Soạn bài Phương pháp thuyết minh - Soạn văn lớp 8

I TÌM HIỂU CÁC PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH

1. Quan sát, học tập, tích lũy tri thức để làm bài văn thuyết minh

a)  Cây dừa Bình Định sử dụng loại tri thức khoa học địa lí.

   Tại sao lá cây có màu xanh lục sử dụng loại tri thức khoa học thực vật.      Huế sử dụng loại tri thức khoa học văn hóa.

  Khởi nghĩa Nông Văn Vân sử dụng loại tri thức khoa học lịch sử.

  Con giun đất sử dụng loại tri thức khoa học sinh vật.

Muốn làm được văn bản thuyết minh, nhất thiết phải thực hiện những công việc này. 

c) Bằng tưởng tượng, suy luận, không thể có tri thức để làm bài văn thuyết minh. 

2. Phương pháp thuyết minh

a) Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích

Trong các câu văn trên, ta thường gặp từ là. Sau từ ấy, người ta cung cấp một kiến thức quy sự vật được định nghĩa vào loại của nó và chỉ ra đặc điểm, công dụng riêng của nó.

b) Phương pháp liệt kê

Trong các câu văn trên, phương pháp liệt kê nhằm trình bày tính chất của sự vật một cách cụ thể, dễ nắm bắt và có sức thuyết phục

c) Phương pháp nêu vi dụ

Trong đoạn trên, ví dụ là ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đôla, tái phạm phạt 500 đôla. Ví dụ này có tác dụng làm cho người đoc dễ liên hệ thực tế nên cảm nhận vấn đề sâu sắc hơn làm cho những điều có giá trị thuyết phục hơn.

d) Phương pháp dùng số liệu, con số

Đoạn văn trên cung cấp những số liệu.

- Dưỡng khí chiếm 20% thể tích.

- Thán khí chiếm 3%.

- 500 năm.

- 1 hécta cỏ hấp thụ mỗi ngày 900kg thán khí và nhả ra 600kg dưỡng khí.

Nếu không có số liệu làm cơ sở thực tế thì vấn đề trình bày sẽ trừu tượng, khó nắm bắt và ít sức thuyết phục.

e) Phương pháp so sảnh

Tác dụng của phương pháp này là làm rõ hơn, cụ thể hơn điều định trình bày.

Trong bài Ôn dịch, thuốc lá người viết so sánh nguy hại của thuốc lá còn nặng hơn AIDS, sự đáng sợ của thuốc lá so với cái đáng sợ của giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu... Những so sánh ấy cho thấy tác hại sâu xa của thuốc lá dưới cái bề ngoài “vô hại” của nó.

g) Phương pháp phân loại phân tích

Bài Huế trình bày các đặc điểm của thành phố Huế là một thành phố đẹp: Đẹp của thiên nhiên Việt Nam, đẹp của thơ, đẹp cùa những con người sáng tạo, anh dũng.