Soạn bài Tôi đi học - Soạn văn lớp 8
Câu 1 . Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật " tôi " kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên ? Đọc toàn bộ truyện ngắn , em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào ?
Tôỉ đi học bố cục theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”. Từ hiện tại, nhà văn nhớ về quá khứ. Những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời nhân vật “tôi” được nhà văn diễn tả theo trình tự như sau:
- Từ sự biến chuyển của trời đất vào cuối thu (thời điểm ngày khai trường) và hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường khiến nhà văn nhớ lại những kì niệm trong sáng của mình ngày xưa.
- Tâm trạng của nhân vật “tôi” trên đường theo mẹ đến trường.
- Tâm trạng của nhân vật “tôi” trên sân trường khi nhìn ngôi trường, khi nhìn mọi người, các bạn, khi nghe gọi tên mình và phải rời tay mẹ để vào lớp học.
- Tâm trạng của nhân vật mtôim lúc ngổi vào chỗ ngồi của mình trong lớp học và bắt đầu vào tiết học đầu tiên.
Câu 2. Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi" khi cùng mẹ đi trên đường đến trường, khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp , khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên .
- Con đường đã quen đi lại lắm lần, tự nhiên thấy lạ, cảnh vật xung quanh đều thay đổi do trong lòng mình có sự thay đổi lớn.
- Cảm thấy mình trang trọng, đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen dài và hai quyển vở mới trên tay.
- Xóc lên nắm lại vở cẩn thận, tuy còn lúng túng nhưng muốn thử sức mình nên xin mẹ được cầm cả bút thước như các bạn khác. .
- Cảm thấy sân trường dày đặc cả người. Người nào cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sửa.
- Cảm thấy mình bé nhỏ trước ngôi trường oai nghiêm xinh xắn, nhân vật "tôi" đâm ra lo sợ vẩn vơ.
- Cảm thấy tim ngừng đập khi chờ nghe tên mình. Nghe gọi đến tên, cậu học trò mới này tự nhiên giật mình và lúng túng.
- Lo sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ; nức nở khóc theo bạn khi cảm thấy mình bước vào một thế giới khác cách xa mẹ hơn bao giờ hết.
- Cảm giác vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, với người bạn tí hon ngồi bên cạnh.
- Vừa bỡ ngỡ vừa tự tin, nhân vật “tôi” bước vào tiết học đầu tiên trong đời mình.
Câu 3. Cảm nhận về thái độ, cử chỉ của những người lớn ("ông đốc", thầy giáo đón nhận học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu đi học
Ở đây, những người lớn từ ông đốc, thầy giáo, đến các phụ huynh ai cũng lo lắng chuẩn bị chu đáo cho con em mình ở buổi tựu trường đầu tiên này.
Cha mẹ mua sắm quần áo mới, sách vở mới cho con, đưa con đến trường và trân trọng tham dự buổi lễ tựu trường cùng con.
Ông đốc là ông hiệu trưởng, người lãnh đạo nhà trường thật hiền từ, khiêm tốn, yêu thương đám trẻ thực lòng. Thầy giáo dạy lớp mới trẻ tuổi, tươi cười chào đón các em.
Qua các hình ảnh ấy, người đọc nhận ra tấm lòng bao dung, trách nhiệm cao đẹp của cả gia đình và học đường đối với thế hệ mầm non của đất nước. Môi trường giáo dục giàu tình thương yêu này sẽ nuôi dưỡng các em mau chóng trưởng thành.
Câu 4. Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh dược nhà văn sử dụng trong truyện ngắn
Trong truyện ngắn Tôi đi học được trích giảng có nhiều hình ảnh so sánh được tác giả sử dụng nhưng đáng chú ý hơn cả là ba hình ảnh so sánh sau đây:
- “Tôi quên thế nào được nhừng cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng”.
- “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi”.
- “Họ như con chim đứng trên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ”.
Các hình ảnh so sánh trên nhằm thể hiện tâm trạng của nhân vật chính trong truyện, nhân vật “tôi”. Tất cả đều giàu sức gợi cảm, gắn với những cảnh sắc thiên nhiên trong sáng tươi đẹp và trữ tình. Nhờ các hình ảnh so sánh ấy, người đọc cảm nhận được cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” rõ ràng, xác thực hơn. Chính cũng nhờ chúng, truyện ngắn Tôi đi học càng thêm thi vị, thêm chút bâng khuâng, trong trẻo.
Câu 5. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm
a) Đặc sắc nghệ thuật
Truyện ngắn này là những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường qua hồi tưởng của nhân vật xưng tôi. Truyện khéo kết hợp hài hòa giữa tự sự và miêu tả với biểu cảm làm nên chất trữ tình trong trẻo, dịu êm, tha thiết.
b) Sức cuốn hút của tác phẩm
Truyện cuốn hút người đọc nhờ đề tài, tình huống đặc biệt là nhờ tình cảm ấm áp trìu mến của những người lớn đối với các em bé lần đầu đi học, hình ảnh thiên nhiên ngôi trường và cách biểu cảm của tác giả.
LUYỆN TẬP
1. Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật "tôi" trong truyện ngắn "Tôi đi học"
Trong khi tổng hợp, khái quát lại dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” thành các bước theo trình tự thời gian, các em chú ý sự kết hợp hài hòa giữa miêu tả, tự sự và biểu cảm trữ tình của tác giả.
