Bài 28: Thực hành: Làm sữa chua và quan sát vi khuẩn

Bài học “Thực hành: Làm sữa chua và quan sát vi khuẩn” được biên soạn bám sát chương trình sách giáo khoa Khoa học tự nhiên lớp 6 thuộc bộ Kết nối tri thức với cuộc sống giúp bạn dễ dàng làm bài tập về nhà và học tốt hơn môn học này.

--------------------------

I. Chuẩn bị

1. Thiết bị, dụng cụ

- Kính hiển vi có vật kính 10x và 40x - Nước cất

- Bộ lam kính và lamen - Cốc thủy tinh

- Ống nhỏ giọt - Ấm đun nước

- Nhiệt kế - Thùng xốp có nắp

- Giấy thấm; cốc 1,2 lít; thìa trộn - Lọ thủy tinh nhỏ có nắp

2. Nguyên liệu, mẫu vật

• Hai hộp sữa chua không đường để ở nhiệt độ phòng (25oC) trước khi thực hiện 1-2 giờ.

• Một hộp sữa đặc có đường 380gr.

• Nước lọc hoặc sữa tươi tiệt trùng (1 lít). 

II. Cách tiến hành

1. Quan sát tế bào vi khuẩn trong sữa chua.

a. Chuẩn bị lam kính chứa vật mẫu

- Bước 1: Lấy một thìa sữa chua không đường pha loãng với 10mL nước cất.

- Bước 2: Dùng ống nhỏ giọt hút một lượng nhỏ dịch đã pha loãng, nhỏ một giọt lên lam kính.

- Bước 3: Đậy lamen lên mẫu vật.

- Bước 4: Dùng giấy thấm nhẹ quanh viền lamen để loại bỏ nước thừa.

b. Quan sát bằng kính hiển vi

- Bước 1: Đặt lam kính đã chuẩn bị lên bàn kính của kính hiển vi và nhìn từ ngoài để điều chỉnh cho vùng có mẫu vật trên lam kính vào giữa vùng sáng.

- Bước 2: Quan sát toàn bộ lam kính ở vật kính 10x để bước đầu xác định vị trí có nhiều vi khuẩn.

- Bước 3: Chỉnh vùng có nhiều vi khuẩn vào giữa trường kính và chuyển sang quan sát ở vật kính 40x để quan sát rõ hơn hình dạng vi khuẩn.

2. Làm sữa chua

- Bước 1: Đun sôi 1 lít nước sau đó để nguội đến khoảng 50oC (sử dụng nhiệt kế để đo).

- Bước 2: Đổ hộp sữa đặc vào cốc đựng rồi thêm nước ấm vào để đạt 1 lít, trộn đều để sữa đặc tan hết. Sau đó đổ thêm hộp sữa chua vào hỗn hợp đã pha và tiếp tục trộn đều.

- Bước 3: Rót toàn bộ hỗn hợp thu được vào các lọ thủy tinh đã chuẩn bị, đặt vào thùng xốp và đậy nắp lại để giữ ấm từ 10-12 giờ.

Sau thời gian ủ ấm, lấy sản phẩm ra và bảo quản trong tủ lạnh.

3. Quan sát các mẫu vi khuẩn khác bằng tiêu bản nhuộm

Dùng các mẫu tiêu bản nhuộm một số loại vi khuẩn, quan sát bằng kính hiển vi ở vật kính 10x, 40x.

III. Thu hoạch

Câu hỏi 1: Vẽ vào vở hình ảnh vi khuẩn có trong sữa chua đã quan sát được bằng kính hiển vi ở các độ phóng đại khác nhau (vẽ thêm nếu quan sát được mẫu vi khuẩn khác).

Trả lời:

Vi khuẩn trong sữa chua là vi khuẩn lên men lactic.

Trực khuẩn lactobacillus bulgaricus:
Cầu khuẩn streptococcus salivarius:

 

Câu hỏi 2: Nhận xét về hình dạng và cách sắp xếp của các vi khuẩn quan sát được.

Trả lời:

- Trực khuẩn hình que, dài, xếp nối dài nhau.

- Cầu khuẩn hình trứng, xếp chồng lên nhau.

Câu hỏi 3: Vì sao trong khi làm sữa chua, không dùng nước sôi để pha hộp sữa chua dùng làm giống? Sau thời gian ủ ấm hỗn hợp làm sữa chua, nếu để sản phẩm ở ngoài (không cho vào tủ lạnh) điều gì sẽ xảy ra?

Trả lời:

Sữa chua do vi khuẩn lên men mà tạo thành.

- Nếu dùng nước sôi pha hộp sữa làm giống thì nhiệt độ nước cao sẽ làm chết các vi khuẩn làm giống, dẫn đến không còn vi khuẩn tạo ra sữa chua.

- Nếu để bên ngoài sẽ là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn trong sữa chua phát triển nhanh hơn, sữa chua sẽ lên men nhanh dẫn đến bị hỏng và khó bảo quản. Vì thế khi sữa chua đã đủ độ chua (lên men mức độ vừa phải) thì cần bảo quản sữa chua trong ngăn mát tủ lạnh để làm giảm sự lên men của vi sinh, giúp sữa chua để được lâu hơn và luôn giữ được mùi vị thơm ngon.

Trên đây là cách soạn Khoa học tự nhiên lớp 6 bài “Thực hành: Làm sữa chua và quan sát vi khuẩn” trong chương trình sách mới Kết nối tri thức với cuộc sống mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!