Bài 3 thoát hơi nước Sinh học 11
Bài 3 thoát hơi nước Sinh học 11
Bài viết hôm nay Cunghocvui xin giới thiệu với các bạn về lý thuyết thoát hơi ở thực vật!
I. Định nghĩa
Là quá trình nước trong cây bay hơi ra ngoài qua các cơ quan lá. Mục đích của quá trình nhằm trao đổi chất với môi trường bên ngoài và thúc đẩy các cơ quan hô hấp và đào thải ở thực vật.
II. Nội dung của quá trình thoát hơi nước
Các đặc trưng cơ bản của quá trình:
| Đặc trưng | Điều này ảnh hưởng đến thoát hơi nước như thế nào |
|---|---|
| Số lượng lá | Cơ quan thoát hơi nước chủ yếu của cây là lá. Có nhiều lá (hoặc gai, hoặc cơ quan quang hợp khác) hơn sẽ có nhiều lỗ khí hơn trên bề mặt của nó để trao đổi khí. Điều này sẽ dẫn đến một lượng lớn sự mất nước và tăng diện tích bề mặt cho bốc hơi. |
| Số lượng khí khổng | Tại sao thoát hơi nước là tai họa: Nhiều lỗ khí hơn sẽ gây thoát hơi nhiều hơn. Ở cây trưởng thành thoát hơi nước chủ yếu qua lỗ khí. |
| Sự hiện diện của lớp biểu bì | Một lớp biểu bì sáp hoặc có tính phản xạ sẽ ngăn chặn sự nóng lên của các lá. Điều này làm giảm nhiệt độ và tốc độ bay hơi từ lá. Đây là điều cần thiết cho các cây có nhu cầu giảm thiểu sự mất nước, và được tìm thấy trên nhiều cây ưa khô hạn. |
| Ánh sáng cung cấp | Khí khổng trực tiếp liên quan đến tốc độ thoát hơi nước, đặc biệt mở ra khi quang hợp. Trong khi có những trường hợp ngoại lệ cho điều này (chẳng hạn như khí khổng mở ra ban đêm hay các cây "quang hợp kiểu CAM"), nói chung một nguồn cung cấp ánh sáng sẽ khuyến khích các khí khổng mở. |
| Nhiệt độ | Nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ trong ba cách: 1) Tăng tốc độ bốc hơi do nhiệt độ tăng sẽ đẩy nhanh sự mất nước. |
| Độ ẩm | Môi trường xung quanh khô hơn sẽ làm cho gradien thế nước dốc hơn, và làm tăng tốc độ thoát hơi. |
| Gió | Nước bị mất từ thoát hơi thường sót lại trong một lớp dưới lá. Nếu còn lại một mình, điều này có thể làm giảm lượng mất nước do gradien thế nước từ bên trong ra ngoài lá là hơi thấp hơn, do sự tích tụ hơi nước tại đó. Nếu có gió, nước bị thổi đi và gradien vẫn sẽ cao hơn. |
| Cấp nước | Ít nước có sẵn hay thiếu nguồn cung cấp cũng có thể kích thích các thay đổi khác làm giảm tốc độ thoát hơi. |
Lá một cây ưa khô hạn teo nhỏ khi môi trường khô nóng và phình to ra trở lại khi môi trường thuận lợi hơn.
Cây trên sa mạc và các loài cây lá kim có các cấu trúc thích nghi đặc biệt, chẳng hạn như các lớp biểu bì dày, diện tích lá giảm xuống, khí khổng chìm và những sợi lông để giảm thoát hơi và bảo tồn nước. Nhiều loài xương rồng tiến hành quang hợp trong thân cây mọng nước, chứ không phải là lá, nên diện tích bề mặt của chồi rất thấp. Nhiều cây sa mạc có một loại quang hợp đặc biệt, gọi là trao đổi chất axít crassulacean hay quang hợp CAM, trong đó các lỗ khí đóng trong thời gian ban ngày và mở vào thời gian ban đêm khi sự thoát hơi là thấp hơn.
III. Vai trò của thoát hơi nước đối với thực vật
- Thoát hơi nước có vai trò gì đối với cây: Một cây phát triển đầy đủ có thể mất vài trăm lít nước thông qua lá của nó vào một ngày nóng, khô. Khoảng 90% lượng nước hút vào rễ của cây được sử dụng cho quá trình này. Độ thoát hơi là tỷ lệ giữa khối lượng nước thoát hơi ra với khối lượng chất khô được sản xuất, độ thoát hơi của các loại cây trồng có xu hướng nằm trong khoảng từ 200 đến 1.000 (ví dụ, cây trồng thoát 200 đến 1.000 kg nước cho mỗi kg chất khô nó sản xuất ra). Tốc độ thoát hơi nước của thực vật có thể được đo lường bằng một số kỹ thuật, bao gồm cả potometers, thẩm kế, porometers,...
Trên đây là toàn bộ kiến thức mà Cunghocvui muốn chia sẻ về nội dung lý thuyết và ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá ở thực vật!
Liên kết với Facebook
Liên kết với Google