Phân tích hai nhân vật Xiu và Giôn - Xi trong truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” của O Hen - ri
Phân tích hai nhân vật Xiu và Giôn - Xi trong truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” của O Hen - ri
BÀI THAM KHẢO
O Hen-ri là nhà văn Mỹ chuyên viết truyện ngắn rất nổi tiếng. Tác phẩm của ông rất phong phú, đa dạng, phần lớn hướng vào cuộc sống nghèo khổ của nhân dân Mỹ, toát lên tinh thần nhân đạo sâu sắc. Một trong những truyện nổi tiếng nhất là Chiếc lá cuối cùng.Qua đó, nhân vật Giôn-xi tường như đã đầu hàng thân chết, bất ngờ lại chiến thắng, bình phục. Một trong những người chăm sóc cho Giôn-xi là Xiu, cô họa sĩ đồng nghiệp, bạn thân thiết với Giôn-xi đã tận tình giúp đỡ bạn thoát cơn hiểm nghèo của bệnh tật.
Tìm hiểu nhân vật Xiu, ta càng thêm xúc động trước tình bạn cao quý, tình người hiếm có trong xã hội ấy.
Câu chuyện gồm một số nhân vật ngoài nhân vật bác sĩ, có ba nhân vật được đặt tên là Giôn-xi, Xiu và Be-man, hai phụ nữ và một ông già. Họ đều là các họa sĩ. Đây là thế giới của những nghệ sĩ nghèo. Họ tìm đến quảng trường Gri-niz gần công viên Oa-sinh-tơn. Một cô từ bang Men tới, cô kia quê ở California. Sở thích của họ về nghệ thuật, về món rau diếp xoăn trộn dầu dấm và kiểu ông tay rộng hợp nhau, cùng với nghe hội họa đã gắn hai cô thành một đôi bạn thân thiết. Họ thuê chung phòng ờ đấy và hàng ngày làm việc sát con đường dẫn tới nghệ thuật bằng những bức tranh minh họa cho những truyện ngắn của các tạp chí, do các nhà văn trẻ viết.
Họ làm bạn với nhau từ tháng năm và tới tháng mười một thì phải đương đầu với một thử thách lớn. Giôn-xi bị ốm. Đối với những người nghèo, dù là họa sĩ, thì đói rét và bệnh tật thường xuyên là khách không mời, đã gõ cửa rình rập và đe dọa họ.
Chọn một nhân vật trong trạng thái ốm đau bệnh tật làm tiêu điểm cho hành vi hoạt động của các nhân vật khác là đòn bẩy để từ đó làm nổi lên các tình cảm nhân đạo, tạo ra thước đo phẩm chất nhân vật. Đây là cách làm quen thuộc ở ngòi bút Ọ Hen-rị, cũng là một cách tạo tình huống có vấn đề để dẫn dắt tới cách giải quyết đột biến, bất ngờ khi kết thúc truyện. Bệnh tật ở đây là bệnh viêm phổi - một gã đàn ông vô địch - lực sĩ ngoại hạng sẵn sàng sọ tải với mọi đối thủ. Hận đánh vào Giôn-xi một phụ nữ nhỏ bé, thiếu máu và khiến cộ ta nằm lăn ra bất động. Nghèo, không tiền thuốc, không thân nhân, cô có một niềm tin đau đớn là chuẩn bị sẵn sàng cho chuyến đi xa xôi bí ẩn của minh. Những sợi dây ràng buộc cô với tinh bạn, với thế gian này cứ lơi lỏng dần từng cái một thì ý nghĩa kì quặc kia hình như lại càng choán lấy tâm trí cô mạnh mẽ hơn. Sự so sánh cuộc đời con người với chiếc lá thường xuân mong manh trước làn gió nhẹ trong giá rét phũ phàng của mùa đông là một sự so sánh tuyệt vời sâu sắc.