2. Các em viết lại ấn tượng cúa mình ở buổi tựu trường đầu tiên
NGÀY KHAI TRƯỜNG
Hôm nay là ngày khai trường. Mấy tháng nghi hè cùa chúng tôi đã di qua như một giâc mộng. Sáng nay, mẹ tồi dắt tôi dên trường để ghi tên toi vào lớp ba. Còn tôi thì mai nhớ thôn què, tôi đến trường chỉ là miền cường. Tất cả các đường phố đều tấp nập học sinh, dông như kiến. Hai cửa hiệu bán sách chật những bô mẹ học sinh vào mua nào vở, nào giấy thấm, nào cộp sách bằng da... Trước trường, người đông dến nồi ông gác cống và ngưởi cánh sắt đều phẩi chật vật lổm mới giừ được thông lối vào ra. Chúng tôi sắp bước qua cổng thì thấy có người đặt tay lèn vai mình: đó là thầy giáo lớp hai của tôi, có mái tóc hung, bù xù và tính vui vẻ không bao giờ cạn. Thầy bảo tôi: *Chúng ta thế là xa nhau mãi rồi, phải không En-ri-côĩ”.
Tôi cũng biết như vậy, thế mà lời nói của thầy vần làm cho lòng tôi nặng trĩu. Chúng tôi phải chật vật lắm mới vào được trường. Những ông, những bà, những phụ nữ thường dân, những công nhân, những sĩ quan, những bà cụ và những người giúp việc, ai cũng tay dắt một trẻ em, tay mang những cái gói, làm huyên náo cả phòng đợi và các thang gác.
Tôi vui thích thấy lại cái phòng rộng ở tầng dưới thông với bảy lớp học, mà suốt ba năm gần như ngày nào tôi cũng đi qua. Người đông nghịt. Các cô giáo đi đi, lại lại. Một cô giáo lớp một đứng trên ngưỡng cửa của lớp cô, chào tôi và nói:
— En-ri-cô, năm nay con học trên gác, và cô sẽ không còn thây con đi qua đây nữa!
Rồi cô nhìn tôi có vẻ buồn. Tôi trông thấy thầy hiệu trưởng, mà bộ râu hình như có bạc hơn năm ngoái một ít, đang bị vây giữa những bà mẹ khá phật ý vì không còn chỗ để cho con họ vào học nữa. Tôi thấy nhiều bạn tôi lớn lên nhiều. Ớ tầng dưới, học sinh chia xong vào các lớp, người ta thấy các em học sinh những lớp vỡ lòng không chịu vào lớp, cứ đẩy nhau như những con lừa con: người ta phải lôi chúng vào; vài em nhỏ chạy không chịu ngồi vào ghế, nhiều chị khác òa lên khóc khi thấy bố mẹ ra về. Những ông bố, bà mẹ ấy phải quay lại để khuyến khích hoặc dỗ dành con; còn các cô giáo trông thấy vậy cũng có nhiều thất vọng.
Em trai tôi được vào lớp học của cô giáo Đen-ca-ti, tôi học lớp thầy giáo Pec-nô-bi ở gác hai. Đến mười giờ thì tất cả chúng tôi đều đã vào lớp hết: năm mươi bốn học sinh tất cả. Trong đám ấy tôi chỉ gặp lại chưa đến mười lăm, mười sáu bạn cũ ở lớp hai; trong đó có Đê-rót-xi, cái cậu bao giờ cũng được giải nhất. Trường học đối với tôi có vẻ nhỏ hẹp và buồn tẻ làm sao so với rừng núi mà tôi đã đến ở chơi mấy tuần qua. Tôi lại còn nhớ tiếc thầy giáo lớp hai của tôi, thầy tốt làm sao, và lúc nào cũng cười với tôi. Người thầy nhỏ nhắn đến nỗi làm cho chúng tôi cứ tưởng như là một người bạn. Tôi tiếc không được thấy thầy ở đây, với mái tóc hung bù xù của thầy nữa.
Thầy giáo năm nay của chúng tôi người cao lớn, không có râu, tóc dài đã hoa râm hết, có một nếp nhăn trên trán, tiếng nói rất to, thầy nhìn chúng tôi chằm chằm hết đứa này đến đứa khác, như muôn đọc rõ tận trong lòng chúng tôi. Thầy không bao giờ cười.
Tôi thầm nghĩ: “Hôm nay là ngày đầu tiên đây. Hãy còn những mười tháng nữa mới lại nghỉ hè. Trước mắt biết bao là cồng việc, là bài thi, là khó nhọc!”. Tan học, tôi cần phải gặp mẹ tôi, và tôi chạy ra ôm lấy mẹ. Mẹ bảo: “Gắng lên, En-ri-cô của mẹ. Mẹ con ta sẽ cùng học với nhau!”. Thế là tôi vui vẻ về nhà. Thôi cũng được! Tôi không còn học với thầy giáo cũ tươi cười thế , vuí tính thế và tốt bụng thế; nhà trường đối với tôi hình như cũng chẳng thích thú bằng năm ngoái... Nhưng thôi cũng được.
Liên kết với Facebook
Liên kết với Google