Tìm hiểu về Benzen - Hóa học 9

Trong bài viết này Cunghocvui sẽ gửi đến các bạn lý thuyết chuẩn nhất về benzen như khái niệm benzen là gì, khi benzen + br2 sẽ tạo ra phản ứng gì,... Hãy cùng đi vào tìm hiểu ngay nhé!

A. Lý thuyết

I. Tính chất vật lý

- Benzen là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là \(C_6H_6\), phân tử khối bằng 78.

- Trạng thái: lỏng, không màu

- Ở trong nước benzen không tan và nhẹ hơn nước

- Với những chất như dầu ăn, cao su, nến, iot,... Benzen có thể hòa toàn được.

- Có tính độc

II. Cấu tạo phân tử

Quan sát thì thấy được từ công thức cấu tạo phân tử của benzen sẽ có sáu nguyên tử cacbon liên kết với nhau để tạo thành vòng sáu cạnh đều và có ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.

III. Tính chất hóa học

1. Tác dụng với oxi

- Đốt benzen trong không khí sẽ tạo ra sản phẩm là \(CO_2\) và \(H_2O\), ngọn lửa khi đốt sẽ có nhiều khói đen gọi là muội than.

- Phương trình phản ứng: \(C_6H_6\) + \(O_2\) \(\rightarrow \) 6\(CO_2\) + 3\(H_2O\)

2. Phản ứng thế với brom

- Với những dung dịch như etilen hay axetilen khi tác dụng benzen sẽ không làm mất màu. Khi Benzen tác dụng với Brom (Br2) lỏng và cần phải có xúc tác là bột sắt.

- Phương trình phản ứng: Benzen + Br2 \(\rightarrow \) HBr +  Brom Benzen (\(C_6H_5Br\))

* Lưu ý: Khi benzen tác dụng với Brom chỉ tác dụng với Brom nguyên chất, không phản ứng với dung dịch nước Brom

3. Phản ứng cộng

- Benzen khi tham gia phản ứng cộng sẽ khó hơn etilen và axetilen. Chỉ phản ứng khi ở trong điều kiện thích hợp thì benzen sẽ phản ứng với một số chất như \(H_2\) và \(Cl_2\).

- Phương trình phản ứng: Benzen + Cl2 \(\rightarrow \) Hexacloxiclohexan (\(C_6H_6Cl_6\)) 

                                                                        (Thuốc từ sâu 6 - 6 - 6)

=> Kết luận: Do cấu tạo phân tử đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế vừa có phản ứng cộng

IV. Ứng dụng

- Là một nguyên liệu quan trọng khi sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu,...

- Trong công nghiệp và phòng thí nghiệm benzen còn được dùng làm dung môi hòa tan nhiều chất hữu cơ.

B. Bài tập

Câu 1: Trong các phản ứng dưới đây, phản ứng nào sẽ không xảy ra?

(1) Benzen + Br2 (dd)

(2) Benzen + Cl2 (as)

(3) Benzen + H2 (Ni, p)

(4) Benzen + HNO3

(5) Benzen + HCl

(6) Benzen + KMnO4

A. (1) và (2) và (6)

B. Tất cả

C. (1) (2) (4) (5) (6)

D. Chỉ (6)

=> Đáp án đúng: A

=> Lý giải: Benzen + Br2 nguyên chất chứ không phải Br2 dung dịch

Câu 2: Tính chất của benzen là gì?

A. Dễ xảy ra phản ứng cộng ở điều kiện thường

B. Khó xảy ra phản ứng thế, phản thêm nhiệt độ cao thì phản ứng mới xảy ra

C. Kém bền với các chất có tính khử

D. Do có cấu tạo phân tử đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế và vừa có phản ứng cộng.

=> Đáp án đúng: D

Câu 3: Cho benzen + Cl2 trong điều kiện có ánh sáng thì ta thu được dẫn xuất clo A. Hỏi A là?

A. \(C_6H_5Cl\)

B. \(C_6H_6Cl_6\)

C. p - \(C_6H_4Cl_2\)

D. m - \(C_6H_4Cl_2\)

=> Đáp án đúng: B

Câu 4: Đâu là tính chất của benzen?

A. Benzen + HNO3

B. Benzen + Cl2 (ánh sáng)

C. Benzen + H2SO4

D. Tất cả đều đúng

=> Đáp án đúng: D

Câu 5: Chọn công thức tổng quát chuẩn nhất của dãy đồng đẳng benzen?

A. \(C_nH_{2n + 2}\)

B. \(C_nH_{2n-6}\)

C. \(C_nH_{2n - 4}\)

D. \(C_nH_{2n-2}\)

=> Đáp án đúng: D

Câu 6: Đồng đẳng của Benzen là Strien có công thức phân tử là?

A. \(C_6H_6\)

B. \(C_8H_8\)

C. \(C_7H_8\)

D. \(C_8H_{10}\)

=> Đáp án đúng: B

Câu 7: Đồng đẳng của Benzen là Toluen có công thức phân tử là?

