Hướng dẫn soạn bài Tào Tháo uống rượu luận anh hùng
Câu 1. Phân tích tâm trạng và tính cách của Lưu Bị khi phải ở nhờ Tào Tháo.
Khi ấy, vì chưa có đất lập nghiệp, Lưu Bị phải sông nhờ Tào Tháo. Lại chưa cố cách gì để thoát thân nên Lưu Bị phải tìm cách tự giấu mình không để Tào Tháo nghi ngờ. Tuy ôm mộng lớn, ấp ủ chí anh hùng nhưng do thế lực quá yếu, Lưu Bị phải đặc biệt giữ kín ý đồ chiến lược của mình.
Được Tào Tháo mời đến để cùng luận anh hùng, đồng nghĩa với việc Bị phải lâm vào thê rốt dễ để lộ bí mật. Thế nhưng "Huyên Đức đã che đậy được hết cả việc giật mình đánh rơi cả thìa đũa khi nghe Tháo gọi mình là anh hùng'’. Do đó, Lưu Bị "vốn đá khiêm nhường, thận trọng kín đáo, khôn ngoan thì trong tình thế này, "nhưng nét tính cách đó càng được thề hiện một cách nổi bật".
Cũng thế, tình thế nổi trên cũng làm cho Tào Tháo vốn đã kiêu ngạo càng dễ kiêu ngạo và tất cả chủ quan “mất cảnh giác”, cho dù bình thường Tào Tháo vốn nồi tiếng đa nghi.
Câu 2. Qua cách đối xử của Tào Tháo với Lưu Bị và cách đánh giá những nhân vật anh hùng mà Lưu Bị đề xuất, anh (chị) hiểu gì về tính cách của nhân vật này?
Qua cách đối xử của Tào Tháo với Lưu Bị và cách đánh giá những nhâu vật anh hùng mà Lưu Bị đề xuất như "có chí lớn", "có chí nuốt cả trời đất"', "có mưu cao, có tài bao trùm được cả vũ trụ", người đọc đủ thấy đó là tự tưởng muốn làm bá chủ thiên hạ cai trị đè đầu cưỡi cổ trăm họ, là chủ trương có thể dùng bất kì phương tiện nào để đạt được mục đích của một tầng lớp thuộc giai cấp thống trị, bóc lột trong xã hội phong kiến.
Đoạn trích trên bộc lộ rõ quan diểm Tôn Lưu biến Tào của tác giả La Quán Trung trong cách xây dựng tình tiết, khắc họa hình ảnh nhân vật, sử dụng ngôn từ.
Nhân vật Tào Tháo dưới ngòi bút của tác giả đã sừng sững hiện lên vừa đáng trách mà cũng đáng gờm. Trong truyện ngắn Đôi mắt, Nam Cao đã cho nhân vật nhà văn Hoàng phát biểu về Tào Tháo: ''Tài thật Tài thật!"
Tài đến thế là cùng! Tiên sư anh Tào Tháo. Trong con mắt của nhân dân bao đời nay, Tháo vẫn là kẻ gian hùng. Tháo vừa thông minh vừá cơ trí (linh hoạt, sáng tạo) ngoan cường vừa đa nghi, nham hiểm và tàn bạo. Phải nói là Tào Tháo càng thông minh bao nhiêu thì càng đa nghi bấy nhiêu, càng cơ trí bao nhiêu thì càng nham hiểm bấy nhiêu, càng ngoan cường bao nhiêu thì càng tàn bạo bấy nhiêu. Thật đúng là cái gian ờ đây được chắp cánh bởi cái hùng. Nói gian hùng là như thế.
Câu 3. Phân tích những điểm khác nhau về tính cách giữa Lưu Bị và Tào Tháo.
Trong cách xây dựng hình ảnh nhân vật của tác giả La Quán Trung, tính cách của Lưu Bị hoàn toàn trái ngược với tính cách của Tào Tháo. Nói Lưu Bỉ là tấm gương trong suốt có thể soi rõ lòng da nham hiểm, tâm điạ đen tối của Tào Tháo là rất đúng. Chẳng hạn nếu Tháo từng phát biểu: ‘Ta thà phụ người chứ quyết không dể người phụ ta” thì ngược lại, Lưu Bị phát biểu: Ta thà chết chứ không làm diều phụ nghĩa”. Đó là lời nói. Còn việc làm. Nếu để mua chuộc mưu sĩ Từ Thứ, Tháo dã bắt mẹ dể dụ con nhưng không được. Trái lại, Lưu Bị lại tạo điều kiện cho Từ Thứ về với mẹ thì được Thứ tiến cử Khổng Minh cho. Vì vậy, Lưu BỊ thường so sánh chính sách của tập doàn mình với tập đoàn Tháo: Tháo nhanh, ta thong thả;. Tháo dùng âm mưu xảo trá, ta lấy lòng thành đối đãi; Tháo dùng bạo lực, ta dùng nhân nghĩa. Trong đối nhân xử thế, Lưu Bị biết trọng người tài, hết lòng chièu hiền đăi sĩ (tam cố mao lư, vườn đào kết nghĩa), thương dán nên được dân ủng hộ. Còn nhớ lúc làm quan úy huyện An Hi, Lưu Bị “không hề phạm dến chút gì của dân", di qua Từ Châu "dân làng hương án ra dón, mời ở lại cai trị'', làm tri huyện Tân Dã chẳng được bao lâu “dân đã truyền tụng lời ca ngợi''. Quan huyện Tân Dã họ nhà vua, từ dây dân ấm no.
Trong buổi đầu của lịch sử Trung Quốc, Lưu Bị và tập đoàn ông với Khống Minh tuyệt trí, Quan Công tuyệt nghĩa, Trương Phi, Triệu Tử Long, Mả Siêu tuyệt dũng, trong tâm trí của nhân dân bao đời nay là nhừng nhân vật anh hùng. Trái lại, trong tâm trí nhân dân trước sau gì Tào Tháo cũng là kẻ gian hùng.
Câu.4. Vì sao cách kể chuyện trong đoạn văn lại hấp dẫn người đọc
Cách kể chuyện trong đoạn văn hấp dẫn người đọc là do tài dắt dẫn của tác giả La Quán Trung. Ông đã dắt người đọc từ chỗ bất thông đến thông suốt rồi lại từ chỗ thông suất đến chỗ bất thông. Đúng là một cuộc trôn tìm giữa một kẻ quyết trấn và một kẻ quyết tìm. Lưu Huyền Đức còn chút nữa là lộ diện khi giật mình đánh rơi cả đũa. Đó lá một chi tiết trác tuyệt.