Các biện pháp tu từ ngữ âm - Soạn bài lớp 12 tập 1

Đối với bài: Thực hành một số phép tu từ ngữ âm, Cunghocvui sẽ giúp các bạn soạn bài các biện pháp tu từ này đầy đủ nhất để có thể làm bài tập trên lớp dễ dàng hơn!

I. Lí thuyết

Các bạn tham khảo qua bảng lí thuyết thực hành các biện pháp tu từ ngữ âm sau đây để hiểu về các biện pháp tu từ là gì nhé!

Sau khi hiểu được lí thuyết trên, chúng mình cùng đi đến phần giải bài tập trong SGK dưới đây!

II. Tạo nhịp điệu và âm hưởng cho câu

Bài tập 1 (Trang 129 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

• Nhịp:

- Hai vế đầu câu 1, nhịp dài → Phù hợp với việc biểu hiện cuộc đấu tranh trường kì của dân tộc.

- Vế 3 của câu 1 và câu 2 nhịp điệu ngắn, dồn dập → Phù hợp với việc khẳng định quyết tâm giành quyền tự do, độc lập của dân tộc.

•  Thanh:

- Vế 1, 2, 3 câu 1 kết thúc bằng âm tiết mang thanh bằng (nay, nay, do).

- Câu cuối kết thúc bằng thanh trắc (lập).

- Tính chất đóng, mở của âm tiết

+ Câu 1 kết thúc bằng âm mở.

+ Câu 2 kết thúc bằng âm đóng → Phù hợp sự dứt khoát trong lời khẳng định quyền độc lập của dân tộc.

Bài tập 2 (Trang 129 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

 – Phép điệp phối hợp với phép đối. Không chỉ điệp ( lặp ) từ ngữ mà cả lặp kết cấu ngữ pháp và nhịp điệu.Ở câu đầu được lặp lại là: 4/2/4/2. không phải chỉ có sự đối xứng về từ ngữ, mà còn có cả sự đối xứng về nhịp điệu và kết cấu ngữ pháp ( Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm. Nhịp 3/2, 3/2. Với kết cấu ngữ pháp đều là C – V – P ).

  – Câu văn xuôi nhưng có vần ở một số vị trí ( bà và già, súng và súng ).

  – Sự phối hợp giữa những nhịp điệu ngắn ( đầu câu 1,2,3 )với những nhịp dàn trải ( vế cuối câu 1,4 ) tạo nên âm hưởng khi khoan thai, khi dồn dập mạnh mẽ. Diều đó thích hợp  với một lời kêu gọi cứu nước thiêng liêng.

Bài tập 3 (Trang 130 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

– Đoạn văn sử dụng phép nhân hóa và nhiều động từ.

– Nhịp điệu lời văn khi nhanh, khi chậm tạo âm hưởng mạnh mẽ, dứt khoát.

– Ví dụ:

+ Câu 3 ngắt nhịp liên tiếp kể từng chiến công của tre.

+ Hai câu cuối ngắt nhịp C/V tạo âm hưởng mạnh mẽ dứt khoát khẳng định ý chí kiên cường và chiến công vẻ vang của cây tre.

II. Điệp âm, điệp vần, điệp âm thanh

Bài tập 1 (Trang 130 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

a.) "Dưới quyên trăng quyên đã gọi hè

Đầu tường lửa lựu lập loè đơm bông"

- Lặp âm đầu (lửa lựu lập lòe) gợi cảm giác về hình ảnh: hoa lựu như những đóm lửa, đẹp và ẩn hiện trên đầu tường.

b)  " Làn ao long lánh bóng trăng loe" 

- Lặp âm đầu (lóng lánh) gợi cảm giác phản chiếu của bóng trăng như phát tán trong không gian và trên mặt nước.

Bài tập 2 (Trang 130 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

a) Vần eo được lặp lại 5 lần cho thấy khung cảnh yên tĩnh của mùa thu ở làng quê và tình yêu thiên nhiên của tác giả

b) Vần ang xuất hiện 7 lần cho thấy không gian rộng lớn, bao la

Bài tập 3 (Trang 130 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

– Nhịp điệu 4/3 ở ba câu thơ đầu, câu thơ cuối dường như không có nhịp.

– Các từ ngữ giàu sức gợi hình: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút.

– Đối các từ ngữ: Dốc lên khúc khuỷu / dốc thăm thẳm; Ngàn thước lên cao / ngàn thước xuống.

– Điệp từ ngữ: dốc, ngàn thước kết hợp với biện pháp nhân hóa: súng ngửi trời.

– Câu thơ 1 thiên về trắc, câu 4 toàn vần bằng. → Vừa gợi nên sự hùng tráng, mạnh mẽ vừa gợi tả không khí rộng lớn, trải rộng trước mắt sau khi đã vượt qua con đường gian lao, vất vả.

Qua bài soạn các biện pháp tu từ thuộc bài thực hành các biện pháp tu từ ngữ âm, Cunghocvui hy vọng các bạn học sinh có thể giải được những bài tập trong Sách giáo khoa được đúng nhất và đầy đủ nhất. Chúc các bạn học tốt!