Soạn bài Ôn tập kiểm tra tổng hợp cuối học kì I- Soạn văn lớp 6

   Cốt truyện: Lạc Long Quân nòi ròng, nhiều phép lạ. Âu Cơ nòi tiên, xinh đẹp tuyệt trần.Hai người kết hôn. Âu Cơ đẻ ra một bọc trăm trứng, nở thành một trăm con. Hai người chia tay: Lạc  Long Quân đem 50 con xuống biển. Âu Cơ đem 50 con lên núi. 'Người con trưởng (.theo Âu Cơ được tôn lên làm vua, lấy hiệu Hùng Vương. Do dó người Việt Nam. Luôn nhận nguồn gốc của mình là con Rồng, cháu Tiên.

•  Chàng gặp con vua Thủy Tề ở trong hang, cứu ra và được xuống thăm thủy cung, được ban tặng cây đàn thần. Chàng trở về gốc đa, bị hồn chằn tinh và đại bàng trả thù phải vào tù.
• Lí Thông cướp công cứu công chúa của Thạch Sanh. Công chúa buồn và và bị câm.
• Trong tù ngục, Thạch Sanh đem đàn ra gẩy. Tiếng đàn đã thức tỉnh công chúa và công chúa xin vua cho gọi chàng vào cung.
• Lí Thông bị vạch mặt. Hai mẹ con bị đuổi về quê, giữa đường bị sét đánh chết hóa thành bọ hung.
• Thạch Sanh cưới công chúa rồi dùng tiếng đàn chính nghĩa xua tan được quân địch. Chàng dùng niêu cơm thần thết đãi chúng rồi cho chúng về nước.
• Thạch Sanh lên làm vua.

   - Một số chi tiết tiêu biểu:

• Thạch Sanh vốn là con nhà Trời.
• Thạch Sanh được truyền dạy nhiều phép thuật.
• Thạch Sanh kết nghĩa anh em với Lí Thông.
• Thạch Sanh diệt chằn tinh thu được cung tên vàng.
• Thạch Sanh bị Lí Thông cướp công.
• Thạch Sanh cứu công chúa và cũng bị cướp công.
• Chàng xuống thủy cung và được tặng cây đàn thần.
• Nhờ cây đàn này mà chàng gặp lại công chúa, đuổi được quân các nước chư hầu và lên làm vua, sông hạnh phục cùng vợ là công chúa.

• Ý nghĩa của truyện: Truyện Thạch Sanh đề cao tài đức của người lao động. Truyện còn thể hiện ước mơ, niềm tin vào đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.

     c. Nắm được đặc điểm của mỗi thể loại truyện đã học:

• Truyền thuyết có nhiều yếu tố tưởng tượng, kì ảo và luôn gắn với các nhân vật sự kiện lịch sử thời xa xưa. Truyền thuyết có mối quan hệ chặt chẽ với thần thoại.
• Truyện cổ tích cũng có những yếu tố hoang đường nhưng gần với cuộc sông của những con người lao động bình thường hơn.

   Các nhân vật trong cổ tích thường là: những người bất hạnh, những dũng sĩ và người có tài năng kì lạ; những người thật thông minh hoặc quá ngốc nghếch; những con vật được nhân hóa.

   Truyện cổ tích thường thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của cái thiện đối với cái ác, của cái tốt đôi với cái xấu, của sự công bằng đối với sự bất công.

• Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể bằng văn xuôi hay văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ con người hoặc răn dạy họ về một bài học nào đố trong cuộc sấng.
• Truyện cười thường kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống.

    Để gây cười, truyện thường khai thác những nét ngược đời, trái với lẽ thông thường hoặc khai thác những mâu thuẫn đầy kịch tính ở các nhân vật.

    Truyện cười nhằm tạo ra tiếng cười để giải trí, mua vui hoặc để phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

• Truyện trung đại Việt Nam là loại truyện văn xuôi viết bằng chữ Hán, thường mang tính giáo huấn. Truyện vừa có loại hư cấu (tưởng tượng, kì ảo) vừa có loại gắn với kí (ghi chép sự việc), hoặc có loại gần với sử (ghi chép chuyện thật). Cốt truyện thường đơn giản. Nhân vật thường được kể qua ngôi thứ ba hoặc qua ngôn ngữ đối thoại của chính họ.

