Soạn bài Tổng quan văn học Việt Nam - Ngắn gọn nhất - Ngữ Văn 10

Câu 1: Hãy vẽ sơ đồ các bộ phận của văn học Việt Nam.

Câu 2: Trình bày quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam.

- Quá trình phát triển của văn học Việt Nam gắn chặt với lịch sử chính trị, văn hóa, xã hội của đất nước.

- Nhìn tổng quát, văn học Việt Nam đã trải qua 3 thời kì lớn:

+ Văn học từ thế kỉ X – hết thế kỉ XIX.

+ Văn học từ đầu thế kỉ XX – cách mạng tháng 8- 1945

+ Văn học từ sau cách mạng tháng 8 (1945) – hết thế kỉ XX.

- Về chủ yếu, văn học viết Việt Nam trải qua 2 thời kì chính:

+ Văn học trung đại (X – hết XIX)

+ Văn học hiện đại ( đầu XX – hết XX)

 Câu 3: Dùng hiểu biết của mình để làm sáng tỏ nhận định: Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng.

Con người Việt Nam qua văn học tồn tại qua 4 mối quan hệ cơ bản:

1. Con người Việt Nam trong quan hệ với thế giới tự nhiên.

- Nội dung quan trọng nhất là tình yêu thiên nhiên.

- Biểu hiện:

+ Trong văn học dân gian: đó là hình ảnh tươi đẹp, đáng yêu của thiên nhiên: núi, sông, đồng lúa, cánh cò, vầng trăng,...

+ Thơ ca trung đại: hình tượng thiên nhiên gắn với lí tưởng đạo đức, thẩm mĩ. Hình tượng tùng, cúc, trúc, mai tượng trưng cho nhân cách cao thượng, ....

+ Văn học hiện đại: thiên nhiên thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, yêu cuộc sống, tình yêu lứa đôi.

2. Con người Việt Nam trong quan hệ quốc gia, dân tộc

- Quan trọng nhất  là tinh thần yêu nước.

- biểu hiện:

+ Trong văn học dân gian:tình yêu làng xóm, quê hương, căm ghét kẻ thù xâm lược.

+ Trong văn học trung đại: ý thức sâu sắc về quốc hia, dân tộc, về truyền thống văn hiến lâu đời.

+ Trong văn học cách mạng: gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giai cấp, lí tưởng xã hội.

3. Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội

- Xây dựng 1 xã hội tốt đẹp, công bằng là ước muốn ngàn đời của con người Việt Nam.

- Biểu hiện:

+ Trong văn học dân gian: đó là hình ảnh của ông Tiên, ông Bụt, những chàng hoàng tử hay cứu giúp người khốn khó.

+ Trong văn học trung đại: đó là ước mơ về xã hội Nghiêu- Thuấn giàu đủ, hạnh phúc.

+ Trong văn học hiện đại: đó là ước mơ xây dựng lí tưởng xã hội chủ nghĩa, đấu tranh giải phóng dẫn tộc, xây dựng cuộc sống mới.

4. Con người Việt Nam và ý thức về bản thân

- Văn học Việt Nam ghi lại quá trình lựa chọn, kết hợp hài hòa giữa ý thức cá nhân và ý thức cộng đồng.

- Biểu hiện:

+ Trong hoàn cảnh đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cải tạo thiên nhiên khắc nghiệt: con người Việt Nam đề cao ý thức cộng đồng.

+ Trong hoàn cảnh khác: cái tôi cá nhân được đề cao.