Lý thuyết Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua là một trong những phần trọng tâm của môn Vật lý 9 chương II nghiên cứu về Điện từ học. Cunghocvui xin gửi tới các bạn bài viết tham khảo lý thuyết và các dạng câu hỏi trắc nghiệm có đáp án về bài 24 Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua chi tiết nhất. Mong bài viết Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua lớp 9 sẽ hữu ích với các bạn!

A. Một số kiến thức cần nhớ về bài 24 Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua.

1. Các đặc điểm của từ phổ, đường sức từ. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua là gì?

- Trong điều kiện là ống dây dẫn đang trong trạng thái có dòng điện chạy qua thì ta có những đặc điểm về từ phổ và đường sức từ như sau:

+ Từ phổ ở môi trường bên ngoài ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua có dạng giống từ phổ ở môi trường bên ngoài của một thanh nam châm có dạng thẳng.

+ Đường sức từ ở môi trường bên ngoài ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua có hình dạng là những đường thẳng dạng cong với trạng thái khép kín và với những đường sức từ ở môi trường bên trong ống dây có hình dạng là những đoạn thẳng với vị trí tương đối là song song với nhau và có khoảng cách giữa các đường sức từ là bằng nhau. 

- Một ống dây dẫn với điều kiện là đang ở trong trạng thái có dòng điện chạy qua thì ống dây dẫn đó có thể coi là một thanh nam châm với các đặc điểm như sau:

+ Hai vị trí đầu của ống dây dẫn được coi như là hai cực từ của một thanh nam châm.

+ Hướng của đường sức từ trong ống dây dẫn đang trong trạng thái có dòng điện chạy qua giống với hướng đi ra và đi vào của đường sức từ trong một nam châm. Cụ thể là, trong ống dây có dòng điện chạy qua có đặc điểm một đầu của ống dây, đường sức từ đi ra từ cực Bắc và một đầu của ống dây, đường sức từ đi vào từ cực Nam.

2. Quy tắc nắm tay phải

a, Một số yếu tố chi phối đến yếu tố chiều của đường sức từ trong ống dây dẫn ở trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

- Đặc điểm chiều của đường sức từ trong ống dây dẫn đang trong trạng thái có dòng điện chạy qua bị chi phối bởi duy nhất một yếu tố đó là chiều của dòng điện đang chạy trong các vòng dây của ống.

b, Phát biểu quy tắc nắm bàn tay phải

- Khi áp dụng quy tắc nắm bàn tay phải để tìm chiều của đường sức từ thì ta sẽ làm như sau: Nắm bàn tay phải sao cho chiều của dòng điện chạy trong lòng ống dây được thể hiện bằng hướng của bốn ngón tay, khi đó ngón tay cái choãi ra sẽ biểu diễn chiều của đường sức từ.

B. Một số bài tập từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Câu 1: Trong điều kiện là ống dây trong tình trạng có dòng điện chạy qua trong lòng ống, đường sức từ mang đặc điểm:

A. Đường sức từ là những đường mang đặc điểm là những đường dạng thẳng có vị trí tương đối giữa các đường là song song, khoảng cách giữa các đường là bằng nhau và tạo với trục của ống dây dẫn một góc có độ lớn bằng \(90^0\).

B. Đường sức từ là những đường mang đặc điểm là những đường dạng thẳng có vị trí tương đối giữa các đường là song song, khoảng cách giữa các đường là bằng nhau và hướng đi từ cực Bắc của ống dây đến cực Nam của ống dây.

C. Đường sức từ là những đường mang đặc điểm là những đường dạng vòng tròn với khoảng cách giữa các vòng là bằng nhau và tâm của các vòng tròn luôn thuộc trục của ống dây.

D. Đường sức từ là những đường mang đặc điểm là những đường dạng thẳng có vị trí tương đối giữa các đường là song song, khoảng cách giữa các đường là bằng nhau và hướng đi từ cực Nam của ống dây đến cực Bắc của ống dây.

Câu 2: Một trong những nguyên nhân để có thể coi một ống dây dẫn trong tình trạng có dòng điện chạy qua như là một nam châm dạng thẳng là:

A. Nguyên nhân là khi để gần một thanh nam châm thì thanh nam châm chịu tác dụng của một lực từ xuất phát từ ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

B. Nguyên nhân là khi để gần một kim sắt thì kim sắt chịu tác dụng của một lực từ xuất phát từ ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

C. Nguyên nhân là do trong ống dây dẫn trong trạng thái có dòng điện chạy qua cũng có hai cực từ giống như trong cấu tạo của thanh nam châm.