• Nắm vững các đặc điểm trên thì có thể trả lời tại sao truyện Thảnh Gióng lại là truyền thuyết, tại sao truyện Đeo nhạc cho mèo lại là ngụ ngôn.

   2. Về phần Tiếng Việt (Ôn theo sự hướng dẫn cỏa SGK Ng ữ vãn 6, tập một)

1. Cấu tạo từ: Có hai loại từ.

   Từ đơn: Chỉ có một tiếng như: nhà, đen, cây...

   Từ phức: Có từ hai tiếng trở lên. Từ phức gồm có từ ghép như: nhà cửa, chăn nuôi, bánh chưng...; từ láy như: xinh xinh, xinh xắn, thênh thang...

• Từ mượn: đó là những từ mượn từ tiếng nước ngoài.

Từ mượn từ tiếng Hán: học tập, hiệu trưởng, học bạ...

Từ mượn từ tiếng Pháp: xà bông, compa, êke...

Từ mượn từ tiếng Anh: mít tinh, nốc ao...

• Nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ: Nghĩa của từ là nội dung mà từ biểu thị.

   Do có hiện tượng chuyển nghĩa mà có những từ nhiều nghĩa. Từ nhiều nghĩa có nghĩa gốc và nghĩa chuyển. Nghĩa chuyển là nghĩa được hình thành trên cơ sở của nghĩa gốc. Hiện tượng từ nhiều nghĩa tạo nên sự phong phú, tinh tế của tiếng Việt.

   Các từ loại:

• Danh từ (xem trang 86, 87, 108, 109 SGK Ngữ văn 6, tập một)
• Động từ (xem trang 145, 146 SGK Ngữ văn 6, tập một)
• Tính từ (xem trang 153, 154 SGK Ngữ văn 6, tập một)
• Số từ (xem trang 128, 129 SGK Ngữ văn 6, tập một)
• Lượng từ (xem trang 128, 129 SGK Ngữ văn 6, tập một)
• Chỉ từ (xem trang 136, 137, 138 SGK Ngữ văn 6, tập một)
•  Cụm danh từ (xem trang 116, 117, 118 SGK Ngữ văn 6, tập một)
•  Cụm dộng từ (xem trang 197, 198, 199 SGK Ngữ ván 6, tập một)
• Cụm tính từ (xem trang 155, 156 SGK Ngữ văn 6, tập một)

   b) Biết vận dụng kiến thức về tiếng Việt vào việc viết, đọc và hiểu các văn bản đã học cùng như vào việc tạo lập các văn bản tự sự.

    Về phần Tập làm văn

   a. Tìm hiểu chung về văn tự Sự:

• Thế nào là tự sự? Mục đích của tự sự?

• Tự Sự là kể chuyện, là trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.
• Tự sự có mục đích giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, chê.

• Dàn bài của một bài văn tự sự: gồm các phần: Mở bài, thân bài, kết bài.

• Mở bài: giới thiệu chung về nhân vật và sự việc.
• Thân bài: kể diễn biến sự việc.
• Kết bài: kể kết cục của sự việc.

• Ngôi kể trong văn tự sự:

• Trong văn tự sự người kể có thể xưng "tôi" tức là kể theo ngôi thứ nhất. Theo ngôi này người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua và có thể trực tiếp nói lên cảm tưởng, ý nghĩ của mình.
• Người kể có thể tự giấu mình đi, có thể gọi các nhân vật bằng tên của chúng, tức là kể theo ngôi thứ ba. Theo ngôi này, người kể có thể kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật.

• Thứ tự kể trong văn tự sự: Khi kể chuyện người kể có thể kể các sự việc theo thứ tự tự nhiên: việc xảy ra trước kể trước, việc xảy ra sau kể sau, cho đến kết thúc.

   Người kể cũng có thể đảo lộn thứ tự: kể việc đang xảy ra trước sau đó mới dùng cách kể bổ sung, dùng hồi tưởng để kể lại các việc đã xảy ra tờ trước.

    b. Biết các làm một bài văn tự sự:

• Kể lại một chuyện dân gian đã học.
• Kể lại một chuyện trong đời sống hàng ngày.
• Kể lại một câu chuyện tưởng tượng.

   Xem lại các bài tham khảo ở các tuần (tức là các bài) trước đây:

Ví dụ các tuần 9, tuần 10, tuần 11, tuần 12, tuần 13, tuần 14