Soạn bài Trong lòng mẹ - Soạn văn lớp 8

Câu 1: Phân tích nhân vật bà cô trong cuộc đối thoại giữa bà ta với chú bé Hồng

   Đoạn đối thoại giữa bà cô với chú bé Hồng được nhà văn Nguyên Hồng kể lại thật sinh động, chiếm hai phần ba đoạn trích. Qua đoạn này, tính cách của mọi người hiện ra rất rõ:

   Bà cô của bé Hồng tuy giàu có nhưng rất cay nghiệt, độc địa. Bà đã khoét sâu vào nỗi đau của đứa cháu dáng thương. Đầu tiên bà đã gọi bé Hồng đến và tươi cười hỏi cháu có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ không? Bề ngoài bà ta làm ra vẻ quan tốm đến cháu, nhưng thực ra chứ bé Hồng đà nhận biết những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của bà ta. Chú hiểu, khi nhắc đến mẹ chú, bà cô chỉ nhâm gieo rắc vào đầu óc chú nhừng hoài nghi dể chú khinh miệt và ruồng rầy mẹ mình. Cùng với giọng ngọt ngào, bà ta đã bất nhân bảo mẹ chú bé Hồng đang phát tài lắm dù thừa biết mẹ chú đang khốn khó trong cảnh tha hương cầu thực nơi xa. Lại ra vẻ thân tình tự nhiên, bà ta bảo sẽ chạy cho tiền tàu để cháu vào với mẹ mà "thăm em bé chứ”. Hai tiếng em bé được bà cô ngân dài ra thật ngọt, thật rõ một cách đầy chủ ý khiến lòng chú bé “thắt lại", nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ. Chú đã cười dài trong tieesng khóc, cái cười như để che giấu nồi đau đớn tủi cực, nhất là nỗi căm giận buộc phải đè nén lại của chú bé đáng thương. Không những thế, bà cô còn tươi cười kế cho cháu nghe mẹ nó ăn vận rách rưới, mặt mày xanh bủng ngồi cho con bú ở chợ. Điều này khiến bé Hồng chưa nghe hết câu đã nghẹn họng khóc không ra tiếng. Chú bé đau đớn và căm hận những “cổ tục" đã đày đọa người mẹ hiền từ khốn khổ của mình.

   Nhân vật bà cô của bé Hồng đúng là một người đàn bà tuy giàu có mà nhỏ nhen, ti tiện và thâm độc vô cùng. Bà ta tiêu biểu cho cái thành kiến cổ hủ phi nhân đạo .của xã hội lúc bây giờ. Bà cô ý khoét sâu vào nỗi đau rớm máu của cháu mình, đứa cháu mồ côi đáng thương, cô' tình, chủ ý gieo rắc vào lòng đứa bé thái độ ruồng rẫy khinh miệt đồi với người mẹ mà nó hết sức yêu thương.

Câu 2 :Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đôi với người mẹ đáng thương được thể hiện một cách chân thực và sinh động

   Theo nhiều người, trái tim trẻ thơ bao giờ cũng hồn nhiên hướng về lương tri và lẽ phải. Chú bé Hồng ở đây cũng vậy. Trong tâm hồn chú vẫn còn nguyên vẹn hình ảnh người mẹ có vẻ mặt râu rầu và hiền từ. Với một tình cảm yêu thương thắm thiết, một niềm tin tưởng trọn vẹn. Cho dù người mẹ đã bỏ nhà ra đi giữa sự ruồng rẫy khinh miệt của họ hàng nhà chồng. Cho dù gần một năm bà không gửi cho chú một lá thư, một lời nhắn, một đồng quà. Tình cảm yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ đáng thương được thể hiện qua :

a)   Tâm trạng của chú bé khi nói chuyện với bà cô

   Khi nói chuyện với bà cô, hiếu được ý nghĩa chua cay, thâm độc trong giọng nòi vồ trên nét mặt "khi cười rất kịch" của bà ta, chủ bé Hồng đã lẳng lặng "cúi đầu không đáp" Bà cô ngọt ngào báo chu vào đôt Thank thâm mẹ và mẹ chủ lúc này "phát tài" lắm. Bà ta lại cho hay mẹ chú bé Hồng có con khi chưa hết tang chồng, đang nghèo túng khốn khó ở nơi xa tới nỗi phái lánh mặt người quen. Nghe những lời lẽ cay độc ấy, trong lòng chú bé trào dâng niềm thương mẹ và căm ghét đến tột cùng những cổ tục đã đày đọa mẹ mình. Từ chỗ đè nén "im lặng cúi đầu", đên chỗ không nhẫn nhục được nữa, chú đã bật lên tiếng khóc, cuôi cùng, vừa yêu thương vừa căm tức khiến chú đã "cười dài trong tiêng khóc". Chú cười thực chất là cười mỉa mai, khinh bì sự thâm độc và những rắp tâm tanh bẩn cũa bà cô đã làm ra vẻ thông cảm, quan tâm nhưng kì thực chỉ gieo rắc vào đầu óc cháu mình những hoài nghi để nó khinh miệt và ruồng rầy bậc sinh thành.