D. Nguyên nhân là khi đặt một kim thanh nam châm trong lòng ống dây dẫn thì kim nam châm chịu tác dụng của một lực giống như khi đặt tại vị trí trong lòng thanh nam châm. 

Câu 3: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua mạnh nhất ở vị trí nào?

A. Trong ống dây, từ trường sẽ mạnh nhất ở vị trí hai đầu của ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

B. Trong ống dây, từ trường sẽ mạnh nhất ở vị trí gần hai đầu của ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

C. Trong ống dây, từ trường sẽ mạnh nhất ở vị trí chính giữa của ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

D. Trong ống dây, từ trường sẽ mạnh nhất ở tất cả vị trí bên trong lòng của ống dây trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

Câu 4: Đặt một ống dây dẫn tại một vị trí sao cho trục chính của ống dây nằm theo theo chiều của thanh nam châm (như hình vẽ phía dưới). Khi công tắc khóa K trong trạng thái được đóng thì có một hiện tượng xảy ra là thanh nam châm có xu hướng bị đẩy ra xa khỏi ống dây dẫn. Vậy trong thanh nam châm, đầu B sẽ là cực:

A. Đầu B của thanh nam châm sẽ là cực Bắc.

B. Đầu B của thanh nam châm sẽ là cực Nam.

C. Đầu B của thanh nam châm sẽ là cực Bắc Nam.

D. Không thể xác định được tên cực của đầu B thanh nam châm.

Câu 5: Ta có thể phát hiện dòng điện bằng cách sử dụng một loại dụng cụ điện kế có cấu trúc như sau:

Cấu trúc của điện kế này bao gồm một ống dây B, lòng ống B chứa một thanh nam châm A trong trạng thái thăng bằng, tạo với trục của ống dây một góc có độ lớn bằng \(90^0\). Thanh nam châm này có khả năng quay xung quanh một trục OO' đặt ở vị trí chính giữa của thanh, tạo với mặt phẳng giấy một góc có độ lớn bằng \(90^0\). Nếu ống dây B có một dòng điện chạy qua với chiều như hình vẽ thì:

A. Kim chỉ thị sẽ có xu hướng quay sang phía bên phải.

B. Kim chỉ thị sẽ có xu hướng quay sang phía bên trái.

C. Kim chỉ thị sẽ có xu hướng đứng yên, không chuyển động so với ban đầu.

D. Kim chỉ thị sẽ có xu hướng dao động xung quanh vị trí cân bằng của nó.

Câu 6: Với một ống dây có hai đầu là A và B đang trong tình trạng có một dòng điện chạy qua, cho một thanh nam châm được đặt tại vị trí đầu B của ống dây thì khi khi trong trạng thái đứng yên thì kim nam châm nằm định hướng như hình vẽ phía dưới. Xác định tên các cực của ống dây dẫn, ta có:

A. Đầu A của ống dây là cực Bắc còn đầu B của ống dây là cực Nam.

B. Đầu A của ống dây là cực Nam còn đầu B của ống dây là cực Bắc.

C. Cả đầu A và đầu B của ống dây dẫn là cực Bắc. 

D. Cả đầu A và đầu B của ống dây dẫn là cực Nam.

Câu 7: Với hình vẽ được cho ở phía dưới thì kim nam châm bị vẽ sai là kim số:

A. Kim bị vẽ sai là kim nam châm số 1.

B. Kim bị vẽ sai là kim nam châm số 4.

C. Kim bị vẽ sai là kim nam châm số 2.

D. Kim bị vẽ sai là kim nam châm số 5.

Câu 8: Với hai cuộn dây đang trong tình trạng có dòng điện chạy qua được treo dạng đồng trục và có khoảng cách giữa hai cuộn dây là gần nhau. Giả sử dòng điện được cho trong hai cuộn dây có chiều như trong hình vẽ thì: 

A. Hai cuộn dây sẽ có xu hướng đẩy nhau ra xa.

B. Hai cuộn dây sẽ có xu hướng hút lại gần nhau.

C. Hai cuộn dây sẽ có xu hướng đứng yên, không chuyển động so với trạng thái ban đầu.

D. Không thể xác định được xu hướng chuyển động của hai cuộn dây đang trong trạng thái có dòng điện chạy qua.

Câu hỏi	1	2	3	4	5	6	7	8
Đáp án	D	C	A	B	A	B	D	A

Xem thêm >>> Giải bài tập sách giáo khoa bài 2 Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua lớp 9

Cunghocvui đã gửi tới các bạn bài viết lý thuyết từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua và các câu hỏi trắc nghiệm có đáp án thông qua bài viết từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua lớp 9. Nếu có đóng góp hay thắc mắc gì cho bi viết từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua, các bạn hãy để lại comment dưới phần bình luận nhé!