Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận- soạn văn 7

Câu 1. Trong đời sống, những kết luận trong các lời giao tiếp thông thường như “Trời nóng quả, đi ăn kem đi” hay " Hôm nay trời mưa, chúng ta không đi chơi cộng viên nữa” chỉ có tính chất thù hẹp trong phạm vi quan hệ của một vài cá nhân hoặc một tập thể nhỏ. Nhưng trong văn nghị luận, các luận điểm luôn có tính khái quát, có ý nghĩa xã hội phổ biến, rộng lớn như:

   “Sách là người bạn lởn của con người”, “Cần tạo ra thối quen tốt trong đời sống xã hội”.

Câu 2: Lập luận cho luận điểm “Sách là người bạn lớn của con người”:

    - Vì sao mà nêu ra luận điểm này ?

    Chúng ta cần coi “Sách là người bạn lớn của con người” vì con người không chỉ có đời sống vật chất mà còn có đời sống tinh thần. Sách chính là những món ăn quý giá cần cho đời sống tinh thần đó.

   - Luận điểm đó có những nội dung gì?

   Sách là người bạn lớn của người. Đúng vậy, sách giúp ta mở mang trí tuệ. Sách dẫn dắt ta đi sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống. Sách đưa ta trỗ về quá khứ, đưa ta tới tương lai, đặc biệt là giúp ta sống sâụ sắc cuộc sống hôm nay. Sách giúp ta thư giãn khi mỏi mệt, giúp ta nhận ra chân lí và những nét đẹp của cuộc sống. Sách dạy ta bao điều về đạo lí, nghĩa nhân. Sách dạy ta bao điều về khoa học...

   - Luận điềm đó thực tế không?

   Việc đọc sách, biết quý sách là một thực tế rõ ràng trong đời sống Xã hội. Hàng trăm triệu con người đang ngày đêm miệt mài đọc sách để học tập, để tham khảo, nghiên cứu, để phát triển tài năng. Các thế hệ. cũng luôn nối tiếp nhau học tập, đọc sách để đời sau càng tiến hơn đời trước.

   - Luận điểm đó có tác dụng gì?

   Luận điểm “Sách là người bạn lớn của con người” có tác dụng nhắc nhở, động viên, khích lệ mọi người trong xã hội biết quý sách, hiểu được giá trị lớn ỉao của sách và nâng cao lòng ham thích đọc sách để tự nâng cao mình hơn.

Câu 3: Từ truyện Thầy bói xem voi ta có thể rút ra kết luận:

     Muốn hiểu biết đầy đủ sự vật, sự việc phải xem xét toàn diện sự vật, sự việc ấy.

    Đúng vậy, nếu ta chỉ mới biết một sự vật, sự việc ở một vại điểm, chưa thấu hiểu thật cặn kẽ, chưa nắm được bản chất mà đã vội nêu lên những nhận xét về chúng thì chắc chắn chúng ta chỉ đưa ra những nhận xét thiếu sót hoặc sai lầm, giống như thầy bói mù chỉ tiếp xúc với một bộ phận của con voi mà đã mô tả hình dáng con voi và cứ đinh ninh là mình đã nói đúng.

    Không được kiêu căng, ngạo mạn, chủ quan cho mình là lớn lao và hiểu biết nhiều hơn cả. Mọi sự chủ quan, ngạo mạn, kiêu căng đều dẫn đến thất bại.

    Đó là bài học mà truyện ngụ ngôn Êch ngồi đáy giếng đã dạy cho ta.

    Thật đáng thương cho chú ếch kia. Chú ta ngồi dưới đáy giếng sâu mà nhìn lên nên lầm  tưởng bầu trời chỉ bé bằng cái vung nồi. Từ đó nó nghĩ rằng mình là lớn nhất thế gian và hết sức vênh vang tự đắc vì điều ấy. Có lẽ khi bị trâu giẫm bẹp nó cũng chưa kịp thấy rõ sự sai lầm của mình vì cái chết đã đến một cách bất ngờ và quá nhanh chóng.