Ssoạn bài Truyện Kiều - Soạn văn lớp 9

Câu 1: Những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời Nguyễn Du:

2.   Thân thế của Nguyễn Du

   Nguyễn Du vốn xuất thân từ dòng dõi quý tộc, một gia đình nhiều đời làm quan và có truyền thống văn chương với nhiều tài năng, cố danh vị lẫn học vấn uyên thâm. Thân phụ ông là Nguyền Nghiễm làm đến Tể tướng, anh ông là Nguyền Khảm một trong nhừng người có thế lực lớn của Chúa Trịnh, từng làm đến Thượng thư. Nguyễn Du có vốn tri thức phong phú, vững vàng và sâu sắc. Do những biến động xã hội, khi ông trưởng thành, gia đình suy sụp, ông đã phải sống phiêu bạt nhiều năm ở đất Bắc (1786 - 1796) rồi về ẩn cư tại quê nội Hà Tĩnh (1796 - 1802). Sau khi Nguyễn Ánh lên ngôi, Nguyễn Du ra làm quan bất đắc dĩ với triều đình Huế. Ông được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc (1813 - 1814) và từng qua nhiều vùng đất Trung Hoa rộng lớn với nền văn hóa rực rỡ lâu đời.

   Do gian truân, vất vả, đi nhiều, tiếp xúc nhiều, Nguyễn Du có một vốn sống phong phú và niềm thông cảm sâu sắc với những đau khổ của nhân dân. Ông vừa là một thi sĩ thiên tài vừa là một con người có trái tim giàu lòng yêu thương. Chính nhà thơ dã từng phát biểu trong Truyện Kiều: “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”. Trong lời tựa kiệt tác số một của văn học Việt Nam này, Mộng Liên Đường cũng đã ca ngợi tấm lòng của Nguyễn Du đối với con người, với cuộc đời: "Lời văn tả ra hình như máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy, khiến ai đọc đến cũng phải thấm thìa, ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột, Tố Như tử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã thiết. Nếu không phải có con mắt trông thấu cả sáu cõi tấm lòng nghĩ suốt cả nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy”.

3.   Tác phẩm chính

Về chữ Hán, Nguyễn Du có ba tập thơ:

1. Thanh Hiên thi tập.
2. Nam trung tạp ngâm.
3. Bắc hành tạp lục.

   Tất cả gồm 243 bài.

   Về chữ Nôm ngoài kiệt tác Truyện Kiều (còn có tên là Đoạn trường tân thanh, còn có Văn chiêu hồn...)

Câu 2: Tóm tắt truyện kiều theo 3 phần của tác phẩm :

Thúy Kiều, nhân vật chính trong Truyện Kiều, là một cô gái tài sắc vẹn toàn, có tâm hồn cao thượng. Nhân dịp du xuân, nàng gặp Kim Trọng, một thanh niên hào hoa phong nhã. Hai người yêu nhau và cùng nhau thề nguyền chung thủy. Nhưng tai họa bất ngờ đã ập đến với Kiều . Gia đình bị nạn. Kiều tự nguyện bán mình chuộc cha. Bị bọn Mã Giám Sinh và Tú Bà đưa vào lầu xanh. Kiều định tự tử để thoát khỏi cảnh nhục nhưng không được. Sau lần mắc mưu Sở Khanh đi trốn bị bắt lạị, đánh đập tàn nhẫn, nàng đành chịu tiếp khách. Ít lâu sạu, Kiều được Thúc Sinh, một kẻ giàu có, say mê nàng chuộc nàng về làm vợ lẽ. Nhưng chưa được một năm, Kiều lại bị Hoạn Thư, vợ cả của Thúc Sinh, bày mưu bắt về hành hạ. Nàng bị bắt làm con ở hầu rượu, gảy đàn mua vui cho vợ chồng ả. Khổ nhục quá, Kiều bỏ trốn khỏi nhà Hoạn Thư nhưng lại vào một lầu xanh khác. Ở đây, nàng gặp Từ Hải và trở thành vợ người anh hùng, phất cờ khởi nghĩa, hùng cứ một phương này. Từ Hải đã giúp Kiều báo ân báo oán. Nhưng cũng chẳng bao lâu Kiều bị mắc lừa Hồ Tôn Hiền nàng khuyên Từ Hải ra hàng phục triều đình, Từ Hải bị phản bội và chết đứng , Kiều bị làm nhục và bị ép gả cho một viên thổ quan . Đau xót và tủi nhục nàng đã tự tử ở sông Tiền Đường nhưng lại được sư Giác Duyên cứu sống .

   Kim Trọng và gia đình Thúy Kiều đi tìm . Sau 15 năm trời lưu lạc Kiều trở lại sum họp với gia đình . Nàng từ chối không chắp nối mối duyên xưa của Kim Trọng mà họ trở thành bạn bè , để giữ tình cảm cho được trong sáng , đẹp đẽ .