Bài 39: Biến dạng của lò xo. Phép đo lực

1. Biến dạng của lò xo

Câu hỏi: Tiến hành thí nghiệm như mô tả bên và cho biết nhận xét về sự thay đổi chiều dài của lò xo trong quá trình thí nghiệm.

Gợi ý trả lời:

 Dựa vào sự thay đổi của chiều dài lo xo trong quá trình làm thí nghiệm như hình 39.1, thì ta có thể đưa nhận xét như sau:

• Sự thay đổi chiều dài của lò xo phụ thuộc vào sự thay đổi khối lượng của quả nặng được treo ở dưới lò xo.

• Nếu treo thêm quả nặng vào dưới lò xo thì lò xo sẽ càng bị dãn ra.

Câu hỏi: Hãy tính độ dãn của lò xo khi treo 1,2,3 quả nặng rồi ghi kết quả theo mẫu bảng 39.1. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa độ dãn của lò xo và khối lượng vật treo?

Gợi ý trả lời:

• Học sinh tự thực hành thí nghiệm trên lớp và ghi vào bảng trên.

• Nhận xét: Độ giãn của lò xo và khống lượng của vật treo có mối quan hệ tỉ lệ thuận với nhau.

Câu hỏi: Một lò xo có chiều dài tự nhiên 12 cm được treo thẳng đứng, đầu dưới của lò xo có gắn một quả nặng khối lượng 50g. Khi quả nặng nằm cân bằng thì lò xo có chiều dài 15cm. Cho rằng độ dãn của lò xo tỉ lệ thuận với khối lượng vật treo. Khi treo quả nặng có khối lượng 100g vào lò xo thì chiều dài của lò xo là bao nhiêu?

Gợi ý trả lời:

Bài làm

Độ biến dạng của lò xo khi treo quả nặng có khối lượng 50g vào là: 15 - 12 = 3

Áp dụng phương pháp tỉ lệ thuận ta có:

Độ biến dạng của lò xo khi treo quả nặng khối lượng 100g là: 100 x 3 : 50 = 6 (cm)

Vậy chiều dài của lò xo khi treo quả nặng có khối lượng 100g là: 12 + 6 = 18 (cm)

2. Thực hành đo lực bằng lực kế

Câu hỏi: Hãy quan sát một lực kế lò xo và cho biết các thao tác sử dụng đúng khi thực hiện các phép đo lực.

Gợi ý trả lời:

Thao tác sử dụng đúng khi thực hiện các phép đo lực là:

• Ước lượng giá trị của lực cần đo để lựa chọn lực kế phù hợp

• Hiệu chỉnh lực kế

• Cho lực cần đo tác dụng vào đầu có gắn móc của lò xo lực kế

• Cầm vỏ của lực kế sao cho lò xo của lực kế nằm dọc theo phương của lực cần đo

• Đọc và ghi kết quả đo, kết quả đo là số chỉ gần nhất với kim chỉ thị

Câu hỏi: Móc một khối gỗ vào lực kế lò xo và kéo cho khối gỗ chuyển động. Lúc khối gỗ chuyển động ổn định thì lực kéo khối gỗ là bao nhiêu?

Gợi ý trả lời:

Học sinh tự thực hành và ghi lại kết quả thực hiện.

Câu hỏi: Hãy sử dụng lực kế để đo lực nâng hộp bút của em lên khỏi mặt bàn.

Gợi ý trả lời:

Học sinh tự thực hiện

Bài tập

Câu hỏi 1: Treo vật vào đầu một lực kế lò xo. Khi vật cân bằng, số chỉ của lực kế là 2 N. Điểu này có nghĩa?

A. khối lượng của vật bằng 2 g.            B. trọng lượng của vật bằng 2 N.

C. khối lượng của vật bằng 1 g.             D. trọng lượng của vật bằng 1 N.

Gợi ý trả lời: 

Chọn đáp án B. trọng lượng của vật bằng 2N

Câu hỏi 2: Nếu treo vật có khối lượng 1 kg vào một cái “cân lò xo” thì lò xo của cân có chiều dài 10 cm. Nếu treo vật có khối lượng 0,5 kg thì lò xo có chiều dài 9 cm. Hỏi nếu treo vật có khối lượng 200g thì lò xo sẽ có chiếu dài bao nhiêu?

Gợi ý trả lời: 

Bài làm

Độ biến dạng của lò xo khi treo vật có khối lượng 0,5kg là: 10 - 9 = 1 (cm)

Độ dài ban đầu của lò xo là: 9 - 1 = 8 (cm)

Ta có:  0.5kg = 500g

Áp dụng phương pháp tỉ lệ thuận:

 Độ biến dạng của lò xo khi treo vật có khối lượng 200g là: 200 x 1 : 500 = 0,4 (cm)

Vậy khi treo vật có khối lượng 200g thì lò xo có chiều dài là: 8 + 0,4 = 8,4 (cm)

Câu hỏi 3: Một lò xo treo thẳng đứng có chiều dài tự nhiên 20 cm. Khi treo các vật có khối lượng m khác nhau vào lò xo thì chiếu đài của lò xo là l được ghi lại trong bảng dưới đây. Hãy ghi chiều dài của lò xo vào các ô có khối lượng m tương ứng trong bảng sau:

Gợi ý trả lời: 

Bảng hoàn thành:

m(g)	20	40	50	60
/ (cm)	22	24	25	26

Câu hỏi 4: Một lò xò có chiều dài tự nhiên 10cm được treo thẳng đứng, đầu dưới của lò xo treo một quả cân có khối lượng 50 g. Khi quả cân nằm cân bằng thì lò xo có chiều dài 12 cm. Hỏi khi treo 2 quả cân như trên vào lò xo thì chiếu đảo của lò xo là bao nhiêu? Cho biết độ dãn của lò xo tỉ lệ thuận với khối lượng vật treo.

Gợi ý trả lời: 

Bài làm

Độ biến dạng của lò xo khi treo quả cân có khối lượng 50g là: 12 - 10 = 2(cm)

Áp dụng phương pháp tỷ lệ thuận:

 Độ biến dạng của lò xo khi treo 2 quả cân có khối lượng 50g là: (2 x 50) x 2 : 50 = 4(cm)

 Như vậy, chiều dài của lò xo khi treo 2 quả cân có khối lượng 50g là: 10 + 4 = 14(cm) 

Với bài soạn KHTN lớp 6 Bài 39: Biến dạng của lò xo. Phép đo lực thuộc bộ sách “Chân trời sáng tạo”  trên, hy vọng các bạn học sinh sẽ có cho mình những kiến thức bổ ích mới và bổ sung các câu trả lời vào soạn bài đầy đủ hơn trước khi đến lớp. Ngoài ra, các bạn còn có thể tham khảo các bài soạn của môn khác trên Cunghocvui.com nhé! Cảm ơn các bạn đã đón đọc!