   Tâm trạng đau đớn uất ức cực điểm của chú bé Hồng được thể hiện Ị bàng các chi tiết đầy ấn tượng với lời vãn dồn dập, nhiều hình ảnh, nhiều động từ mạnh mẽ: “Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đà nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đả đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy tnà cắn mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi".

b) Tâm trạng của chú bé khi gặp lại người mẹ

   Vừa chợt thoáng thấy bóng người trên xe kéo giống mẹ, chú bé Hồng đã vội chạy đuổi theo với các cử chỉ bốị rối, lập cập “thở hồng hộc, trán đầm mồ hôi”. Vừa đươc lên xe ngồi cùng me, chú bé đã òa lên khóc rồi cứ thế mà nức nở. Cũng những giọt nước mắt, nhưng lần này nhừng giọt Ị nước mắt không nghẹn ứ đau đớn như khi trả lời cô. Nhừng giọt nước mắt này vỡ òa, dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện biết bao!

   Cảm giác sung sướng tột cùng của chú bé Hồng khi ở trong lòng mẹ được nhà văn thể hiện bằng cảm xúc dạt dào cùng những rung động hết. sức tinh tế. Những cảm giác “ấm áp” mơn man khắp da thịt của chú. Chú còn cảm nhận được cả mùi quần áo quen thuộc của mẹ và “nhừng hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn phả ra... thơm tho lạ thường”. Niềm vui sướng cực điểm của chú bé Hồng không chỉ thấm vào cả da thịt mà còn tràn ngập cả tâm hồn. Khoảnh khắc ấy, chú bé không nghĩ gì, nhớ gì khác nữa. Tất cả tâm hồn chú dồn cho sự tận hưởng tình mẹ. Đôi với chú lúc này, đó là niềm sung sướng và hạnh phúc nhất trên đời.

Câu 3 : Qua đoạn trích "Trong lòng mẹ " hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình

    Trong văn bán Trong lòng mẹ , chất trữ tình thấm đượm từ tình huống nội dung câu chuyện đến nhừng cảm xúc câm giận xót xa và yêu thương thống thiết và cách thể hiện trong lời văn cùa tác già.

   Trước hết là tình huống vố nội dung câu chuyện. Nhân vật chính trong đoạn này là bé Hồng bị rơi vào một tình huống đáng thương: bố mất, mẹ đi thêm bước nữa nên bị gia đình nhà chồng ruồng rẫy. Bé Hồng sống nhờ họ hàng nhà nội và bị họ hắt hủi. Tuy phái sống xa mẹ, lại luôn nghe những lời xúc xiểm nói xấu về mẹ nhưng bé Hồng luôn dành trọn lòng thương yêu và sự tin cậy cho người mẹ của mình.

   Kế đó là những cảm xúc căm giận, xót xa và yêu thương thống thiết của chú bé Hồng. Những tình cảm đó thật sâu sắc, nồng nàn và thắm thiết.

   Chất trữ tình còn thám đượm ở cách thế hiện của tác giả, nói cụ thể hơn là sự kết hợp giừa tự sự miêu tả và trừ tình. Dưới ngòi bút cua tác giả, các hình ánh thể hiện tâm trạng, các so sánh đều gây ấn tượng mạnh mê và giàu sức gợi cảm. Cả mạch văn nữa, cứ như nước suối cuồn cuộn tuôn ra đầu ngòi bút.

Câu 4 : Qua đoạn trích , em hiểu thế nào là hồi kí ?

   Qua văn bản trích giảng, em hiểu hồi kí là một thể cùa kí, trong đó người viêt kể lại những sự việc cảm xúc mà chính mình trái qua, đã chứng kiến.

Câu 5 : Có nhà nghiên cứu cho rằng Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng, vì nhà văn viết nhiều về phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu thế nào về nhận định đó ? Qua đoạn trích "Trong lòng mẹ" , em hãy chứng minh nhận định trên.

   Có nhà nghiên cứu cho rằng Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng, vì nhà văn viết nhiều về phụ nữ và nhi đồng. Đó là những con người được nhà văn thấu hiểu và trân trọng. Ông đã thể hiện khá chân thực và sinh động tâm trạng của chú bé Hồng trong nhiều tình huống cụ thể. Đặc biệt là nỗi niềm của chú bé này khi ở xa mẹ, luôn thương nhớ mẹ nhưng lại phải luôn nghe lời bà cô xúc xiểm nói xấu mẹ. Nhà văn đã miêu tả tinh tế những xúc cảm hồn nhiên bay bổng của chú bé khi được ngồi trong lòng mẹ.

  Do đó nói ông là nhà văn của phụ nữ và nhi đọng là hết sức xác đáng.