Bài 28: Nấm

1. Đặc điểm của nấm

Câu hỏi 1: Gọi tên một số nấm thường gặp trong đời sống

Gợi ý trả lời:

Một số loại nấm thường gặp trong đời sống: nấm rơm, nấm kim châm, nấm hương, nấm mộc nhĩ,... 

Câu hỏi 2: Vẽ sợi nấm mốc và một số loại nấm lớn mà em quan sát được

Gợi ý trả lời:

Sợi nấm mốc:

Nấm rơm:

Câu hỏi 3: Quan sát hình 28.1, 28.2 và trả lời câu hỏi:

a) Hãy nhận xét về hình dạng của nấm

Gợi ý trả lời:

Nấm có nhiều hình dạng với kích thước khác nhau, nhưng nhìn chung chúng đều có đặc điểm là hình mũ úp xuống.

b) Em hãy phân biệt nấm túi và nấm đảm. Các loại nấm em quan sát được ở hoạt động thực hành thuộc nhóm nấm đảm hay nấm túi?

Gợi ý trả lời:

• Nấm đảm: những bào tử của nấm sẽ mọc ở phía mũ nấm.

• Nấm túi: những bào tử của nấm sẽ mọc ở phía trên mũ nấm.

c) Hãy chỉ ra điểm khác biệt giữa cấu tạo cơ thể nấm độc và các loại nấm khác

Gợi ý trả lời:

Cơ thể nấm độc sẽ có thêm một lớp bao bọc xung quanh thân nấm (hay còn được gọi là vòng cuống nấm và bao gốc nấm).

Câu hỏi 4: Em hãy xác định môi trường sống của một số nấm bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Gợi ý trả lời:

Tên nấm	Môi trường
Nấm rơm	Mọc trên rơm rạ
Nấm mộc nhĩ	Mọc trên gỗ mục và thân cây
Nấm mốc	Mọc tại nơi ẩm ướt
Nấm cốc	Mọc trên mặt đất
Nấm độc tán trắng	Mọc trên mặt đất

Câu hỏi 5: Đặc điểm cấu tạo tế bào nấm men có gì khác với cấu tạo tế bào các loại nấm còn lại? Từ đó, em hãy phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào 

Gợi ý trả lời:

Cấu tạo nấm men khác với cấu tạo nấm còn lại:

• Nấm men có đặc điểm cấu tạo là được tạo nên từ 1 tế bào

• Nấm đa bào lại được tạo nên từ nhiều tế bào.

Phân biệt:

• Nấm đơn bào được tạo nên từ một tế bào

• Nấm đa bào được tạo nên từ 2 hay nhiều tế bào

Câu hỏi 6: Kể tên một số loại nấm ăn được mà em biết

Gợi ý trả lời:

Một số nấm ăn được: Nấm hương, nấm kim châm, nấm mộc nhĩ, nấm rơm, nấm đùi gà…

2. Vai trò của nấm

Câu hỏi 1: Quan sát hình 28.3, em hãy nêu vai trò của nấm trong tự nhiên

Gợi ý trả lời:

Vai trò của nấm: phân hủy xác sinh vật và chất thải hữu cơ.

Câu hỏi 2: Từ thông tin gợi ý trong hình 28.4, em hãy nêu vai trò của nấm đối với đời sống con người

Gợi ý trả lời: 

Vai trò của nấm đối với đời sống con người:

• Làm thực phẩm, thức ăn.

• Làm men nở và men rượu.

• Làm dược liệu, bổ dưỡng cho sức khỏe.

• Làm thuốc trừ sâu sinh học.

Câu hỏi 3: Hãy kể tên một số nấm có giá trị trong thực tiễn

Gợi ý trả lời: 

• Nấm hương

• Nấm đông trùng hạ thảo

• Nấm linh chi

• Nấm rơm

• Nấm đùi gà, nấm men…

Câu hỏi 4: Quan sát hình 28.5, hãy kể tên một số bệnh do nấm gây ra. Các bệnh đó có biểu hiện như thế nào?

Gợi ý trả lời: 

Một số bệnh do nấm gây ra và biểu hiện:

• Bệnh nấm da tay: trên tay xuất hiện những mảng da có màu đỏ kèm với vảy, có hiện tượng ngứa, đau nhức và nóng rát lòng bàn tay.

• Bệnh nấm mốc cá: xuất hiện một vùng trắng xám trên da cá, sau đó thành những búi trắng như bông, cá bơi một cách bất thường và bị tróc vảy.

