Bài 23 Con người và thiên nhiên

I. Ảnh hưởng của thiên nhiên đến sinh hoạt và sản xuất

Dựa vào thông tin trong bài và hình 23.1, em hãy tìm những ví dụ thể hiện vai trò của thiên nhiên đối với hoạt động sản xuất và đời sống con người.

Gợi ý trả lời:

Những ví dụ thể hiện vai trò của thiên nhiên đối với hoạt động sản xuất và đời sống con người:

- Thiên nhiên cung cấp tài nguyên để phục vụ cho cuộc sống và sản xuất sinh hoạt của con người: khoáng sản, hải sản, lâm sản, thổ sản…

- Thiên nhiên cung cấp nguyên liệu nhiên liệu (dầu mỏ, khí đốt) để con người sản xuất và chế biến phục vụ đời sống, phát triển xã hội.

- Thiên nhiên chứa đựng rác thải do con người thải ra: rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp, rác thải y tế..

- Thiên nhiên chống các tác nhân gây hại đến sức khỏe con người, như tầng ozon ngăn tác hại từ tia cực tím…

II. Tác động của con người đến thiên nhiên

Dựa vào thông tin trong bài, hình 23.2 và hình 23.3, em hãy nêu những tác động tích cực và tiêu cực của con người đến thiên nhiên.

Gợi ý trả lời:

Tác động tích cực và tiêu cực của con người đến thiên nhiên

- Tác động tích cực

+ Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên.

+ Tăng cường trồng và bảo vệ rừng.

+ Bón phân hợp lí, cải tạo đất, chống suy thoái môi trường,…

- Tác động tiêu cực

+ Xả thải các chất thải sinh hoạt, công nghiệp chưa qua xử lí ra sông, hồ.

+ Xả khí thải độc hại từ các nhà máy, xí nghiệp,… gây ô nhiễm không khí.

+ Nạn khai thác, chặt phá rừng, đốt lửa gây cháy rừng làm giảm diện tích rừng.

+ Khai thác quá mức các tài nguyên khoáng sản, nước,… làm cạn kiệt nhiều nguồn tài nguyên, suy thoái nước,…

III. Khai thác và sử dụng tài nguyên thông minh

1. Dựa vào hình 23.4 và thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết thế nào là phát triển bền vững?

- Giải thích tại sao lại phải đặt mục tiêu phát triển bền vững?

Gợi ý trả lời:

- Phát triển bền vững là sự phát triển nhằm thỏa mãn các nhu cầu của thế hệ hiện tại của con người nhưng không làm tổn hại tới khả năng đáp ứng các nhu cầu của thế hệ tương lai.

- Phải đặt mục tiêu phát triển bền vững bởi vì:

+ Trong suốt lịch sử phát triển của mình, con người đã luôn khai thác tài nguyên thiên nhiên nhằm phục vụ cho cuộc sống.

+ Không phải tài nguyên nào cũng là vô hạn mà sẽ dần cạn kiệt. 

Do đó cần phải biết cách khai thác tài nguyên thiên nhiên hợp lý, sử dụng tiết kiệm và phát triển công nghệ tìm tài nguyên thay thế.

 

2. Em hãy cho biết các loại hoạt động kinh tế trong hình 23.5 có đáp ứng được mục tiêu phát triển bền vững không? Tại sao?

Gợi ý trả lời:

- Các loại hình kinh tế trong hình 23.5 có thể đáp ứng được một phần mục tiêu phát triển bền vững.

- Nguyên nhân:

 

+ Năng lượng gió là một nguồn tài nguyên có thể nói là vô tận, lại không gây hại cho môi trường, nếu tận dụng được nguồn năng lượng này sẽ rất có ích cho sự phát triển kinh tế cũng như bảo vệ môi trường.

+ Mô hình sản xuất lúa kết hợp với hoạt động du lịch là một biện pháp vừa phát triển kinh tế nông nghiệp, vừa phát triển ngành nghề dịch vụ hầu như không ảnh hưởng tới môi trường.

Luyện tập

1. Em hãy tìm những ví dụ thể hiện các tác động của thiên nhiên lên hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người.

Gợi ý trả lời:

Ví dụ thể hiện các tác động của thiên nhiên lên hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người:

- Thiên nhiên cung cấp không khí, nước, các loại khoáng sản, hải sản… để phục vụ nhu cầu sống, sinh hoạt của con người.

- Thiên nhiên cung cấp nguồn tài nguyên phong phú để con người khai thác, chế biến để phát triển cuộc sống.

 

2. Vẽ sơ đồ thể hiện những tác động tích cực và tiêu cực của con người đến thiên nhiên.

Gợi ý trả lời:

Những tác động tích cực và tiêu cực của con người đến thiên nhiên

Vận dụng

1. Trong cuộc sống hằng ngày, em có thể làm gì để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường tự nhiên nơi em sống?

Gợi ý trả lời:

Một số việc để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường tự nhiên

- Sử dụng tiết kiệm các tài nguyên thiên nhiên.

- Hạn chế sử dụng, tái sử dụng các sản phẩm nhựa và túi ni lông.

- Phân loại rác trước khi xả thải ra môi trường tự nhiên.

- Tăng cường trồng, bảo vệ rừng và hưởng ứng ngày môi trường, giờ Trái Đất.

- Tuyên truyền để mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường sống.

2. Em hãy tìm những ví dụ về khai thác tài nguyên thiên nhiên ở nơi em sống.

Gợi ý trả lời:

Em sống ở Quảng Ninh: công nghiệp khai thác than.