Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa - Soạn văn lớp 9

   Cùng Cunghocvui học tốt ngữ văn 9 tập 1 các bạn nhé! 

Câu 1. Nhận xét về cốt truyện và tình huống cơ bản của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa. Tác phẩm này, theo lời tác giả, là "một bức chân dung". Đó là bức chân dung ai, hiện lên trong suy nghĩ cái nhìn của nhân vật nào?

   Truyện được trần thuật chủ yếu theo điểm nhìn và ý nghĩ của nhân vật ông họa sĩ. Bởi vậy, dù không phải là nhân vật chính, nhưng nhân vật ông họa sĩ có một vị trí khá quan trọng trong truyện này. Cách trần thuật như thế giúp cho việc giới thiệu nhân vật chính anh thanh niên được dễ dàng và thuận lợi. Tác giả để anh hiện ra qua cái nhìn và ấn tượng của các nhân vật khác. Nói chung các nhân vật khác đều cùng với nhân vật chính góp phần thể hiện chủ đề và tư tưởng của tác phẩm.

Câu 2. Phân tích nhân vật anh thanh niên

   Truyện Lặng lẽ Sa Pa có bốn nhân vật: bác tài xế, ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên ở trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét. Nhân vật chính của truyện là anh thanh niên. Anh không xuất hiện ngay từ đầu mà chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ chốc lát giữa các nhân vật kia với anh, khi xe của họ dừng lại nghĩ. Dù chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng cũng đủ để các nhân vật khác ghi nhận được một ấn tượng tốt đẹp về anh: Trong cái lặng im của Sa Pa (...) Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, cô những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước.

   Ngoài ra anh còn hiện ra sự nhìn nhận, đánh giá và suy nghĩ của ba nhân vật kia thật rõ nét và đáng quý trọng hơn.

Phân tích nhân vật anh thanh niên:

• Hoàn cảnh sổng và làm việc: Một mình trên đỉnh Yên Sơn, cao hai nghìn sáu trăm mét, với công việc đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đât, tham dự vào việc báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ chiến đấu tuy có nhiều ý nghĩa nhưng cũng dễ gây cảm giác buồn tẻ, đơn điệu lại đòi hỏi phái tỉ mi, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao (nửa đêm, đúng giờ "ốp” thì dù mưa tuyết, giá lạnh thế nào củng phải trà dậy ra ngoài trời làm công việc đã qui định).

   Gian khố nhất đối với anh vẫn là một minh quanh năm giữa cỏ cây mây núi Sa Pa.

Do đâu mà anh vượt lên được hoàn cảnh ấy?

   Do ý thức công việc và lòng yêu nghề của mình thấy được công việc lặng thầm này là có ích cho cuộc sống, cho mọi người.

   Miệt mài với công việc, xem công việc là bạn nên không thấy cô đơn.

   Vui thú đọc sách, tổ chức sắp xếp cuộc sống ở trạm khí tượng thật ngân nắp chủ động: trồng hoa, nuôi gà, tự học, đọc sách.

   Bản chất anh cởi mở, khiêm tốn chân thành quý trọng tình cảm của mọi người.

   Tóm lại, với một số chi tiết và chỉ cho xuất hiện trong chốc lát nhưng chân dung, tinh thần của anh thanh niên hiện ra khá rõ nét với những nét đẹp về tình cảm, tâm hồn, cách sống, quan niệm sống, quan niệm về công việc ....

   Trong truyện ngắn này còn xuất hiện một số nhân vật khác đã góp phần làm rõ nét hơn nhân vật chính.

Bác lái xe là cầu nối khiến người đọc chờ gặp anh mà theo lời bác là một trong những người cô độc nhất thế gian và cũng nhờ lời kể của bác mà người đọc biết được sơ nét về anh thanh niên nhân vật chính với nỗi “thèm” được gặp người của anh lúc mới lên sống trên đỉnh núi.

Ông họa sĩ già đã xúc động bối rối “vì họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết. Ôi, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác....”

