạn hiếp”, “dọa dồn chị Dậu vào thế bí, biểu hiện qua các cử chỉ đập tay xuống sập, quát..., qua giọng nói lúc thì quát, lúc thì cáu..., qua lời nói: “Bán thì đi làm văn Không bán thi vế. thẳng!"...Trái lại, bà Nghị dùng thủ đoạn “dỗ dành", làm ra “thông cản’" biểu hiện qua cử chỉ an ủi:
“Thôi thế này, chó tao cũng mua vậy, cả chó con lẫn chó cái sang đây tao trả cho một đồng nữa. Với con bé kia một đồng là hai. Thế là mày đủ liền nộp sưu lại khỏi nuôi chó, khỏi nuôi con, sướng nhé!"
Cái từ sướng nhé của bà Nghị thật nhẫn tâm, tường như nhát dao cắt thêm một nhát vào tấm lòng đang đứt đoạn của người mẹ nghèo khổ, cùng quẫn. Có người mẹ nào sung sướng khi phải xa rời đứa con ruột thịt của mình với niềm vui sướng khỏi phải nuôi con như chị? Tại sao bà Nghị, là một phụ nữ lại không hiểu rõ điều ấy? Phải chăng vì mối lợi đã làm bà tối mắt, nói và làm ơn cố thuyết phục người ta làm theo ý riêng của bà, có lợi cho bà nhất mà thòi. Chà đạp lên tình mẫu tử thiêng liêng, bà Nghị quả là con người tàn nhẫn! Tằn tiện bủn xỉn thật dễ nhận ra khi vợ chồng Nghị Quế muốn mua rẻ con bé lã tò ra nghi ngờ, dèm pha, hạ tuổi cái Tí xuống 6 tuổi, có lý do trà giá rẻ hơn nữa! Thậm hại, đau đớn cho chị Dậu thì tàn nhẫn, bất nhân bấy nhiêu lại dồn về Nghị Què! Thực vậy, một đứa trẻ ngày thơ, hiếu thảo nhưng cái Tí lại bị chà cạp. Với chó, bà Nghị căn dặn che cho I1Ó khỏi nắng còn cái Tí lại bị bà bắt ăn cơm thừa của chó. Thực không có tính người!
Vơ vét cũng chưa hả vợ chồng Nghị Quế còn lật lọng bằng cách đè tiện nhât. Từ hai đồng hứa mua cái Tí, cuối cùng cũng chỉ có hai đồng lại có thêm một bầy chó. Chị Dậu van nài, bả hứa cho thêm hai hào nữa nhưng lại bắt đóng lại hai tiến giấy mực. Chúng thật xảo quyệt! Chị Dậu biết bị xử ép, thiệt thòi nhưng về thì đâm đầu vào đâu, để chồng bị trói đến bao giờ nữa? Hiểu rõ hoàn cảnh chị, vợ chồng Nghị Quế đã không hề nương tay giúp đỡ mà còn chén ép nhiều 'lơn.
Cho đến khi cái văn tự bán con viết xong thì có lẽ cả chị Dậu, cả người đọc chúng ta đều sửng sốt đến hốt hoảng! Mua bán với giá hai đồng mà văn tự đã thành hai mươi đồng. Thực là trắng trợn chưa từng có! Thế là chị Dậu không có cơ hội chuộc lại đứa con thân yêu của mình. Đế giải thích cho chị Dậu khốn cùng ấy. bà ta đã nói: 'Tao nắm đằng chuôi chứ không nắm đằng Thật là đau xot cho chị Dậu. Chị Dậu đứt ruột đến bao lần! Chị Dậu bảo vệ người chồng đau ốm khỏi bị đánh đập mà khó khăn chồng chất đến thế! Sưu thuế đánh tên đầu người dân nghèo mà nặng nề đến thế ư?
Sự ti tiện và lật lọng đến thế vẫn chưa đủ, ta còn hốt hoảng hơn khi "bà" Nghị cáu sang ấy còn trả tiền thiếu cho chị, để đến nỗi việc đóng thuế còn rắc rối mã. Sợi dây khốn cùng bế tắc ngày càng thít chặt lấy người phụ nữ đáng thương này!
Đến đây thi bản chắt “mặt người dạ thú", giàu mà dốt nát, bất nhân đã lộ rõ ra Chọn lọc chi tiết giàu ý nghĩa biểu hiện, Ngô Tất Tố đã xây dựng được hai nhân vật phản diện rất điển hình cho một địa chủ ngu dốt, bất nhân đương thời.
Qua hành vi, ngôn ngữ của vợ chồng Nghị Quế, ta hiểu được bản chất bất nhân, tàn ác của một tầng lớp xã hội trong buổi nhân dân ta còn chìm đắm trong bóng đêm của thời Pháp thuộc. Đó là cách làm giàu, cách sống của một tầng; lcp người quên tình dân tộc và quên tình đồng loại. Ta càng hiểu vì sao nông dân ta đi làm cách mạng để giành lấy quyền sống cho mình. Ngày nay và cho mãi mãi sau này, Tắt đèn còn mãi như một minh chứng hùng hồn cho tội ác của chế độ sưu thuế trước Cách mạng tháng Tám 1945.