Cảm nghĩ về bài thơ Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra

Quê em ở Nam Định, chính nơi đã gợi thi tứ cho Trần Nhân Tông viết ra bài tứ tuyệt Thiên Trường vãn vọng trong dịp nhà vua về thăm quê cũ ở Thiên Trường. Vậy mà đến nay, khi đọc lại bài thơ đó, em mới cảm thấy thấm thía vẻ đẹp của quê hương qua nét bút của một ông vua - thi sĩ:

Thôn hậu thôn tiền đạm tự yên

Bán vô bán hữu tịch dương biên

Mục đồng dịch lí ngưu quy tận

Bạch lộ song song phi hạ điền.

Dịch thơ:

Trước xóm sau thôn tựa khói lồng

Bóng chiều man mác có dường không

Mục đồng sáo vẳng trâu về hết

Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng,

(Ngô Tất Tố dịch)

Bốn câu thơ dựng lên trước mắt em cảnh một buổi chiều nơi đồng quê - thôn dã Việt Nam. Và em nhận ra đó chính là quê mình khi xóm trước thôn sau đã bắt đầu chìm dần vào sương khói khiến cái bóng chiều man mác có dường không". Khung cảnh trầm lặng ấy bỗng ánh lên sự sống con người trong sự hoà hợp với thiên nhiên bằng hai nét vẽ tài hoa - vừa có âm thanh, vừa có màu sắc:

Xem thêm Cảm nghĩ về nhân vật cô bé bán diêm trong truyện ngắn cùng tên

Mục đồng sáo vẳng trâu về hết

Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng.

Nhìn bức tranh minh hoạ trong sách giáo khoa, em nhớ lại một thời mình đà từng là "mục đồng" như thế. Tiếng sáo văng vẳng bên tai, cánh cò trắng chao liệng trước mắt, và em bỗng nhận ra đó là hồn quê, tình quê thấm đượm trong hai câu thơ, trong cả bài thơ. Nó quen thuộc gần gũi với em quá, nó chính là mình mà lâu nay mình không biết hoặc lúc đã hờ hững với nó, chứ không buồn hiu hắt cô đơn như trong thơ Bà Huyện Thanh Quan: