Bài 20: Các cấp độ tổ chức trong tế bào

Nội dung bài soạn KHTN lớp 6 bài 20: Các cấp độ tổ chức trong tế bào (bài học thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo) sẽ cung cấp cho các bạn học sinh những thông tin và kiến thức cơ bản để trình bày được mối quan hệ từ tế bào hình thành nên mô, cơ quan, hệ cơ quan và cơ thể. Mời các bạn học sinh cùng tham khảo cụ thể ngay bài soạn dưới đây nhé!

1. Từ tế bào đến mô

Câu hỏi 1: Quan sát hình 20.1, 20.2 và trả lời câu hỏi:

a) Hãy cho biết mối quan hệ từ tế bào đến mô?

Gợi ý trả lời:

Dựa vào hai hình trên ta có thể dễ dàng nhìn thấy mối quan hệ từ tế bào đến mô là các tế bào của cơ thể sống tập hợp lại thành một nhóm tế bào và tạo thành mô.

b) Nhận xét về hình dạng cấu tạo tế bào hình thành nên mỗi loại mô?

Gợi ý trả lời:

Hình dạng và cấu tạo của mỗi loại mô đều giống nhau với hình dạng, cấu tạo của tế bào hình thành nên nó.

c) Hãy dự đoán chức năng của các tế bào trong một mô?

Gợi ý trả lời:

Vì hình dạng và cấu tạo của tế bào trong một mô tương tự nhau nên có thể dự đoán chức năng của các tế bào trong một mô có thẻ giống nhau.

Câu hỏi 2: Cơ thể con người được cấu tạo từ những loại mô nào? Cho ví dụ?

Gợi ý trả lời:

Cơ thể của con người vô cùng đặc biệt và to lớn nên nó được cấu tạo từ nhiều loại mô khác nhau như: mô thần kinh, mô cơ, mô biểu bì, mô liên kết. 

Ví dụ:

• Mô thần kinh: noron, tế bào thần kinh đệm

• Mô cơ: mô cơ tim, mô cơ tay

• Mô biểu bì: mô biểu bì dạ dày

• Mô liên kết: mô mỡ, mô xương

2. Từ mô đến cơ quan

Câu hỏi 1: Quan sát hình 20.3a và cho biết lá cây được cấu tạo từ những loại mô nào?

Gợi ý trả lời:

Theo hình 20.3a, chúng ta thấy rằng lá cây được cấu tạo từ những loại mô theo thứ tự từ trên xuống cụ thể là: mô biểu bì, mô giậu, mô mềm và mô dẫn.

Câu hỏi 2: Quan sát hình 20.3b và cho biết dạ dày được cấu tạo từ những loại mô nào?

Gợi ý trả lời: 

Dạ dày là một cơ quan quan trọng trong cơ thể nên được cấu tạo từ nhiều loại mô, theo hình 20.3b, thì nó được cấu tạo theo thứ tự như sau: mô cơ, mô liên kết, mô thần kinh, mô biểu bì.

Câu hỏi 3: Mô và cơ quan có mối liên hệ với nhau như thế nào?

Gợi ý trả lời: 

Mối liên hệ giữa mô và cơ quan vô cùng mật thiết với nhau và có thể nói mô là một tập hợp con của cơ quan khi cơ quan là nơi tập hợp của nhiều mô cùng thực hiện một chức năng trong cơ thể.

Câu hỏi 4: Hãy kể tên một số cơ quan trong cơ thể con người và cho biết tim được cấu tạo từ những loại mô nào?

Gợi ý trả lời: 

• CÓ thể liệt kê một số cơ quan trong cơ thể con người như: tim, phổi, gan, thận, dạ dày, ruột non, ruột già,,...

• Tim là cơ quan đặc biệt nhất của con người, nó thức thiện nhiều chức năng đặc biệt để nuôi sống cơ thể nên nó được cấu tạo từ một loại cơ đặc biệt đó chính là cơ tim.

3. Từ cơ quan đến cơ thể

Câu hỏi 1. Quan sát hình 20.4, 20.5 và trả lời các câu hỏi sau:

a) Cho biết các hệ cơ quan cấu tạo nên cây cà chua?

Gợi ý trả lời: 

Dựa vào hình 20.4 thì ta có thể thấy được cơ quan cấu tạo nên cây cà chua là hệ chồi và hệ rễ.

b) Gọi tên các cơ quan cấu tạo nên hệ chồi tương ứng với các số (1) đến (4) trong hình và nêu chức năng của mỗi cơ quan này.

Gợi ý trả lời: 

(1) Thân cây: là bộ phận chuyển tiếp giữa gốc rễ với cành lá có chức năng dẫn truyền nước, muối khoáng và các chất hữu cơ đi nuôi cây trên cơ thể thực vật. Đồng thời thân cây còn đảm nhận chức năng nâng đỡ cây và dự trữ chất dinh dưỡng.

2) Hoa: là bộ phận thực hiện chức năng sinh sản, tạo điều kiện thụ phấn chéo hoặc tự thụ phấn tạo ra quả và hạt.

3) Quả: có chức năng bảo vệ hạt và là một thành phẩm của quá trình phát triển của thực vật.

(4) Lá: là bộ phận quan trọng thực hiện chức năng quang hợp, trao đổi khí và hô hấp nuôi sống cả cơ thể thực vật và ngoài ra lá cây còn có chức năng dự trữ hoặc tự vệ ở thực vật.

c) Nêu chức năng của hệ rễ?

