Soạn bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm

1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự

   a.

   - Mở bài (từ đầu… bày la liệt trên bàn): cảnh buổi lễ sinh nhật.

   - Thân bài (tiếp … chỉ gật đầu không nói) : món quà sinh nhật của Trinh tặng Trang.

   - Kết bài (còn lại): cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật.

   b. Các yếu tố:

   - Bài văn kể về ngày sinh nhật của Trang, về món quà độc đáo của Trinh. Người kể là Trang ở ngôi thứ nhất.

   - Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang vào buổi sinh nhật, khi mọi người đều đến mừng sinh nhật Trang, chỉ có thiếu Trinh là người bạn thân.

   - Chuyện xảy ra với các nhân vật: Trang, Thanh, anh Toàn, Trinh, các bạn Trang. Trinh là nhân vật chính.

   - Câu chuyện diễn ra: bắt đầu từ buổi sinh nhật, từ chuyện Trinh mãi chưa tới khiến Trang trách móc và lo lắng. Đỉnh điểm của câu chuyện ở việc Trinh đến mang theo món quà độc đáo, và Trang nhận ra “âm mưu” mà Trinh từng nói. Sự bất ngờ nằm ở kỉ niệm đẹp của Trang và Trinh trong vườn ổi.

   - Yếu tố miêu tả và biểu cảm kết hợp khi tả người ra vào tấp nập, tả chiếc bình hoa, cành ổi, chùm quả, trong câu trách của Trang, cảm giác Trang khi nhớ lại kỉ niệm.

   c. Những nội dung của ý (b) được tác giả kể theo trình tự thời gian của buổi sinh nhật và sự hồi tưởng đưa trở ngược quá khứ.

2. Dàn ý của một bài văn tự sự

   (SGK trang 95)

Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Văn bản Cô bé bán diêm:

   a. Mở bài: Giới thiệu cô bé bán diêm rét mướt giữa đường đêm giao thừa.

   b. Thân bài: (Theo trình tự thời gian)

   - Cảnh giá rét của đêm và cảnh ngộ đáng thương.

   - 4 lần quẹt diêm:

       + Lần thứ nhất hiện ra một cái lò sưởi.

       + Lần thứ hai là bàn ăn thịnh soạn.

       + Lần thứ ba thấy một cây thông Nô-en.

       + Lần thứ tư được gặp người bà hiền hậu.

   - Kết quả: mọi thứ hiện ra khi quẹt diêm đều là ảo ảnh.

   - Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được đan xen, mỗi lần quẹt diêm đều là ảo ảnh và cảm giác.

   c. Kết bài: Kết cục cô bé đã chết vì lạnh và đói, nhưng không ai biết về những điều kì diệu mà cô bé đã thấy.

Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Lập dàn ý cho đề bài: “Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động nhớ mãi”

   - Mở bài: Giới thiệu khái quát về người bạn và kỉ niệm xúc động.

   - Thân bài:

       + Hoàn cảnh diễn ra sự việc: thời gian, không gian… có gì đặc biệt.

       + Quá trình xảy ra sự việc: bắt đầu, diễn biến, kết thúc.

       + Điều ấn tượng nhất khiến em xúc động là gì? Xúc động như thế nào?

   - Kết bài: Vì sao em nhớ mãi về kỉ niệm đó. Kỉ niệm đó ảnh hưởng như thế nào về tình cảm, cuộc sống của em sau này.