Soạn bài Lập dàn ý bài văn tự sự - Soạn văn lớp 10
I. HÌNH THÀNH Ý TƯỞNG, DỰ KIẾN CỐT TRUYỆN
- Nhà văn Nguyên Ngọc kể về quá trình ấp ủ, thai nghén đề tài, chuẩn bị để sáng tác truyện ngắn Rừng xà nu.
- Qua lời kể ây, ta có thể rút ra kinh nghiệm:
- Để chuẩn bị viết một bài văn tự sự, trước tiên ta cần hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện (có thể dự kiến trước phần mô dầu và kết thúc truyện); sau đó suy nghĩ, hư cấu, tưởng tượng về cốc nhân vật theo những mối quan hệ nào đó và nêu lên những sự việc, chi tiết tiêu biểu đặc sắc làm thành cốt truyện.
- Tiếp theo là bước lập dàn ý. Dàn ý bài văn tự sự cũng gồm ba phần: mở bài, thân bài và kết bài.
II. LẬP DÀN Ý
1. Gợi ý dàn ý
Đề I.
Mở bài: Chạy khỏi nhà quan cụ, chị Dậu gặp một cÁn bộ cách mạng.
Thân bài:
- Cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 bùng nổ, chị Dậu trở về làng cũ.
- Khí thế cách mạng sục sôi, chị Dậu dận đầu đoàn biểu tình lên huyện phá kho thóc Nhật chia cho dân nghèo.
- ...
Kết bài: Nhan đề: Sau đêm đen ấy.
Đề 2.
Mở bài: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp nổ ra, làng Đông Xá tuy thuộc vùng địch hậu nhưng hằng đêm vẫn xuất hiện vài ba cán bộ cách mạng hoạt động bí mật.
Thân bài
- Quân Pháp càn quét liên tục dể truy lùng cán bộ.
- Không khí làng quê căng thẳng. Nhiều người hoảng hốt lo sợ. Nhưng chị Dậu vẫn bình tĩnh hướng dẫn cán bộ xuống hầm bí mật.
Kết bài: Nhan đề: Người đậy nắp hầm bí mật.
2. Cách lập dàn ý bài văn tự sự
Trước tiên phải chọn đề tài, xác định chủ đề của bài viết.- Từ đề tài, chủ đề người viết phải tưởng tượng và phác ra những nét chính của cốt truyện. Cốt truyện đưa vào mô hình truyền thống tác phẩm tự sự:
trình bày — khai đoạn — phát triển - đỉnh điểm - kết thúc.
Kết thúc:
- Tiếp đó có thể phác ra ba phần của một dàn ý:
- Mở bài (trình bày)
- Thân bài (khai đoạn, phát triền, đỉnh điểm)
- Kết bài (kết thúc)
- Dựa vào dàn ý cần suy nghĩ tìm các yếu tố cấu thành bài văn như sự việc xảy ra; tâm trạng của nhân vât; quan hệ giữa các nhân vật cảnh thiên nhiên...
LUYỆN TẬP
Bài tập 1.
Cốt truyện: Một học sinh tốt, hiền lành và trung thực trong một phút yếu mềm bị kẻ xấu lôi kéo nên phạm sai lầm đáng tiếc. Bạn ấy đau khổ, ân hận dằn vặt mãi. Do tự đấu tranh hoặc người tốt giúp đỡ dã vươn lên 1 trong cuộc sống và học tập.
Từ cốt truyện trên, học sinh tự lập dàn ý gồm ba phần: mở bài - thân bài- kết bài với các sự việc, nhân vật, các chi tiết tóm lược về cảnh vật; về 1 tâm trạng nhân vật chính; lời nói hành động của nhân vật phụ...
Bài tập 2.
Tham khảo dàn ý sau đây (câu chuyện về tình bạn).
(A) Mở bài:
- Hải và Tùng gần gũi thân thiết với nhau từ nhỏ. Họ học cùng lớp với nhau.
- Câu chuyện diễn ra khi ở lớp xảy ra liên tiếp những vụ mất tiền.
(B) Thân bài:
- Kể vắn tắt vài vụ mất tiền mà không tìm thấy nguyên do (trong đó Hải là người mất nhiều nhất).
- “Một mất mời ngờ”, không khí của lớp trở lên căng thẳng.
- Cuộc truy tìm thủ phạm bế tắc, mâu thuẫn trong lớp xảy ra.
- Hải nghi ngờ tất cả mọi người trong đó có Tùng. Họ đã to tiếng và không còn chơi với nhau.
- Nhờ sự can thiệp của các thầy cô giáo, lớp đã tìm ra thủ phạm (là một học sinh lớp khác).
(C) Kết thúc:
- Không khí lớp trở lại bình thường.
- Hải xin lỗi Tùng trước lớp. Họ lại thân thiết như xưa.
Liên kết với Facebook
Liên kết với Google