Gợi ý trả lời: 

Hệ rễ là bộ phận quan trọng nhất của cây nó thực hiện chức năng bám cây vào lòng đất, rễ cây hút nước và các chất khoáng, hô hấp nuôi sống cây.

d) Hãy kể tên một số cơ quan cấu tạo nên hệ tiêu hoá ở người và gọi tên các số từ (5) đến (9)?

Gợi ý trả lời: 

• Cơ quan cấu tạo nên hệ tiêu hóa ở người: miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, trực tràng, ống hậu môn và hậu môn.

•  Tên gọi của một số cơ quan từ  (5) đến (9): (5) miệng,  (6) thực quản,  (7) dạ dày,  (8) ruột,  (9) hậu môn.

e) Ở người có những hệ cơ quan nào? Nêu chức năng của hệ tiêu hoá?

Gợi ý trả lời: 

• Các hệ cơ quan của con người là:: hệ tuần hoàn, hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, hệ hô hấp, hệ bài tiết

• Chức năng của hệ tiêu hóa là: vận chuyển thức ăn, tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng nuôi cơ thể đồng thời đào thải cặn bã ra ngoài bằng hệ bài tiết.

f) Điều gì sẽ xảy ra nếu trong cơ thể có một hệ cơ quan nào đó ngừng hoạt động?

Gợi ý trả lời: 

Nếu trong cơ thể có một hệ cơ quan ngừng hoạt động thì quá trình trao đổi chất sẽ không diễn ra và con người sẽ không lấy được thức ăn, nước uống, không khí để nuôi sống cơ thể. 

g) Điều gì sẽ xảy ra nếu cây cà chua bị mất đi hệ rễ?

Gợi ý trả lời: 

Nếu cây cà chua bị mất hệ rễ thì nó không thể đứng bám vào lòng đất được và  sẽ chết vì không có dinh dưỡng để cung cấp cho các quá trình trao đổi chất trong cây. 

Câu hỏi 2. Vẽ bảng sau vào vở và hoàn thành theo mẫu sau:

Gợi ý trả lời:

Hệ cơ quan	Cơ quan cấu tạo nên hệ cơ quan	Chức năng hệ cơ quan
Hệ tiêu hóa	Thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già,...	Tiêu hóa, hấp thụ thức ăn trong cơ thể.
Hệ tuần hoàn	Tim, mạch máu, bạch huyết,...	Vận chuyển chất dinh dưỡng và Oxy đến các cơ quan khac trong cơ thể.
Hệ thần kinh	Não, dây thần kinh, tủy sống, hạch thần kinh,...	Điều khiển, cảm xúc, vận động, hoạt động hệ thần kinh cao cấp.
Hệ hô hấp	Phổi, khí quản, mũi , hầu, thanh quản,...	Trao đổi khí và lọc không khí.
Hệ bài tiết	Thận, ống đái, bóng đái, ống dẫn nước tiểu,...	Loại bỏ các chất thải, đẩy các chất thải, các thành phần đã sử dụng ra bên ngoài cơ thể.

Câu hỏi 3. Nêu tên các cấp độ tổ chức trong cơ thể đa bào tương ứng với các số từ (1) đến (5) trong hình sau:

Gợi ý trả lời:

Tên các cấp độ tổ chức trong cơ thể đa bào tương ứng với các số từ (1) đến (5) là: tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể.

4. Bài tập

Câu hỏi 1. Đơn vị cấu tạo và chức năng cơ bản của mọi cơ thể sống là:

Gợi ý trả lời:

Chọn đáp án B

Câu hỏi 2. Trong cơ thể đa bào, tập hợp các tế bào giống nhau cùng thực hiện một chức năng nhất định được gọi là:

Gợi ý trả lời:

Chọn đáp án A

Câu hỏi 3. Kể tên các cơ quan thuộc hệ hô hấp ở người và cho biết mối liên hệ về chức năng của các cơ quan?

Gợi ý trả lời:

• Tên các cơ quan thuộc hệ hô hấp ở người là : Mũi, hầu, thanh quản, khí quản, phổi,… 

• Mối liên hệ về chức năng của các cơ quan đó là: mũi, hầu và thanh quản sẽ thực hiện chức năng lấy không khí bên ngoài cơ thể, làm ấm và lọc không khí trước khi cung cấp vào phổi. Sau đó, khí quản và phổi tiếp nhận không khí đó thực hiện việc lọc và trao đổi khí từ đó giúp cơ thể hô hấp thành công.

Câu hỏi 4. Khi em tập thể dục, những cơ quan và hệ cơ quan nào trong cơ thể cùng phối hợp hoạt động?

Gợi ý trả lời:

Khi em tập thể dục, các hệ cơ quan và hệ cơ quan sẽ phối hợp chặt chẽ tăng cường hoạt động: hầu như tất cả cơ quan trong cơ thể người đều hoạt động cụ thể là hệ thần kinh điều khiển các hệ cơ hoạt động, tim đập nhanh và mạnh hơn, mạch máu giãn, hệ hô hấp hoạt động thở nhanh và sâu hơn, mồ hôi tiết nhiều hơn…

Đó là toàn bộ bài soạn KHTN lớp 6 bài Bài 20: Các cấp độ tổ chức tế bào thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo mà các bạn học sinh có thể tham khảo ngay để chuẩn bị trước khi đến lớp. Bên cạnh đó thì các bạn có thể tìm kiếm thêm các bài soạn khác tại Cùng Học Vui để có thể tham khảo những kiến thức có liên quan đến tất cả môn học bạn nhé!