• Bệnh viêm phổi do nấm: sốt cao kéo dài, có triệu chứng ho khan, đau ngực và khó chịu ở ngực.

• Bệnh mốc xám ở da tay: dâu tây xuất hiện những đốm nâu sáng và dần lan rộng ra cả quả, sau đó phủ lên mình một lớp mốc xám và khiến hoa quả bị khô, với hoa và quả non của cây có thể nhiễm bệnh.

Câu hỏi 5: Từ thông tin gợi ý trong hình 28.6, nêu con đường lây truyền bệnh do nấm gây ra

Gợi ý trả lời: 

• Tiếp với với vật nuôi đang bị nhiễm bệnh về nấm.

• Tiếp xúc với cơ thể của người bệnh đang bị bệnh nấm.

• Dùng chung đồ cá nhân với người đang mang bệnh.

• Sống và tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm.

• Tiếp xúc với bụi, đất có chứa loại nấm gây bệnh.

Câu hỏi 6: Từ các con đường truyền bệnh do nấm gây ra, em hãy đề xuất một số biện pháp phòng chống các bệnh thường gặp do nấm 

Gợi ý trả lời: 

Một số biện pháp:

• Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác.

• Rửa tay, vệ sinh cá nhân thường xuyên.

• Vệ sinh môi trường sống, tạo môi trường sạch sẽ, thoáng mát.

• Không nghịch đất cát.

3. Kỹ thuật trồng nấm

Câu hỏi 1: Tại sao người ta không trồng nấm trên đất mà phải trồng trên rơm rạ

Gợi ý trả lời: 

Người ta phải trồng nấm trên rơm rạ bởi vì nấm sống trong môi trường rơm rạ.

Câu hỏi 2: Có ý kiến cho rằng: "Môi trường trồng nấm rơm tốt nhất là gần địa điểm có chăn nuôi gia súc, gia cầm." Theo em, ý kiến trên đúng hay sai? Giải thích 

Gợi ý trả lời: 

Sai. Bởi vì: Nơi trồng nấm rơm phải là nơi sạch sẽ, thoáng mát => cần xa các địa điểm chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Câu hỏi 3: Nấm men được ứng dụng trong những lĩnh vực nào của đời sống con người

Gợi ý trả lời: 

Nấm men được ứng dụng trong việc sản xuất ethanol - các loại đồ uống có cồn và sử dụng làm men bánh, làm thực phẩm dinh dưỡng.

Bài tập

Câu hỏi 1: Dựa vào đặc điểm nào để phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào, nấm đảm và nấm túi, nấm độc và nấm không độc? Lấy ví dụ

Gợi ý trả lời: 

• Dựa vào cấu tạo của nấm phân biệt nấm đơn bào và đa bào: nấm hương và nấm men

• Dựa vào cấu tạo bên ngoài để phân biệt nấm độc và không độc. Nấm độc sẽ có vòng cuống nấm và bao gốc nấm, trong khi nấm không độc thì không có: nấm hương và nấm độc tán trắng.

• Dựa vào cơ quan sinh sản là các bào tử của nấm để phân biệt nấm đảm và nấm túi: nấm mốc và nấm mộc nhĩ

Câu hỏi 2: Em thấy nấm mốc thường xuất hiện ở điều kiện thời tiết nào? Kể tên những vị trí dễ xuất hiện nấm mốc xung quanh em 

Gợi ý trả lời: 

Trong thời tiết ẩm ướt, nấm mốc thường sẽ xuất hiện và xuất hiện tại các vị trí ẩm ướt như máy giặt, nhà bếp…

Câu hỏi 3: Hãy nêu một số biện pháp phòng chống bệnh do nấm gây nên trên da người 

Gợi ý trả lời: 

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây nhiễm: thú cưng, vật nuôi, người nhiễm bệnh hoặc vật dụng của người nhiễm bệnh.

• Quần áo sau khi giặt phơi thật khô => tránh nấm mốc.

• Vệ sinh cá nhân, xây dựng lối sống lành mạnh.

• Mặc quần áo thông thoáng, vệ sinh môi trường sống thường xuyên.

Đó là toàn bộ bài soạn môn KHTN lớp 6 bài 28: Nấm mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn học sinh tiếp thu những kiến thức mới và soạn bài đầy đủ hơn trước khi đến lớp.