A. \(C_6H_6\)

B. \(C_8H_8\)

C. \(C_7H_8\)

D. \(C_8H_{10}\)

=> Đáp án đúng: C

Câu 8: Hiđrocacbon thơm có số đồng phân ứng với công thức \(C_8H_10\) là bao nhiêu?

A. 5

B. 4

C. 3

D. 2

=> Đáp án đúng: D

Câu 9: Cho Benzen + Cl2 trong điều kiện có ánh sáng thì thu được hexaclorua. Hãy cho biết công thức của hexaclorua là gì?

A. \(C_6H_6Cl_2\)

B. \(C_6H_6Cl_6\)

C. \(C_6H_5Cl\)

D. \(C_6H_6Cl_4\)

=> Đáp án đúng: B

Câu 10: Cho Benzen + Br2 theo tỷ lệ mol 1:1, có chất xúc tác là bột sắt. Sản phẩm hữu cơ thu được có công thức phân tử là?

A. \(C_6H_6Br_2\)

B. \(C_6H_6Br_6\)

C. \(C_6H_5Br\)

D. \(C_6H_6Br_4\)

=> Đáp án đúng: C

Câu 11: Cho Benzen + H2 (dư), chất xúc tác tham gia có bột Ni, Sản phẩm thu được có tên là?

A. Hexan

B. 3 hex - 1 - in

C. Xiclohexan

D. Hex - 1 - en

=> Đáp án đúng: C

Câu 12: Cho Toluen tác dụng với Br2 có điều kiện chiếu sáng theo tỷ lệ mol 1:1 thì thu được sản phẩm hữu cơ là gì?

A. o - bromtoluen

B. benzylbromua

C. phenylbromua

D. m - bromtouluen

=> Đáp án đúng: B

Câu 13: Tham gia vào phản ứng trùng hợp tạo polime thì chất nào dưới đây có khả năng tham gia?

A. Stiren

B. 2 Propan

C. Toluen

D. Benzen

=> Đáp án đúng: A

Câu 14: Ở nhiệt độ thường, chất nào tác dụng với dung dịch KMnO4 sẽ làm mất mày dung dịch?

A. Stiren

B. 2 Propan

C. Toluen

D. Benzen

=> Đáp án đúng: A

Câu 15: Trong quá trình được đun nóng, chất nào dưới đây sẽ làm mất màu dung dịch KMnO4?

A. Stiren

B. 2 Propan

C. Toluen

D. Benzen

=> Đáp án đúng: C

Câu 16: Benzen có chất đồng đẳng là X, công thức đơn giản nhất là \(C_3H_8\). Vậy đâu là công thức phân tử chính xác nhất của X?

A. \(C_3H_4\)

B. \(C_6H_8\)

C. \(C_9H_{12}\)

D. \(C_{12}H_{16}\)

=> Đáp án đúng: C

=> Lý giải:

• Giả sử công thức phân tử của X là (\(C_3H_4\))n
• Suy ra: 4n = 2.3n - 6 => n=3
• Thay n=3 vào (\(C_3H_4\))n ta được công thức phân tử cuối cùng của chất X

Câu 17: Thu được 7,84 lít \(CO_2\) (ở đktc) và 3,6 gam \(H_2O\) sau khi đốt cháy hoàn toàn ankylbenzen X. Hãy cho biết công thức phân tử chính xác nhất của X?

B. \(C_8H_8\)

C. \(C_7H_8\)

D. \(C_8H_{10}\)

=> Đáp án đúng: C

=> Lý giải:

• Giả sử công thức phân tử của X là \(C_nH_{2n-6}\)
• Ta có: 3nX = nH2O - nCO2 = 0,35 - 0,2 = 0,15 mol => nX = 0,05 mol
• Suy ra: 0,05n = 0,35 => n = 7
• Thay n vào công thức phân tử \(C_nH_{2n-6}\) ta được công thức phân tử chính xác của X

Câu 18: Thu được 8,96 lít \(CO_2\) ở điều kiện tiêu chuẩn sau khi đốt cháy hoàn toàn 5,3 gam ankylbenzen X. Hãy cho biết công thức phân tử chính xác nhất của X?

A. \(C_6H_6\)

B. \(C_8H_8\)

C. \(C_7H_8\)

D. \(C_8H_{10}\)

=> Đáp án đúng: D

=> Lý giải:

• Đặt công thức phân tử X là \(C_nH_{2n-6}\)
• Ta có phương trình: \(\dfrac {5,3n}{14n - 6}=\dfrac {8,96}{22,4}\) => n=8
• Thay n=8 vào \(C_nH_{2n-6}\) ta thu được ông thức phân tử chính xác của X

Xem thêm >>> Giải bài tập SGK Benzen

Trên đây là những kiến thức lý thuyết đầy đủ nhất về benzen là gì cùng các bài tập trắc nghiệm có đáp án và hướng dẫn mà Cunghocvui muốn gửi đến cho các bạn, mong rằng bài viết này sẽ giúp ích được nhiều cho quá trình học tập của các bạn. Chúc các bạn học tập tốt <3