Soạn bài lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả biểu cảm - Soạn văn lớp 8

I. DÀN Ý CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM

1. Đọc bài văn Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương và trả lời các câu hỏi :

a) Bài văn trên có thế chia làm ba phần: Mở bài, thân bài và kết bài.

Mở bài: Từ đầu đến “bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn”: Kể và tả

lại quang cảnh chung của buổi sinh nhật.

Thân bài: Từ “Vui thì vui thật” đến “Trinh vần lặng lè cười, chỉ gật đầu không nói”: Kế về món quà sinh nhật độc đáo của người bạn.

Kết bài: Từ “Cảm ơn Trinh quá” đến “để hôm nay có được chùm quả vàng tươi thơm mát này...”: Cảm nghĩ của người bạn về món quà sinh nhật.

b)   Truyện kể về một tấm lòng thơm thảo đáng trân trọng của một người bạn, thể hiện qua món quà sỉnh nhật đầy ý nghĩa. Người kể chuyện là Trang, nhân vật xưng tôi (ngôi thứ nhất).

- Câu chuyện xảy ra tại nhà Trang giữa buổi sinh nhật đông đủ tấp nập.

- Chuyện xảy ra tại nhà của nhân vật xưng tôi (Trang). Có nhiều nhân vật nhưng chủ yếu là Trinh, người bạn thân nhất của Trang. Đây cúng ỉà hai nhân vật chính của truyện. Trinh là một nhân vật sâu sác, biết nâng niu trân trọng tình bạn. Trong ngày sinh nhật của Trang, mọi người đều có một cả rồi, riêng Trinh vẫn chưa đến, Trang hiểu lầm là bạn đã quên.

Điều tạo nên sự bất ngờ trong truyện này là nhờ tác giả khéo dựng tình huống truyện, ông đưa được người đọc nhập vào tâm trạng chờ đợi và có ý chê trách của nhân vật Trang về sự vô tâm, chậm trễ của người bạn, đặc biệt là người bạn này lại có một tấm lòng thơm thảo đáng trân trọng thể hiện cụ thể qua món quà sinh nhật nhiều ý nghĩa: Nó không phải là món quà mua vội vàng trên vỉa hè, trong cửa hiệu, chỉ cốt bỏ tiền ra là mua được, mà nó là cả một tấm lòng trân trọng của Trinh. Trinh đã ấp ủ, nâng niu hằng nghĩ đến suôt bao ngày nay .

Trong văn bản Món quà sinh nhật, tác giả chủ yếu kể lại câu chuyện theo trình tự thời gian nhưng trong quá trình kể có chỗ tác giả ngược thời gian nhớ về sự việc cũ đã diễn ra “lâu lắm, từ mấy tháng trước, lúc ổi đang ra hoa...".

2. Dàn ý của một bài văn tự sự

a)   Mở bài: Thường giới thiệu sự việc... nhân vật và tình huống xảy ra câu chuyện (cũng có khi nêu kết quả của sự việc, số phận nhân vật trước).

b)   Thân bài: Kể lại diễn biến câu chuyện theo một trình tự nhất định, thực chất là trả lời câu hỏi: Câu chuyện đã diễn ra như thế nào?

Trong khi kể, người viết thường kết hợp miêu tả sự việc, con người và thể hiện tình cảm, thái độ của mình trước sự việc và con người được miêu tả.

c)   Kết bài: Thường nêu kết cục và cảm nghĩ của người trong cuộc (người kể chuyện hay một nhân vật nào đó ).

Bài tập 1

Từ văn bản Cô bé bán diêm lập ra dàn ý cơ bản.

Mở bài : Quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh cô bé bán diêm.

Thân bài : 

Kết bài :   Kết thúc câu chuyện, cô bé bán diêm đã chết “vì giá rét trong đêm giao thừa”. Mọi người qua đường không ai biết được điều kì diệu mà cô bé đã trông thây, đặc biệt là khoảnh khắc cô được gặp lại bà và cùng bà bay lên đón lấy những niềm vui đầu năm mới.

Bài tập 2 :

Lập dàn ý cho đề bài : Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động và nhớ mãi.

-  Mở bài :  Giới thiệu đôi nét về người bạn tuổi thơ và kỉ niệm không quên.

-  Thân bài : Kể về kỉ niệm còn nhớ mãi ấy :

                 + Xảy ra ở đâu , lúc nào . với ai ?

                 + Xảy ra như thế nào ? Bắt đầu ra sao ? Diễn biến thế nào ? Kết quả ra sao ?

                 + Điều gì khiến em xúc động . Xúc động ra sao ? Các biểu hiện của sự xúc động ấy .

-  Kết bài : Suy nghĩ của em về kỉ niệm đó .