a. Hoàn cảnh:
+ Trong những tháng cuối năm 1929, phong trào công nhân phát triển rất mạnh, ý thức giai cấp, ý thức chính trị rõ rệt. Phong trào yêu nước của nhiều tầng lớp xã hội khác rất sôi nổi, đã kết lại thành một làn sóng dân tộc, dân chủ mạnh mẽ khắp cả nước, trong đó giai cấp công nhân thực sự trở thành lực lượng tiên phong.
+ Ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam hoạt động riêng rẽ, công kích lẫn nhau, ảnh hưởng không tốt đến phong trào.
Thực tiễn cách mạng trên đây đã đặt ra một yêu cầu cấp thiết là phải có sự lãnh đạo thống nhất của một chính đảng duy nhất của giai cấp công nhân. b. Hội nghị thống nhất ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam.
+ Hoàn cảnh: Mùa thu năm 1929, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc từ Xiêm (Thái Lan) về
Hương Cảng (Trung Quốc) triệu tập Hội nghị đại biểu của ba tổ chức cộng sản, họp từ ngày 3 đến 7/2/1930. Tại Hội nghị, Người đã phân tích tình hình thế giới và trong nước, phê phán những hành động thiếu thống nhất vừa qua và đề nghị thống nhất thành một đảng duy nhất.
+ Hội nghị đã nhất trí:
* Xoá bỏ mọi thành kiến, thành thật hợp tác.
* Thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập một đảng duy nhất, lấy tên là Đảng
Cộng sản Việt Nam.
* Thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và Điều lệ vắn tắt do lãnh tụ
Nguyễn ái Quốc khởi thảo.
* Thông qua thư kêu gọi của Nguyễn Ái Quốc về việc thành lập Đảng và kế hoạch thống nhất trong nước.
+ Ý nghĩa của Hội nghị thành lập Đảng: Hội nghị có ý nghĩa, giá trị như một đại hội vì đã thông qua được đường lối chiến lược, sách lược cho cách mạng Việt Nam mặc dù còn vắn tắt.
+ Nguyên nhân thành công của Hội nghị:
*Giữa đại biểu các tổ chức cộng sản không có mâu thuẫn về ý thức hệ, đều tuân theo điều lệ của Quốc tế cộng sản.
*Đáp ứng đúng yêu cầu của thực tiễn cách mạng lúc đó.
*Do sự quan tâm của Quốc tế cộng sản cũng như tài năng và uy tín cao của lãnh tụ
Nguyễn Ái Quốc. c. Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng: Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam.
+ Đối với lịch sử giai cấp công nhân: Chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng.
+ Đối với lịch sử dân tộc:
*Chấm dứt tình trạng khủng hoảng về đường lối, về giai cấp lãnh đạo cách mạng.
*Khẳng định quyền lãnh đạo tuyệt đối của giai cấp công nhân mà đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản Việt Nam.
*Cách mạng Việt Nam thực sự trở thành bộ phận khăng khít của cách mạng thế giới.
*Đảng ra đời là bước chuẩn bị đầu tiên có tính quyết định cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam sau này.