NGỮ VĂN 10: HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

     Miêu tả và biểu cảm là hai yếu tố rất quan trọng trong văn học. Vậy các yếu tố này sẽ được thể hiện như thế nào trong văn bản tự sự? Chúng sẽ chiếm tỉ lệ bao nhiêu và đóng vai trò gì ? Có cần thiết phải có sự góp mặt của hai yếu tố này không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua phần hướng dẫn soạn bài miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự dưới đây.

Hướng dẫn soạn bài miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

Phần 1: Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự

Hướng dẫn trả lời bài 1:

     Miêu tả là: sự vật, con người, hiện tượng được mô tả thông qua từ ngữ. Từ đó người học, người xem như thấy được những điều đó hiện ra trước mắt.

     Biểu cảm là: Trước những sự vật hiện tượng xảy ra trong đời sống, những tình cảm, cảm xúc được bộc lộ ra.

Hướng dẫn trả lời bài 2: 

     Sự vật, sự việc, con người sẽ trở nên rõ ràng và sinh động hơn nhờ miêu tả trong văn tự sự. Còn đối với phần miêu tả trong văn miêu tả, con người, sự vật, hiện tượng sẽ được biểu hiện rõ.

     Trong văn tự sự, biểu cảm cũng là phương tiện để bộc lộ cảm xúc của nhân vật trước hiện tượng, sự vật.  Trong văn biểu cảm, biểu cảm là mục đích chính thể hiện tình cảm, cảm xúc trước sự vật, hiện tượng.

     Trong văn biểu cảm, miêu tả và biểu cảm là phương thức. Còn trong văn tự sự, chúng là một yếu tố.

Hướng dẫn trả lời bài 3: 

     Để trả lởi câu hỏi này cần phải căn cứ vào mức độ sử dụng. Tuy nhiên khi đưa thêm vào các yếu tố miêu tả, biểu cảm thì văn bản sự tự sẽ trở nên sinh động vào truyền cảm hơn.

Hướng dẫn trả lời bài 4:

     Vì có đầy đủ các yếu tố nhân vật, sự việc và người dẫn truyện nên đây là văn bản tự sự. Trong khi đó, các yếu tố miêu tả, biểu cảm chỉ là phương tiện cho việc kể chuyện.

      + Miêu tả: trời ngàn sau, cảnh ban đêm

      + Biểu cảm: Cảm xúc của nhân vật tôi: xao xuyến nhưng vẫn giữ được mình khi ngồi cạnh Xtê-pha-nét

     Hiệu quả của văn tự sự được nâng cao nhờ các yếu tố miêu tả, biểu cảm. Từ đó mà chúng ta có thể giúp hình dung sự việc được rõ ràng hơn, ví dụ như khung cảnh khi hai người ngồi cạnh nhau hay tình cảm của chàng trai chăn cừu và cô gái. Cũng từ đó giúp phát triển thêm cốt truyện.

Phần 2: Quan sát, liên tưởng, tưởng tượng đối với việc miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự

Soạn miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự phần 2

Hướng dẫn trả lời bài 1: 

     a, Đây là liên tưởng

     b, Đây là quan sát

     c, Đây là tưởng tượng

 Hướng dẫn trả lời bài 2:

     Để giúp cho phần miêu tả được tốt thì cần phải quan sát kĩ lưỡng đối tượng. Đồng thời áp dụng các kĩ năng liên tưởng, tưởng tượng, từ đó đưa ra được phần kết quả tốt nhất.

Hướng dẫn trả lời bài 3: 

     Để những cảm xúc, những rung động được nảy sinh thì cần phải:

     Quan sát tinh tế, chăm chú và kĩ càng

     Những sự vật, sự việc khách quan đã hoặc sẽ lay động trái tim người kể

     Ý (d) không chính xác. Khi sử dụng biểu cảm trong văn tự sự, chỉ tìm những cảm xúc, rung động tâm hồn người kể thôi là chưa đủ.

Phần 3:  Luyện tập miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự

Soạn miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự phần 3

Hướng dẫn trả lời bài 1: 

a, Sử dụng ngữ liệu: đoạn trích kể lại cuộc chiến giữa Đam- Săn với Mtao- Mxây

     Để người đọc có thể dễ dàng tưởng tượng được cuộc chiến, nhân vật, khung cảnh và các diễn biến thì yếu tố miêu tả đã phải làm rất tốt, chân thật và sinh động tới từng chi tiết.

     Cuộc chiến trở nên vĩ đại và hoành tráng hơn nhờ các yếu tố biểu cảm thể hiện cảm xúc của các nhân vật.

     Đồng thời thông qua các yếu tố trên, hình ảnh “anh hùng” đã được tôn lên.

b, Đoạn trích trong truyện ngắn Lẵng quả thông của C. Pau-tôp-xki người kể chuyện quan sát, tưởng tượng và suy ngẫm

     Mùa thu và vẻ đẹp của nó, em bé( con của người gác rừng)

     Để giúp người đọc có những cảm nhận riêng, tác giả không trực tiếp miêu tả mà gợi liên tưởng cho người đọc “ nếu như có thể lấy hết đồng và vàng trên trái đất đem đánh thành muôn vàn lá cây rất mực tinh xảo”

     Gợi suy ngẫm “những chiếc lá nhân tạo nó sẽ rất thô kệch…”

     Chúng ta thấy được mùa thu độc đáo và lý thú hơn thông qua những câu văn miêu tả vẻ đẹp tự nhiên ấy.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi 2:

     Các yếu tố miêu tả được sử dụng:

      + Tả về cảnh vật trong chuyến đi

      + Tả về người bạn đồng hành

     Các yếu tố biểu cảm được sử dụng

      + Tình cảm chung về chuyến đi

      + Tình cảm trước cảnh vật, sự việc trong chuyến đi

     Văn bản thể hiện tốt việc các yếu tố miêu tả, biểu cảm được đan cài vào bài văn tự sự, không bị sa đà vào các phần bổ sung.

     Trên đây là bài soạn miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự mà CungHocVui muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng với bài soạn trên sẽ giúp bạn chuẩn bị bài tốt hơn, hiểu rõ bài hơn và đạt được kết quả học tập mong muốn.