Bài 41: Năng lượng

1. Các dạng năng lượng

Câu hỏi 1: Hãy nêu các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày của em có sử dụng các dạng năng lượng như động năng, quang năng, nhiệt năng, điện năng, hóa năng.

Gợi ý trả lời:

• Động năng: xe ô tô - xe máy đang chạy, chạy, nhảy, tập thể thao, máy bay đang bay…

• Quang năng: mặt trời, ngọn lửa phát sáng, đèn…

• Nhiệt năng: bàn là, máy phát điện, thủy điện…

• Hóa năng: cục pin, thức ăn chuyển hóa sau khi được đưa vào cơ thể.

Câu hỏi 2: Kể tên dạng năng lượng có liên quan đến hoạt động được mô tả ở hình bên dưới:

Gợi ý trả lời:

Động năng.

Câu hỏi 3: Em hãy nêu một số dạng năng lượng mà nguồn sản sinh ra nó là liên tục, được coi là vô hạn và một số dạng năng lượng mà nguồn sản sinh ra nó là hữu hạn

Gợi ý trả lời:

Dạng năng lượng mà nguồn sản sinh ra nó là liên tục, được coi là vô hạn: năng lượng từ mặt trời, từ gió, hạt nhân…

Dạng năng lượng mà nguồn sản sinh ra nó là hữu hạn: năng lượng của cục pin, bình ắc quy…

Câu hỏi 4: Theo em, những dạng năng lượng nào trong quá trình khai thác - sử dụng sẽ gây ảnh hưởng xấu tới môi trường? Nêu một số ví dụ

Gợi ý trả lời:

Trong quá trình khai thái các dạng năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, khí đốt, than đá… sẽ ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Vd: Sự cố tràn dầu trên biển, hiệu ánh nhà kính từ việc khai thác khí tự nhiên.

2. Đặc trưng của năng lượng

Câu hỏi 1: Quan sát thí nghiệm trong hình 41.2, sau khi buông vật 1, nó chuyển động xuống phía dưới và va chạm với vật 2, đẩy vật 2 chuyển động. Hãy cho biết năng lượng ban đầu của vật 1 trong trường hợp nào lớn hơn? Vì sao? Lực do vật 1 tác dụng lên vật 2 khi va chạm trong trường hợp nào lớn hơn?

Gợi ý trả lời:

Năng lượng ban đầu của vật 1 trong trường hợp a lớn hơn, bởi vì vật 1 ở trường hợp a nằm ở vị trí cao hơn. Khi đó, lực mà vật 1 tác dụng lên vật 2 khi xảy ra va chạm cũng sẽ lớn hơn.

Câu hỏi 2: Năng lượng gió có thể làm cây bị cong hoặc gãy. Năng lượng gió càng lớn thì tác dụng lực lên cây càng lớn. Từ thảo luận 4 và hình minh họa hình 41.3, em có nhận xét gì về mối liên hệ giữa năng lượng của vật và khả năng tác dụng lực của nó?

Gợi ý trả lời: 

Năng lượng của vật sẽ đặc trưng cho khả năng tác dụng lực của vật.

Câu hỏi 3: Trong hình 41.1c, khi lò xo bị nén nhiều hơn thì năng lượng của nó sẽ tăng hay giảm? Lực lò xo tác dụng lên tay sẽ thay đổi như thế nào?

Gợi ý trả lời: 

Lò xo bị nén nhiều hơn, năng lượng cũng sẽ tăng nhiều hơn. 

Lực lò xo tác dụng lên tay có sự thay đổi khi càng nén thì lực tác dụng cũng càng mạnh và ngược lại.

3. Nhiên liệu và năng lượng tái tạo

Câu hỏi 1: Ở bài 12, các em đã biết một số nhiên liệu và tính chất của chúng. Vậy khi bị đốt cháy, nhiên liệu giải phóng năng lượng dưới dạng nào? Biểu hiện nào thể hiện các dạng năng lượng đó?

Gợi ý trả lời: 

Khi đốt cháy, nhiên liệu giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt và quang năng.

Biểu hiện: khi đốt cháy, nhiệt độ sẽ tăng đem đồng thời phát ra ánh sáng.

Câu hỏi 2: Em hãy cho biết những ứng dụng trong đời sống khi đốt cháy nhiên liệu

Gợi ý trả lời: 

Ứng dụng:

• Làm khí đốt

• Làm hỗn hợp thuốc nổ để phá đá

• Nhà máy nhiệt điện

• Cắt kim loại

•  Oxi lỏng dùng đốt nhiên liệu tên lửa và tàu vũ tr

Câu hỏi 3: Các nhà máy điện ở hình 41.4 sử dụng năng lượng gì? Nguồn cung cấp những năng lượng đó có đặc điểm gì chung? Theo nguồn gốc vật chất của năng lượng, chúng thuộc dạng năng lượng nào? 

Gợi ý trả lời: 

Sử dụng năng lượng mặt trời, năng lượng từ nước và từ gió.

Đặc điểm chung của nguồn cung cấp những năng lượng đó đều là năng lượng tái tạo.

Theo nguồn gốc vật chất của năng lượng, chúng thuộc năng lượng vô hạn.

Câu hỏi 4: Kể tên một số năng lượng tái tạo mà em biết

Gợi ý trả lời: 

• Nhiệt năng và quang năng từ ánh sáng mặt trời.

• Động năng từ gió.

• Động năng từ nước.

Câu hỏi 5: Khi bắn cung, mũi tên nhận được năng lượng và bay đi. Mũi tên có năng lượng ở dạng nào?

Gợi ý trả lời: 

Khi bắn cung, mũi tên nhận được năng lượng và bay đi, như vậy, mũi tên có năng lượng ở dạng thế đàn hồi.

Bài tập

Câu hỏi 1: Lấy ví dụ chứng tỏ năng lượng đặc trưng cho khả năng tác dụng lực

Gợi ý trả lời: 

Năng lượng gió: khi năng lượng gió càng lớn, khả năng tác dụng lực lên vật sẽ càng lớn.

VD: gió nhỏ chỉ khiến lá cây lay nhẹ, nhưng gió lớn (một cơn bão) thì có thể khiến cây bị gãy, đổ ngã.

Câu hỏi 2: Hãy nêu một số nhiên liệu thường dùng và ảnh hưởng của việc sử dụng các nhiên nhiên liệu đó đối với môi trường

Gợi ý trả lời: 

• Dầu mỏ: dầu mỏ là một nhiên liệu rất cần thiết cho đời sống con người, nhưng sự cố tràn dầu có khả năng làm ảnh hưởng xấu đến môi trường biển và hệ sinh thái nơi đó.

Câu hỏi 3: Hãy chọn tên dạng năng lượng ở cột A phù hợp với tất cả các nguồn cung cấp ở cột B

Gợi ý trả lời: 

• 1 - c

• 2 - d

• 3 - e

• 4 - a

• 5 - b

Câu hỏi 4: Hoàn thành các thông tin bằng cách đánh dấu V vào cột phù hợp theo mẫu bảng sau: 

Gợi ý trả lời: 

Loại năng lượng	Tái tạo	Chuyển hóa toàn phần	Sạch	Ô nhiễm môi trường
Năng lượng dầu mỏ		V		V
Năng lượng mặt trời	V		V
Năng lượng hạt nhân		V		V
Năng lượng than đá		V		V

Bên trên là cách soạn [Chân trời sáng tạo] KHTN lớp 6 Bài 41: Năng lượng mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và hỗ trợ các bạn trong quá trình chuẩn bị bài học trước khi đến lớp!