Cô đã tin điều bất hạnh: Cô sẽ chết khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống. Trước tình trạng bệnh hoạn trầm trọng, bế tắc về thể chất cũng như tinh thần của bạn, Xiu tận tình chăm sóc bạn, cả hai cùng nghèo, Xiu coi bạn như người thân của mình. Xiu là người nghe bác sĩ báo cụ thể về bệnh tình, sức khỏe của bạn. Bệnh tình của cô ấy phải nói là mười phân chỉ còn một hy vọng. Nếu chị làm cho cô ta hỏi được một câu về một tay áo mới của áo choàng mùa đông thi tôi xin thưa với là khả năng khỏi bệnh của cô ấy là một tròn năm chứ không phải trên mười.
Sau khi bác sĩ đl khỏi, Xiu vào phòng làm việc và khóc ướt đẫm cả một chiếc khăn trải bàn Nhật Bản. Xiu mang cả bản vẽ vào phòng bạn để làm việc. Thấy bạn đếm ngược, Xiu cũng lo lắng theo dõi bạn, và sau đó lại trách bạn gái thích sai lạc ý nghĩa bi quan và lạ lùng của người bệnh.
"Ồ chị chưa bao giờ lại nghe thấy một chuyện vó đến như Xiu làm ra vẻ mạnh bạo khinh thường Những chiếc lá thường xuân già đó thì có guan gi
đến việc em khỏi bệnh kia chứ?...Sáng nay ông bác đã nói với là em sẽ chóng bình phục thôi, đúng ra là ông ta nói thế nào nhi. khả năng khỏi là mười phần hết chín:ông ta nói thật".Xiu lo lắng cho bạn bằng cả đồng tiền vừa kiếm được: “Giờ thì em cô ăn tí cháo nhé và để Xiu. quay về bản vẽ của mình, có thể chị mới bán được tranh cho lão chủ bút, để mua rược Booc-đô cho đứa em ốm của chị và mua sườn lợn cho cái bàn thân háu ăn của nữa.
Xiu còn an ủi người bệnh: "...Giôn-xi yêu - Xiu nói và cúi xuống bên người bạn, ... “Em hãy hứa với chị là hãy nhắm mắt và không nhìn ra ngòai cửa
sổ nữa cho đến khi chị xong việc được không? Mai phải trao những tranh này rồi. Chị cần ánh sáng, nếu không thì chị đã kéo mành mành xuống đấy".
Qua đó ta thấy Xiu quả là người bạn hiếm có. Cô còn bồn chồn tâm sự với cụ Be- man: “Cô ấy yếu đuối và mảnh mai như một chiếc lá, quả thật, rất có thể sẽ bay đi mất,khi mối ràng buộc mong manh giữa cô ấy ở trên trần thế này suy yếu’’
Xiu là người ẩn cần, ngọt ngào với Giôn-xi lúc cô ương bướng nhất: thân yêu’,- Xiu nói, cúi khuôn mặt hốc hác xuống gần gối... “Nếu em không còn
muốn nghĩ đến mình nữa thì hãy nghĩ đến sẽ làm gì đây?”
Xiu cũng là người đầu tiên được nghe những chuyển biến tàm hồn của Giôn-Xi lác cô bắt đầu nhận ra sự bi quan là sai quấy. Đặc biệt là Xiu lại được nghe Giôn-xi ước mơ. Một giờ sau cô lại nói: em hi vọng một ngày nào đó sẽ được về vịnh Na-plơ”.
Lòng tốt và sự kiên nhẫn của Xiu đã góp phần chiến thắng những ý nghĩ bi quan của Giôn-xi. Chị đã thắng nhưng chị chưa bằng lòng với việc chợt tinh của Giôn-x:i. Chị phải cho Giôn-xi ý thức rõ hơn nữa cái giá của sự chiến thắng. Thật vậy, Giôn-xi cần hiểu rõ người chiến sĩ cao cả đă hi sinh, đương đâu với tử thân la Be-man: "... Chị có câu chuyện muốn nói với em, con chuột bạch của chị - cô nói - Hôm nay cụ Be-man đã chết sưng phổi ở bệnh viện hãy nhìn ria cửa sổ kia...tại sao chẳng bao giờ nó rung đó chính là tác phẩm kiệt xuất của cụ Be-man đấy. Cụ vẽ nó vào đêm mà chiếc lá cuối cùng đã rụng".