Chính nỗi xúc động và bao điều suy tư của ông hoạ sĩ đã làm cho chân dung anh thanh niên sáng đẹp hơn lên và chứa dựng những chiều sâu tư tưởng.

   Cô kĩ sư trẻ soi chiếu vào cái đẹp của anh thanh niên để bàng hoàng, cô hiểu thèm về cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên, về thế giới những con người như anh. Cô bình tĩnh hơn khi nhớ đến mối tình đầu nhạt nhẽo mà cô đã từ bỏ để an tâm với đường mà cô đã lựa chọn, mà cô đang đi tới (lên công tác ở miền núi).

   Cô bàng hoàng không chỉ vì bó hoa to mà anh đã vô tư tặng cô mà còn vì: một bó hoa khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên anh cho thêm cô.

   Đâu dễ chi quên chi tiết đẹp: Cô ôm bó hoa vào ngực, bạo dạn nhìn thẳng vào mặt anh. Anh thanh niên bắt gặp cái nhìn dó. phủi vội giọt mồ hôi trên sống mũi, mỉm cười

   Tóm lại, đây chính là một thủ pháp nghệ thuật mà nhà văn đã sử dụng thành công trong việc xây dựng nhân vật chính của truyện mình.

   Các nhân vật phụ vừa nối bên trên đều để lại cho người đọc những ấn tượng khó mờ phai. Mồi người có một tính cách riêng, cổng việc riêng nhưng tất cả đều có tâm hồn trong sáng, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc và đều đáng yêu mến.

   >>> Được quan tâm:  Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa ngắn nhất - Soạn văn 9 ngắn nhất

Câu 3. Phân tích nhân vật ông họa sĩ

   Nhân vật ông họa sĩ già: Có thể nói đây là nhân vật gần gũi nhất với quan điềm trần thuật của tác giả (Truyện được trần thuật chủ yếu dựa vào điểm nhìn về ý nghĩa của nhân vật này). Qua đây, nhân vật chính là anh thanh niên đã hiện ra rõ nét và đẹp hơn và cũng khơi gợi được nhiều nghĩa về cuộc sống, về nghệ thuật hơn.

  Ông họa sĩ ỉà một người từng trải cuộc sống và am tường nghệ thuật. Ông đang đỉ chuyến thực tế cuối cùng trong đời trước khi ông nghĩ hưu.

   Ngay từ nhửng giây phút đầu tiên gặp anh thanh niên ông họa sĩ già đã xúc động và bôi rối “ vị họa sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết , ôi, một nét thôi đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác."

   Ông muốn ghi lại hình ảnh anh bằng nét bút kí họa và người con trai ẩy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về những điều anh suy nghĩ!

   Chính những suy tư, cảm xúc của ông họa sĩ về người thanh niên về nghệ thuật, về mảnh đất Sa Pa được gợi lên câu chuyện của anh thanh niên đã làm chân dung anh càng sáng đẹp hơn và có chiều sâu suy tưởng.

Câu 4. Trong tác phẩm này có sự kết hợp giữa các yếu tố trữ tình, bình luận với tự sự. Em hãy chỉ ra các chi tiết tạo nên chất trữ tình cho tác phẩm và nêu tác dụng.

   Trong truyện ngắn này có sự kết hợp các yếu tố trữ tình, bình luận với tự sự. Ta tìm hiểu về yếu tố trữ tình của truyện.

   Yếu tố trữ tình ở đây được toát lên từ những phong cảnh thiên nhiên đẹp và dầy thơ mộng của Sa Pa, đặc sắc hơn cả là đoạn mở đầu và đoạn kết thúc truyện.

   Rời cây cầu số 4 một quăng, xe trèo lên núi. Mây hắt từng chiếc quạt tráng lên từ các thung lũng. Chỉ thấy thấp thoáng trong màu xanh bao la, à phía trước, một vệt hình ba góc màu vàng, chính là đoạn đường minh vừa đi qua. Đi một lúc lâu, ngừng lên vẫn thấy cái vệt ba góc đó”.