soạn bài Những ngôi sao xa xôi- soạn văn 9
Câu 1. Kể tóm tắt nội dung truyện.
Truyện được trần thuật từ nhân vật nào? Việc chọn vai kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung truyện?
Hai cô gái rốt trẻ Định và Nho cùng Thao lớn tuổi hơn làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Nhiệm vụ của ba mũi thanh niên xung phong này là quan sát địch ném bom, đo khôi lượng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dâu vị trí của quả bom chưa nổ và phá bom. Công việc đố hết sức nguy hiểm. Mặc dù vậy, cuộc sông của họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những phút giây thanh thản, mơ mộng và đặc biệt là yêu thương, gắn bó, chăm sóc nhau trong tình đồng đội.
- Như đã nói, truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất theo lời kể của nhân vật chính. Cách lựa chọn vai kể như thế không những phù hợp với nội dung tác phẩm mà còn thuận lợi cho việc miêu tả, biểu hiện thế giới nội tâm, những cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật.
Câu 2. Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở một tổ trinh sát phá bom trên cao điểm. Ở họ có những nét gì chung đã gắn bó thành một khối thống nhất và những gì là nét riêng ở mỗi người?
. Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở một tổ trinh sát phá bom trên cao điểm giữa một vùng trọng điểm trên tuyến, đường Trường Sơn, nơi tập trung nhất của bom đạn và sự nguy hiểm, ác liệt. Công việc của họ luôn cận kề với cái chết, luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng cảm và phải hết sức bình tĩnh. Không chỉ phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch, họ .còn phải lao ra trọng điểm, sau mỗi trận bom để đo và ước tính khôi lượng đất đá bị bom địch đào xới đến những quả bom chưa nổ và dùng thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Những công việc đặc biệt nguy hiểm đó đã trở thành công việc thường ngày của ba cô gái. Có ở đáu như thế này không: đất hốc khói, không khí hàng hoàng, máy hay đang ầm ỉ xa dần. Thẩn kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa, nhưng nhất định sẽ nổ... Rồi khi xong việc, quay lại nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang.
Đều còn rất trẻ, có cá tính riêng và hoàn cảnh riêng, nhưng ba cô gái thanh niên xung phong này đều giông nhau ở chỗ là cùng có những phẩm chất chung của chiên sĩ thanh niên xung phong ở chiến trường. Nghĩa là họ đều có tinh thần trách nhiệm cao, dũng cảm làm nhiệm vụ. Không sợ hi sinh, luôn gắn bó với đồng đội. Ngoài ra, họ còn chung những đặc điểm thường tháy ở các cô gái trẻ: dễ xúc động, hay mộng mơ, dễ vui mà cũng dễ trầm ngâm. Ở chiến trường nhưng các cô gái này cũng thích làm đẹp cho cuộc sống của mình: Nho thích thêu thùa, chị Thao hay chép bài hát, Định thích soi gương, ngồi mơ mộng và hát. Tuy có những điểm chung như thế nhưng đồng thời ba cô gái cũng có những nét tính cách riêng biệt. Vốn là nữ sinh thành phố, Phương Định nhạy cảm, hồn nhiên hay mơ mộng sống với kỉ niệm cù. Chị Thao nhiều kinh nghiệm sống hơn nên có ước mơ và dự tính tương lại có vẻ thiết thực hơn nhưng cũng không thiếu những khát khao và rung động của tuổi trẻ. Chiến đấu rất dũng cảm bình tĩnh nhưng chị lại rất sợ khi thấy máu chảy.
Câu 3. Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động, tự nhiên tâm lí của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ.
Hãy phân tích tâm lí nhân vật Phương Định, tập trung vào những đoạn:
- Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện.
- Tâm trạng của cô trong một lần phá bom ở phần cuối truyện.
- Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối truyện.
Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động, tự nhiên tâm lí của những gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ, đặc biệt là Phương Định I một cô gái Hà Nội vào chiến trường.
Phương Định là một cô gái thành phố tự biết mình đẹp nhưng trong lòng thì cô coi những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ là đẹp nhất. Phương Định thuộc nhiều bài hát, thích bịa lời bài hát, cô hay mơ mộng "hát và nghĩ vớ vẩn". Cô hay quan sát, để ý những đồng đội của mình. Cô dành tình yêu thương cho Nho - người bạn như cây kem trắng; dành tình cảm quý mến, trân trọng cho chị Thao, con người "cương quyết, táo bạo".
Khi Nho bị thương, Phương Định bình tĩnh chăm sóc bạn, rửa vết thương, băng và tiêm cho bạn. Gặp cơn mưa đá bất ngờ, tính hồn nhiên của cô được bộc lộ mạnh mẽ. Cô vui thích cuống cuồng như con trẻ. Và cơn mưa lại gợi cho cô nhớ về thành phố, về mẹ, về những ngôi sao to trên bầu trời thành phố.
Nhân vật Phương Định đã bộc lộ những nét tiêu biểu nhất của các cô gái trẻ: hồn nhiên, xinh đẹp, mộng mơ, thích hát, tự trọng, luôn cố gắng trong công việc, vượt lên gian khổ, khó khăn, nguy hiểm và nỗi sợ hãi, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.
Phương Định làm quen với bom nổ, với căng thẳng hàng ngày. Nhưng mỗi lần phá bom là một thử thách mới. Cô đi thẳng đến quả bom chưa nổ. Cô đào đất và đặt thuốc nổ vào dưới quả bom có thể nổ tung bất kì lúc nào. Hành động của cô thật nhanh gọn, khéo léo trong một không khí cực kì căng thẳng. Với cô, cái chết thật mờ nhạt trước điều quan tâm lớn nhất: Liệu mìn có nổ, liệu bom có nổ không ? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?
Câu 4*. Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện?
Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện
Về ngôn ngữ, ngôn ngữ trần thuật của truyện phù hợp với nhân vật kể chuyện: Phương Định, cô gái xung phong người Hà Nội ra chiến trường - đã khiến cho truyện có được một giọng điệu và ngôn ngữ tự nhiên, gần với lời ăn tiếng nói hàng ngày của người Hà Nội, trẻ trung và đặc biệt I giàu chất nữ tính.
Tác giả thường dùng câu ngắn, nhịp nhanh thể hiện được không khí khẩn trương trong hoàn cảnh chiến tranh. Riêng các đoạn hồi tưởng, nhịp kể chậm lại gợi nhớ một thời tuổi nhỏ đã qua, một thời vô tư hồn nhiên và không khí bình yên trước chiến tranh.
Học sinh phát triển cảm nhận của mình về các nhân vật trong truyện, qua đó hình dung về thế hệ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ.
Câu 5. Đọc truyện ngắn này, em hình dung và cảm nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ?
Lưu ý là khi phát triển cảm nghĩ về nhân vật, chúng ta cần dựa vàonhững hiểu biết về nhân vật nhưng cần nhấn mạnh vào ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ, nhận xét của mình về nhân vật ấy. Ớ đây cảm nhận có thể tập trung vào một số điểm:
- Về hoàn cảnh sông.và chiến đấu gian khổ hiểm nguy.
- Về tinh thần tự nguyện đón nhận trách nhiệm với cuộc chiến đấu.
- Về những phẩm chất, tính cách cao đẹp và đáng yêu.
- Về ý nghĩa của sự cống hiến, hi sinh, của cách sống đẹp hết sức trong sáng, hồn nhiên...