(5 điểm)Kết thúc bài thơ Tây Tiến, nhà thơ Quang D...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Giải chi tiết:

(5 điểm)

Yêu cầu về kỹ năng: Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học bàn về một ý kiến bàn về văn học. Văn viết trôi chảy, có cảm xúc, thể hiện được tính chất văn chương, không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, chính tả. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh trình bày theo sự sáng tạo của mình, tuy nhiên cũng cần đảm bảo được các ý cơ bản sau:

-         Tây Tiến được sáng  tác năm 1948, là bài thơ tiêu biểu của đời thơ Quang Dũng, cũng là một kiệt tác của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Xa Tây Tiến nhưng lòng luôn hướng về Tây Tiến, bài thơ bộc lộ nỗi nhớ da diết về một miền đất, một đoàn quân trong những ngày tháng hào hùng, gian khổ của tác giả.

-         Đoc Tây Tiến, ta thấy hiện lên hình ảnh của một đoàn quân đặc biệt, hoạt động ở vùng biên giới phía Tây tổ quốc. Những chiến sĩ Tây Tiến vừa can trường, mạnh mẽ, vừa lãng mạn, hào hoa. Họ nguyện “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, sẵn sàng xông pha nơi dốc cao vực thẳm, bền gan trên những dặm hành binh, vượt lên những bệnh tật do môi trường sống khắc nghiệt đưa lại, coi nhẹ cái chết. Ý chí của họ được thể hiện không chỉ qua các chi tiết miêu tả trực tiếp về con người mà còn qua các chi tiết miêu tả thiên nhiên dữ dội:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời       

Hay

Chiều chiều oai linh tác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

-         Tây Tiến là thế giới của những kỉ niệm: kỉ niệm về các vùng đất đã qua (

Sài Khao, Mường Lát, Mường Hịch, Mai Châu,…);

+ kỉ niệm về bao cảnh trí hùng vĩ, dữ dội mà đẹp một cách lạ thường

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa sa khơi

+Kỉ niệm về nét thơ mộng của hoa về trong đêm hơi, của chiều sương, của hồn lau nẻo bến bờ, kỉ niệm về chặng hành binh mệt mỏi

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời

+ Kỉ niệm về những cảnh sinh hoạt, những đêm lửa trại thắm tình nghĩa đồng bào, đồng chí

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

Hay

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

+ Kỉ niệm về chốn thành đô xa xôi

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

+ Kỉ niệm về giây phút bi tráng tiễn đưa đồng đội

Rải rác biên cương mỗ viễn xứ

Hay

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

-         Bốn câu cuối như muốn thâu tóm những nét nổi bật trong cảm hứng sáng tạo và chi phối tứ thơ của toàn bài. Qua hình ảnh người lính Tây Tiến được khắc họa trực tiếp hay gián tiếp thì người đọc đều cảm nhận được rất rõ rằng:

Tây Tiến người đi không hẹn trước

Đường lên thăm thẳm một chia phôi

Câu thơ gợi nhớ lời một khúc ca của Phan Huỳnh Điểu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Pháp”

Đoàn vệ quốc quân một lần ra đi

Là có sá chi đâu ngày trở về

Lại gợi nhớ câu trơ trong Tống biệt hành của Thâm Tâm:

Chí nhớn chưa về bàn tay không

Thì không nói bao giờ trở lại

Tất cả đều mang hàm nghĩa chỉ sự quyết chí lên đường với tinh thần xả thân vì nghĩa lớn của người tráng sĩ.

-         Nghĩ về một dải biên cương chứa đầy kỉ niệm, nhân vật trữ tình của bài thơ khẳng định dứt khoát:

Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi

Ý thơ ở đây có điểm gần gũi với ý thơ trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ:

Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn

Để hồn ta phảng phất được gần ngươi

          Hai câu cuối bài thơ Tây Tiến có thể hiểu như sau: Ai đã từng lên Tây Tiến, ai đã từng có một thời Tây Tiến thì dù có đi đâu, đến chân trời nào, hồn vẫn gửi về nơi đó, vẫn quấn quyện với từng ngọn núi, con thác, bờ lau, với những bản làng thấp thoảng trong mà mưa xa khơi… Rõ ràng, đây đúng là những câu thơ đã trình bày một cách thật cô đọng bao tình cảm nhớ thương mà các chiến sĩ Tây Tiến dành cho mảnh đất mình từng đi qua, từng sống trong một thời gian lao mà anh dũng