Tìm Tiểu nhân vật Giôn-xi, ta sẽ hiểu tấm lòng nhân đạo của o Hen-ri.
Trong truyện Chiếc lá cuối cùng ngoài nhân vật bác sĩ, có ba nhân vật được đặt tên la Giôn-xi, Xiu và Be-man, hai phụ nữ và một ông già. Họ đều là các họa sĩ nghèo. Họ sống trong khung cảnh đường xá nhà cửa đêu tôi tàn. Đây là thế giới của những nghệ sĩ nghèo. Họ tìm đến quảng trường Gri-niz gần công viên Oa-sing-tơn vì phó này có khả năng rất quý. Hãy tưởng tượng một tay thu ngân nào đơn đòi tiền sơn hay giấy và vài vẽ đi qua con đường này đột nhiên lại gặp ngay chính mình quay trở ra, tiền nợ không thu được một xu nhỏ. Và trường ấy bị chia nhỏ thành những quảng trường “chẳng khiến cho phạm vi không gian càng bị thu hẹp Và công việc họ làm chắc chắn không đưa lại cho họ thu nhập cao trong khi đó họ có khá nhiều điều cần phải đối phó.
Khoảng thời gian mà hai cô gái quen nhau chưa nhiều. Họ làm bạn với nhau từ tháng năm và tới tháng mười một thì họ phải đương đầu với một thử thách lớn. Giôn-xi bị ốm. Trước kia, Giôn-xi từng mơ ước sẽ vẽ một bức tranh về vịnh Na-plơ. Cả ba nghệ sĩ gắn bó với nhau bởi ước mơ vươn tới nghệ thuật cao siêu. Giờ đây, nghèo túng, không có tiền thuốc thang khiến Giôn-xi rơi vào tâm trạng tuyệt vọng. Cô đếm những chiếc lá của cây leo bám bên kia tường, nghĩ rằng mình sẽ không cưỡng lại được với mùa đông lạnh lẽo. Nàng mất hết nghị lực sống, chỉ còn chờ độn cái chết. Giôn-xi bất hạnh, bất lực trước bệnh tật, bất động trên chiếc giường sắt sơn. Không gian trở nên chật hẹp hơn, sự vật trở nên tĩnh lặng. Duy đói mắt của người bệnh là dấu hiệu của sự sống, song đôi mắt ấy cứ trân trân nhìn hồi nhà gạch bên cạnh. Cái nhìn trân trân, bất động khiến cho mọi hoạt động như nhưng lại, màu sắc của bức tranh ảm đạm hơn, và tiếp đó được gia tăng qua trạng thái tinh thần của người bệnh qua nhận xét của bác sĩ: Cái cung cách con ta cứ sắp hàng đứng sẵn bên phía anh chủ thầu đám ma, làm cho mọi thứ thuốc men đều trở thành vô dụng.
