Tất tần tật lý thuyết cấu tạo vỏ nguyên tử chuẩn nhất

Bài viết tổng hợp lý thuyết về cấu tạo vỏ nguyên tử giúp bạn dễ dàng học tập, những kiến thức cơ bản như thành phần cấu tạo vỏ nguyên tử, bài tập cấu tạo vỏ nguyên tử lớp 10 được đưa ra để bạn có thể ngay lập tức luyện tập cấu tạo vỏ nguyên tử đều được gửi chi tiết tới bạn. Mau cùng với Cunghocvui tìm hiểu thôi!

I) Thành phần cấu tạo vỏ nguyên tử

1) Khái niệm

Những hát vô cùng nhỏ, trung hòa về điện, vừa cấu tạo nên nguyên tố hóa học, vừa cấu tạo nên chất được gọi là nguyên tử.

2) Thành phần

Thành phần cấu tạo nên gồm hạt nhất và vỏ nguyên tử.

- Hạt nhân nằm giữa nguyên tử, chúng mang điện tích dương được tạo nên từ các hạt proton và notron.

- Vỏ nguyên tử chứa electron mang điện tích âm.

Hạt	Khối lượng	Điện tích
Prôton (p)	\(m_p = 1,6726.10^{-27} (kg) \approx 1(u)\)	\(q_p = + 1602.10^{-19} (C) = 1 +\)
Nơtron (n)	\(m_n = 16748.10^-27(kg) \approx 1(u)\)	\(q_n = 0\) (không mang điện)
Electron (e)	\(m_e = 9,1095.10^31(kg) \approx 5,5.10^-4(u)\)	\(q_p = - 1602.10^{-19} (C) = 1 -\)

           (Khối lượng và điện tích của các hạt proton, notron, electron)

II) Sự chuyển động của e trong nguyên tử

1) Sự chuyển động

Trong nguyên tử, các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân mà không theo bất kì một quỹ đạo xác định nào và tạo thành đám mây electron.

2) Obitan nguyên tử (AO)

a) Khái niệm

Khu vực đám mây electron xung quanh hạt nhân mà xác sất khoảng 90% có mặt của e thì được gọi là obitan nguyên tử.

b) Hình dạng

Obitan nguyên tử có hai hình dạng dựa trên sự khác nhau về trạng thái electron.

- Dạng hình cầu gọi là obitan s

- Dạng được định hướng theo 3 trục Ox, Oy, Oz gọi là obitan p (obitan này gồm 3 obitan px, py, pz có dạng số 8 nổi)

III) Lớp e và Phân lớp e

1) Lớp e

Các e có mức năng lượng gần bằng nhau được gọi là lớp e.

Thứ tự sắp xếp các lớp e theo thứ tự từ mức năng lượng thấp đến mức năng lượng cao (gần nhân đến xa nhân)

2) Phân lớp e

- Có 4 phân lớp s, p, d, f gồm các e có mức năng lượng bằng nhau

- Số phân lớp bằng số thứ tự lớp

- Phân lớp e bão hòa là phân lớp chưa e tối đa.

III) Các dạng bài tập cấu tạo vỏ nguyên tử lớp 10

1) Xác định nguyên tố dựa vào số hạt đã cho

a) Dạng cơ bản cho 1 nguyên tử

Căn cứ vào Z của nguyên tử đó để xác định nguyên tử thuộc nguyên tố hóa học nào.

\(Z = p = e = E\)

Số khối A = Z + N

Tổng số hạt = 2Z + N

Tổng số hạt mang điện = Z + E = 2Z

b) Dạng hỗn hợp các nguyên tử

Nếu có dạng \(A_xB_y\) thì ta có thể coi x nguyên tử A và y nguyên tử B.

Vậy ta sẽ có: \(x.Zx + yZy =\dfrac {S_{phân tử} + A_{phân tử}}{4}\)

2) Xác định thành phần nguyên tử

- Cách 1: Dựa vào kí hiệu nguyên tử rồi suy ra số hạt mỗi loại có trong nguyên tử

- Cách 2: Dựa vào cấu tạo vỏ nguyên tử, ion tương ứng rồi lập phương trình, giải ra để tìm số hạt.

Nhường	Nhận
\(M \rightarrow M^{n+} + ne\)	\(X + me \rightarrow X^{m-}\)

3) Viết cấu hình e

- Bước 1: Xác định số electron trong nguyên tử

- Bước 2: Phân bố các e theo thứ tự mức năng lượng obitan tăng dần.

- Bước 3: Viết cấu hình e theo thứ tự các phân lớp e trong một lớp.

♦ Lưu ý:

- Trật tự các mực năng lượng obitan tằng dần như sau: 1s2s2p3s3p4s3d4p5d5p6s4f5d6p7s5f6d7p

- Hai dạng \((n-1)d^4ns^2; (n-1)d^9ns^2\) sẽ lần lượt chuyển thành \((n-1)d^5ns^1\); \((n-1)d^{10}ns^1\)

4) Lớp và phân lớp

Để giải được các bài toán về lớp và phân lớp ta cần nắm chắc kiến thức lý thuyết mà Cunghocvui đã nếu ra ở mục II).

IV) Bài tập luyện tập cấu tạo vỏ nguyên tử

Bài 1: Nguyên tử được cấu tạo từ những hạt cơ bản nào? Lập bảng chỉ ra khối lượng, điện tích từng loại hạt?

Bài 2: Nguyên tử X có tổng số hạt là 46, số hạt không mang điện bằng 8/15 số hạt mang điện. Xác định thành phần cấu tạo nên nguyên tử A và gọi tên A.

Bài 3: Tỉ số khối lượng của electron so với proton và notron bằng bao nhiêu?

           Có thể coi khối lượng nguyên tử và khối lượng hạt nhân nguyên tử gần bằng nhau được không? Tại sao được, tại sao không?

Xem thêm >>> Giải bài tập SGK

Trên đây là bài viết mà Cunghocvui đã tổng hợp về thành phần cấu tạo vỏ nguyên tử, các dạng bài tập cấu tạo vỏ nguyên tử lớp 10 căn bản và bài tập luyện tập cấu tạo vỏ nguyên tử. Hãy để lại đáp án và ý kiến ở phía dưới comment nhé!