Soạn bài Luyện tập so sánh- Soạn văn lớp 6

1. Chỉ ra các phép so sánh. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh.

          a.Quê hương tôi có con sông xanh biếc

          Nước gương trong soi tóc những hàng tre

         Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

         Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng.

• Tâm hồn tôi được so sánh với một buổi trưa hè. Đây là kiểu so sánh ngang bàng.

    (Trong đoạn thơ còn có hai hình ảnh: nước gương trong và hàng tre nhưng đó không phải so sánh mà là ấn dụ)                                         

   b.                                 Con đi trăm núi ngàn khe 

                                      Chưa bàng muôn nỗi tải tê lòng bẩm

                                      Con đi dành giặc mười năm

                                      Chưa bàng khổ nhọc đời hầm sáu mươi.      

• Trăm núi ngàn khe con đã đi được so sánh với muôn nỗi tái tê bầm. (Đây là kiểu so sánh không ngang bằng).
• Mười năm con đi đánh giặc được so sánh với sáu mươi năm đã  khó nhọc (so sánh không ngang bằng).

    c. Anh đội viên mơ màng

     Như nằm trong giấc mộng

     Bóng Bác cao lồng lộng

    Ấm hơn ngọn lửa hồng

• Trạng thái mơ màng của anh đội viên được so sánh với trạng thái trong giấc mộng (so sánh ngang bằng).

• Bóng Bác được so sánh với ngọn lửa hồng (so sánh không ngangbằng),

+ Phân tích hình ảnh so sánh:       Con đi đánh giặc mười năm

                                                      Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.

    Hình ảnh so sánh này gợi ra những năm dài trường kì đánh giặc cứu nước của nhân dân ta. Trong cuộc chiến đấu gian khổ đó, các anh bộ đội là những người đã phải chịu gian nan vất vả nhiều nhất. Các anh đã đeo ba lô vác súng đạn hành quân qua nhiều miền của đất nước. Chân các anh đã băng rừng, lội suôi, vượt đèo. Các anh đã từng sống những ngày đói cơm thiếu muối, phải hái rau rừng thay gạo, đốt củi thay chăn chông lại cái lạnh của sương đêm. Các anh còn bị bệnh tật dày vò mà không đủ thuốc dùng... nhưng những gian nan vất vả đó so với công lao của các mẹ già đã hai sương một nắng cày cấy trên đồng, đổ mồ hôi sôi nước mắt làm ra hạt lúa củ khoai để nuôi chồng, nuôi con, lo ‘toan cho cuộc sống gia đình thì chẳng thấm vào đâu! Các anh đi đánh giặc mười năm còn các mẹ thì âm thầm tần tảo lo toan đã sáu, bảy chục năm, hay nói đúng hơn là cả một đời người! Dùng hình ảnh so sảnh, hai câu thơ ngắn gọn đã có sức khơi gợi sâu sắc và chan chứa tình cảm yêu thương, biết ơn đối với các mẹ già, những người mẹ quần đen, áo nâu, những người mẹ chiến sĩ đã sần sàng cho con đi bộ đội.

    2. Những câu văn trong bài Vượt thác có sử dụng phép so sánh:

• Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.
• Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc ... như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
• Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như