Em hãy phân tích cách ứng xử của Đăm Săn với dân l...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

Không chỉ là người dũng mãnh trên chiến trường Đăm Săn còn là người có tấm lòng nhân hậu và thấu tình đạt lý, điều đó được thể hiện trong cách hành xử của chàng sau trận chiến. Chàng kêu gọi tôi tớ của Mtao Mxây đi theo mình để xây dựng cộng đồng giàu mạnh.

Trước hết, đó là lời kêu gọi chân thành, tha thiết, chàng không chỉ kêu gọi một lần mà kêu gọi những ba lần: lần đầu tiên chàng gõ vào mạch, đập và phên một nhà trong làng, lần thứ hai gõ vào mạch, đập và phên tất cả các nhà trong làng và lần thứ ba gõ vào mạch, đập và phên mỗi  nhà trong làng. Ba lần kêu gọi ấy chàng đều đều hướng tới từng gia đình bởi điều chàng đó là muốn nhận được sự đồng thuận từ tất cả phía họ, chỉ khi nhận được sự đồng tình của những gia đình cá thể thì mới có thể tạo nên sức mạnh cộng đồng to lớn.

Ngoài ra, lời kêu gọi ấy còn hết sức thấu tình đạt lí. Lời kêu gọi ấy không nhằm phục vụ lợi ích cá nhân Đăm Săn mà cái chàng hướng đến lớn lao hơn, vĩ đại hơn đó làm cho công động thêm hùng mạnh. Chính bởi vậy dân làng đã đồng thuận tuyệt đối, thể hiện qua ba lần trả lời của họ: “Không đi sao được. Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai”, “ Không đi sao được! Nhưng bác ơi, xin bác chờ chúng tôi cho lợn ăn cái đã”, “Không đi sao được! Làng chúng tôi phía bắc đã mọc cỏ gấu, phía nam đã mọc cà hoang, người giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa!” và lời thúc giục của Đăm Săn thật hào sảng, đầy khí thế “Ơ nghìn chim sẻ, ơ vạn chim ngói! Ơ tất cả tôi tớ bằng này! Chúng ta ra về nào!”. Và họ cùng Đăm Săn trở về với buôn làng của Đăm Săn: “Đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến, như mối. Tôi tớ mang của cải về nhiều như ong đi chuyển nước, như vò vẽ đi chuyển hoa, như bầy trai gái đi giếng làng cõng nước”. Câu văn sử dụng hàng loạt các hình ảnh so sánh đã diễn tả không khí nhộn nhịp, tấp nập của dân làng khi chuyển về làng mới. Làng của Đăm Săn đã giàu có lại càng giàu có, đã hùng mạnh lại càng hùng mạnh hơn.

Qua cách ứng xử của Đăm Săn ta thấy chàng hiện lên không chỉ là một tù trưởng quả cảm, dũng mạnh, hành động mau lẹ quyết liệt mà đằng sau đó còn là con người có tình cảm chân thành, cách ứng xử thấu tình đạt lí. Ở chàng là sự kết tinh tất cả vẻ đẹp của cộng đồng, dân tộc. Điều mà chàng hướng đến không đơn thuần chỉ là mục đích cá nhân - đòi lại vợ, lấy lại danh dự cho mình mà còn vì một mục đích lớn hơn là mục đích cộng đồng, để giải quyết danh dự cho cộng đồng, để phát triển cộng đồng lớn mạnh.