Hướng dẫn soạn bài Nói với con - Soạn văn 9

Câu 1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng đó như thế nào?

   Đúng là bài thơ đã khởi đầu từ tinh cảm gia đình mà mở rộng ra tinh cảm quê hương từ những kỉ niệm nhỏ bé, gần gũi thiết tha lên thành lẽ sống cao đẹp. Bài thơ bộc lộ cảm xúc, chủ đề dẫn dắt ý tưởng một cách tự nhiên có tầm khái quái mà vẫn sâu xa thấm thía.

Câu 2. Con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương. Hãy tìm và phân tích các câu thơ nói lên điều ấy.

   Đoạn đầu bài thơ là tinh yêu thương của cha mẹ và sự đùm bọc che chở của quê hương đối với con.

   Bốn câu thơ đầu là nhưng hình ảnh hết sức cụ thể của một không khí gia đình đầm ấm và quấn quýt:

                                                  " Chân phài bước tới cha

                                                    Chân trái bước tới mẹ

                                                   Một bước chạm tiếng nói

                                                  Hai bước tới tiếng cười”

   Con trẻ đồ lớn lên từng ngày trong tình yêu thương, trong sự mong chờ nâng đón của bậc sinh thành. Từng bước đi là từng tiếng nói tiếng cười được mẹ cha nâng niu, chăm chút, mừng vui đón nhận từng ngày.

   Không chỉ có tình yêu thương sự che chở đỡ nâng của cha mẹ, con trẻ còn trưởng thành trong cuộc sổng lao động, trong thiên nhiên tươi đẹp và thấm đượm nghía tình của quê hương ruột thịt:

                                      "Người đồng mình yêu lắm con ơi!

                                      Đan lờ cài nan hoa

                                      Vách nhà ken câu hát

                                     Rừng cho hoa

                                      Con đường cho những tẩm lòng...”

   Những hình ảnh tươi đẹp “Đan lờ càỉ nan hoa, Vách nhà ken câu hát” gợi lên cuộc sống lao động cần cù vui tươi của ungười đồng mình”. Các động từ cài, ken, không chỉ miêu tả cụ thể mà còn cho thấy một cách sinh động tình cảm gắn bó, quấn quýt. Ngay, cả rừng núi của quê hương tự bao đời rồi vẫn thơ mộng và trừ tình đã che chở, dưỡng nuôi con người cả về tâm hồn, về lối sống “Rừng cho hoa. Con đường cho những tấm lòng” là như thế.

Câu 3. Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người "đồng mình", từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?

                           Sông như Bồng như suối

                           Lên thác xuồng ghểnh

                            Không lo cực nhọc*

  "Người đồng mình” đó!  Những con người sống quanh năm vất vả mạnh mẽ và khoáng đạt biết bao nhiêu, nhừng con người ấy luôn gắn bó với quê hương dẫu còn cực nhọc, đói nghèo.                                    “

  Qua những đức tính vừa nói của “người đồng mình”, tác giả mong con mình phái một lòng chung thủy với quê hương, sẩn sàng chấp gian nan thử thách đê vượt qua chúng bằng ý chí, bằng niềm tin của mình

  "Người dồng minh” còn đức tính gì nữa?

                                                “Người dồng mình thô sơ da thịt

                                                Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

                                                Người dồng mình tự đục đá kê cao quẽ hương

                                               Còn quê hương thì làm phong tục

                                               Con ơi tuy thô sơ da thịt

                                              Lên đường

                                              Không bao giờ nhỏ bé được

                                             Nghe con“

  Tuy mộc mạc nhưng rất giàu chí khí, niềm tin, "người đồng mình” dù thô sơ da thịt” nhưng nhất định không nhỏ bé về tâm hồn, về quyết tâm và mơ ước xây dựng quê hương. Chính họ đẩ làm nên truyền thống, phong I tục tập quán tốt đẹp tự bao đời, đã “tự đục đá kè cao quê hương”, còn quê hương thì làm phong tục. Qua các đức tính ấy của “người đồng mình'" người cha dặn dò con hãy biết tự hào với truyền thống quê hương để tự I tin vững bước trên đường đi tới.

Câu 4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm người cha đối với con trong bài thơ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này là gì?

   Tình cảm của người cha đối với con trong bài thơ này thật yêu thương, trìu mến, thiết tha và tin tưởng. Điều lớn lao nhất mà người cha truyền I tới được cho con là niềm tự hào với sức sống mạnh mè bền bỉ, vớí truyền I thống cao đẹp của quê hương và niềm tin vững bước vào đời.

Câu 5. Nhận xét về cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách nói giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: "Đan lờ cài nan hoa - Vách nhà ken câu hát", "Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương"...)

  Cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ thật đặc sắc và độc đáo. Các hình ảnh vừa cụ thể vừa có tính khái quát tuy mộc mạc, bình dị mà vẫn giàu chất thơ.

   Chúc các bạn hoc tot ngu van!