Từ tình trạng yếu đuối, mất nghị lực, Giôn-xi có những suy nghĩ lạ lùng, bi quan. Thực vậy, Giôn-xi cảm giác về cái chết không thể tránh được. Cô bệnh nặng, ít hi vọng được sống. Lại bị ám ảnh bởi một liên tưởng từ chiếc lá rời cành lay lắt trong gió mưa, và cô yên trí là minh không thể khỏi được, nên Içinh lùng làm cái việc nhìn qua cửa sổ trong tư thế nằm trên giường bệnh đếm từng chiếc lá thường xuân đang rụng dần trong gió lạnh. Đối với Giôn-xi, chiếc lá là biểu tượng của thước đo thời gian, thước đo cuộc đời cô. Cô đã xây dựng cho mình một niềm tin bạt hạnh: cỏ sẽ ra đi khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống. Đó là một niềm tin đớn đau theo chủ nghĩa bi quan, rất hợp lí với một họa sĩ có tâm hồn đa cảm và thể trạng yếu ớt lại đang bị bệnh tật giày vò trong nghèo đói. Cô đang rơi vào tâm trạng cô đơn rất đau đớn. Trong khắp thế gian, cái cô đơn nhất là một tâm hồn đã chuẩn bị sẵn sàng cho chuyến đi xa xôi bl ẩn của mình. Những sợi dây ràng buộc cô với tinh bạn, với thế gian này cứ lòng dần từng cái một thì ý nghĩ kì quặc kia hình như càng choán lấy tâm cô mạnh mẽ hơn. Sự so sánh cuộc đời con người với chiếc lá mong manh trước làn gió mạnh trong giá rét phũ phàng của mùa đông là một sự so sánh tuyệt vời sâu sắc. Đồng thời nó cũng nói lên sự đồng cảm xót xa của nhà văn trước đồng loại. Nghèo, đơn độc, sống nhờ tình thương của bạn bè, trong cơn bệnh ngặt nghèo Giôn-xi tự cảm thấy mình là gánh nặng cho người khác. Cô đau khổ tự giày vò vì thấy người khác phải chăm sóc mình, phải bận tâm vì minh. Trong ánh hoàng hôn, Giô-xi vẫn trông thấy chiếc lá thường xuân đơn độc bám cuống của nó ở trên tường và rồi,cùng với màn đêm buông xuống, gió bấc lồng lộn, trong khi mưa vẫn đập mạnh vào cửa sổ và từ mái hiên thấp kiểu Hà Lan mưa rơi lộp độp xuống mặt đất.
Tuy nhiên, chiếc màn xanh lại được kéo lên khi buổi sáng vè. Chiếc lá thường xuân vẫn còn đó. Và Giôn-xi cảm thấy sự yếu đuối của mình là không đúng. Có một cái gì đó làm cho chiếc lá cuối cùng vẫn còn đấy... rồi vọng một ngày nào đó sẽ được về vịnh Na-plơ trỗi dậy trong Cùng với niềm hi vọng ấỵ, nhựa sóng lại lên men, nghị lực và mầm sóng lại hồi sinh, khiến bác phải thốt lên; “được năm phần mười rồi".“Chăm sóc chu đáo thì sẽ thắng"
và 'cô ấy khỏi nguy hiểm rồi ".Cái gì đã khiến cho Giôn-xi hồi phục? Có thể một phần do thuốc men của bác sĩ, một phần nhỏ Xiu chăm sóc chu đáo nhưng rõ ràng nhất, cái điều đã lôi Giôn-xi ra khỏi con đường dẫn về cõi hư vỏ màu xanh của chiếc lá thường xuân, chiếc lá cuối cùng trên bức tường đối diện gian phòng của họ. Chiếc lá đó chẳng bao giờ nó rung hoặc lay động gió thổi bởi vì đó chính là tác phẩm kiệt xuất của cụ Be-man. Cụ đã vẽ nó vào cái đêm mà chiếc lá cuối cùng đã rụng. Và để tạo được tác phẩm kiệt xuất ấy cụ Be-man đã không ngần ngại đổi nó bằng cuộc sống của chính mình. Nghệ thuật chân chính mang trong nó chức năng sinh thành và tái tạo. Nó đã thức dậy niềm tin vào cuộc sống, mở đường cho những khát vọng lớn lao, chắp cánh cho những ước mơ tái tạo...
Tình thương của Xiu một phần đã cứu sống Giôn-xi. Một tình bạn, tình người như vậy thật hiếm hoi trong xã hội tư sán. Nhân vật Xiu cùng với nhân vật Giôn-Xi và cụ Bơ-men đã bộc lộ rõ chủ đề của truyện: nghệ thuật tài hoa xuất phát từ tình người, tình nhân đạo và có thể chiến thắng thần chết.