[Cánh diều] Soạn văn lớp 6 bài Chích bông ơi

I. Chuẩn bị

• Xem lại mục Chuẩn bị ở bài Bức tranh của em gái tôi để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này

•  Đọc trước truyện Chích bông ơ! Tìm hiểu thêm các tư liệu về tác giả Cao Duy Sơn

Trả lời: 

• Truyện kể về một lần cậu bé nhờ bố bắt một chú chim chích bông mắc kẹt khiến Dế Vần - người bố nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết. Qua câu chuyện xưa giúp người con rút ra bài học cho mình.

• Tác giả Cao Duy Sơn:

• Tên thật là Nguyễn Cao Sơn. Sinh ngày 28-4-1956 tại thung lũng Co Xàu, thị trấn cổ nổi tiếng của huyện Trùng Khánh (Cao Bằng). Ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

• Anh là tác giả của 5 cuốn tiểu thuyết và 4 tập truyện ngắn đã xuất bản như: "Người lang thang", "Cực lạc", "Hoa mận đỏ", "Đàn trời", "Chòm ba nhà", "Những chuyện ở lũng Cô Sầu", "Những đám mây hình người", "Hoa bay cuối trời" và "Ngôi nhà xưa bên suối". Với những đóng góp tích cực cho sự nghiệp văn học dân tộc thiểu số nói riêng, văn học nước nhà nói chung; tiếp nối nhiều giải thưởng văn học, trong đó có Giải thưởng văn học Đông – Nam Á năm 2009, nhà văn Cao Duy Sơn đã có tên trong danh sách Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2017. Hiện anh là Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa các dân tộc.

II. Đọc hiểu

1. Nội dung tranh liên quan đến sự việc gì trong truyện.

Trả lời: Nội dung tranh liên quan đến sự việc cậu bé Khìn vô tình phát hiện một chú chim bị kẹt trong bụi gai

2. Chú ý theo dõi chuyện đang xảy ra (hiện tại) và chuyện đã xảy ra (quá khứ)

Trả lời: 

• Chuyện xảy ra ở hiện tại: Cậu bé Khìn nhờ bố bắt chú chim bị mắc trong bụi gai

• Chuyện xảy ra trong quá khứ: Dế Vần bắt một chú chim chích bông non khỏi mẹ khiến chú chích bông con chết.

3. “Chú bé” ở phần 2 là ai?

Trả lời: “Chú bé” ở phần 2 là Dế Vần

4. “Pa” ở đây và “pa” ở đầu truyện có phải là một không?

Trả lời: "Pa" ở đây là bố của Dế Vần; "pa" ở đầu chuyện là bố của Khìn hay chính là Dế Vần

5. Theo em người cha định nói với con điều gì?

Trả lời: Theo em, người cha định khuyên bảo con cho chim về tổ vì chim non xa mẹ sẽ chết

6. Phần 3 kể chuyện hiện tại hay quá khứ?

Trả lời: Phần 3 kể chuyện ở hiện tại.

7. Nội dung tranh minh họa có thể hiện được phần kết thúc của truyện không?

Trả lời: 

Nội dung tranh minh họa thể hiện được kết thúc câu truyện: Khìn đã thả Chích bông bay đi tìm mẹ

8. Thử nghĩ kết thúc câu chuyện theo hướng khác.

Trả lời: 

Khìn đã giúp Chích bông ra khỏi bụi gai, lúc này mẹ chú chí bông cũng đang bay đi tìm con. Nghe tiếng Chích bông mẹ, chú chim con bay lên hót líu lo cùng mẹ như kể lại với mẹ về việc được Khìn cứu mình. Cả 2 mẹ con chích bông bay lượn xung quanh hót líu lo như cảm ơn bé Khìn và Dế Vần rồi rời đi.

Câu hỏi: 

1. Truyện viết về ai, về việc gì? Theo em, Dế Vần là người như thế nào? 

Trả lời: 

• Truyện viết về Dế Vần.

• Truyện kể về một lần cậu bé Khìn nhờ bố giúp đỡ một chú chim chích bông mắc kẹt khiến Dế Vần- người bố nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết.

• Dế Vần là một cậu bé hiền lành, biết nhận lỗi sai và luôn ân hận về những hành vi sai lầm của mình

2. Chỉ ra điểm giống nhau giữa hai câu chuyện trong văn bản này?

a. Chuyện của người cha trong quá khứ.

b. Chuyện hiện tại của hai cha con Ò Khìn

Từ đó, em hiểu cách viết “truyện trong truyện” ở đây thế nào?

Trả lời: 

• Điểm giống nhau ở chỗ cả Ò Khìn và Dế Vần đều là những cậu bé tinh nghịch, muốn giữ lấy chim chích bông nhỏ để nuôi

•  Cách viết "truyện trong truyện" là  lồng ghép một câu chuyện độc lập (có liên quan hoặc không về mặt nội dung) vào một câu chuyện chính. 

3. Vì sao ở đầu truyện, Ò Khìn muốn pa bắt con chích bông để chơi nhưng đến cuối truyện lại thả để chim bay vút lên trời với lời thì thầm: “Bay đi, bay về với mẹ mày đi,...”

Trả lời:

Vì Ò Khìn sau khi nghe được câu chuyện pa kể và hiểu được việc bắt chim là không đúng, có thể khiến chim phải chết do chim con xa mẹ và nỗi day dứt trong lòng pa, cậu bé hiền lành đã thả để chim bay vút lên trời với lời thì thầm: "bay đi, bay về với mẹ mày đi"

4. Truyện muốn nhắn gửi người đọc điều gì? Đối với em, điều gì gây ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?

Trả lời: 

• Câu chuyện muốn nhắn gửi ta rằng cần lòng nhân hậu, luôn giúp đỡ người khác, bảo vệ động vật và không nên chọc phá tổ chim, bắt chim non, suy nghĩ cẩn thận trước khi làm một điều gì đó

• Điều gây ấn tượng sâu sắc với em là cách lồng ghép hai câu chuyện một cách khéo léo tài tình, giúp người đọc vừa đọc hiểu câu chuyện vừa có thể rút ra bài học đúng đắn cho mình.

Trên đây là gợi ý cách soạn văn lớp 6 bài Chích bông ơi trang 76 trong chương trình sách mới Cánh diều mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về bài học này!