Đám than đã vạc hẳn lửa. Mị không thổi, cũng k...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

_Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

_Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết:

Yêu cầu hình thức:

_Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng làm nghị luận văn học để tạo lập văn bản.

_Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.

Yêu cầu nội dung:

Giới thiệu tác giả Tô Hoài và truyện ngắn Vợ chồng A Phủ

_Tô Hoài là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn học hiện đại Việt Nam, là nhà văn có biệt tài nắm bắt rất nhanh nhạy những nét riêng phong tục, tập quán của những miền đất mà ông đã đi qua. Ông có giọng văn kể chuyện rất hóm hỉnh, rất có duyên và đầy sức hấp dẫn; có vốn ngôn ngữ bình dân phong phú và sử dụng nó rất linh hoạt, đắc địa.

_ Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” được sáng tác năm 1952, in trong tập Truyện Tây Bắc – tập truyện được tặng giải Nhất – Giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955. Tập Truyện Tây Bắc gồm ba truyện: Mường Giơn, viết về dân tộc Thái; Cứu đất cứu mường, viết về dân tộc Mường; Vợ chồng A Phủ, viết về dân tộc Mèo (Mông) – mỗi truyện có một dáng vẻ, sức hấp dẫn riêng, nhưng đọng lại lâu bền trong kí ức của nhiều người đọc là truyện Vợ chồng A Phủ.

Cảm nhận về đoạn kết truyện ngắn Vợ chồng A Phủ

a)Tóm tắt truyện theo nhân vật Mị - số phận khổ đau

_Mị là một cô gái có nhan sắc, hiếu thảo và ý thức được vẻ đẹp của mình.

_Do món nợ truyền kiếp của gia đình mà cô trở thành con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra.

b) Tình huống hành động - giải thích nguyên nhân dẫn đến hành động

_ Sự trỗi dậy lần thứ nhất trong đêm tình mùa xuân là bước chuẩn bị

_ Hai dòng nước mắt chảy xuống hõm má đã xám đen lại của A Phủ -> sự thức tỉnh:

+ Trong cõi quên, Mị dần trở về với cõi nhớ, kí ức đau khổ sống lại, “Mị chợt nhớ lại đêm năm trước A Sử trói Mị, Mị cũng phải trói đứng thế kia. Nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được” -> Mị thấy xót xa cho mình, rồi từ thương mình mà thương cho người trong sự đồng cảnh…

+ Trong cõi vô thức, Mị dần dần sống lại ý thức. Mị nhớ đến người đàn bà ngày trước ở nhà này cũng bị bắt trói đến chết. Rồi Mị phán đoán “cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết”. Mị so sánh, mình là thân đàn bà, đã bị bắt về trình ma nên phải chờ đến ngày rũ xương ở đây là đương nhiên, nhưng A Phủ thì “việc gì mà phải chết thế”…

+ Mị đã tự trải nghiệm qua một tình huống tưởng tượng. A Phủ trốn thoát, bố con Pá Tra sẽ buộc tội Mị, bảo là Mị cởi trói, rồi Mị sẽ chịu trói và chịu chết thay trên cái cọc kia. Nhưng nghĩ đến kết cục ấy, Mị cũng không thấy sợ…

c) Hành động bước ngoặt - vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật

_ Lòng thương người đã lấn át cả nỗi thương thân, dẫn Mị đến một quyết định táo bạo. Trong bóng tối, Mị rón rén bước lại, rút con dao cắt lúa để cắt nút dây mây… - Nhưng khi “gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mị cũng hốt hoảng”.

_ Mị vụt chạy ra, băng đi trong bóng tối, “nói, thở trong hơi gió thốc lạnh buốt”: “A Phủ cho tôi đi”, chỉ giải thích ngắn gọn “Ở đây thì chết mất”. “Và hai người lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi” để đi từ thung lũng đau thương ra cánh đồng vui…

d) Vẻ đẹp tâm hồn nhân vật A Phủ - sự can trường, mạnh mẽ, tự tin

_ Sau mấy đêm bị trói đứng, không được ăn uống, khi những vòng dây mây trói chặt trên người được gỡ hết “A Phủ bỗng khuỵu xuống, không bước nổi. Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy”. Anh “đã lăn, chạy, chạy xuống tới lưng dốc”, để vùng thoát khỏi chốn địa ngục trần gian, để đi tìm sự sống.

_ Câu nói gọn chắc của A Phủ “Đi với tôi” khi Mị xin đi theo.

_ Sau đây, khi đến Phiềng Sa, A Phủ đã trở thành tiểu đội trưởng du kích, tích cực tham gia vào cuộc đấu tranh của dân tộc để giải phóng hoàn toàn cuộc đời mình và giải phóng bản làng quê hương

Liên hệ với đoạn kết truyện ngắn Chí Phèo

a) Giới thiệu tác giả Nam Cao, truyện ngắn Chí Phèo

b) Tóm tắt truyện theo nhân vật Chí Phèo - số phận khổ đau

c) Tình huống hành động - giải thích nguyên nhân dẫn đến hành động

_ Nguyên nhân sâu xa: sự thức tỉnh, hồi sinh

_ Nguyên nhân trực tiếp:

+ Do bị Thị Nở từ chối khát vọng hạnh phúc và hoàn lương, Chí Phèo rơi vào tuyệt vọng, nỗi đau đớn biến thành phẫn uất, định uống thật say để đến đâm chết cô cháu Thị Nở nhưng do say quá mà quên đi ý định ban đầu, quen chân đến nhà Bá Kiến, đặc biệt là do đã nhận thức được kẻ thù đích thực của mình

+ Do Bá Kiến đang ghen với bà Tư nên cả giận mất khôn, thiếu bình tĩnh trong cách xử trí với Chí Phèo

d) Hành động bước ngoặt - Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật

* Nhận diện, kết tội và trừng trị kẻ thù

* Tự hủy hoại mạng sống của chính mình

Nhận xét về điểm gặp gỡ và khác biệt của hai tác phẩm

* Nét riêng (tính khác biệt):

_Kết thúc khác nhau

+ Kết thúc Vợ chồng A Phủ là sự giải thoát của Mị và A Phủ, đón chào một tương lai tươi sáng, hạnh phúc

+ Kết thúc Chí Phèo là cái chết không lối thoát

-> lí giải: thời đại trước và sau cách mạng, thực tế xã hội đã phản chiếu qua các trang văn

* Nét chung (tính thống nhất):

Các nhân vật Chí Phèo và Mị đều ở tình thế tận cùng của khổ đau, trong những tình huống đặc biệt đã thúc đẩy hành động bước ngoặt mang tính tự phát, dữ dội đầy kịch tính. Nhưng đằng sau hành động bước ngoặt bất ngờ ấy lại là sự tất yếu, là sự vỡ bờ khi tức nước, khi người nông dân bị dồn đẩy đến đường cùng không lối thoát

-> từ đây làm nổi bật giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc:

_ Giá trị hiện thực: phơi bày và phản ánh những nỗi đau, những bi kịch (chủ yếu về tinh thần) của người nông dân trong xã hội thực dân phong kiến

_ Giá trị nhân đạo:

+ Đồng cảm xót thương với bi kịch của nhân vật

-> Lên án tố cáo chế độ xã hội không đảm bảo quyền sống cho con người

-> từ đó đề xuất giải pháp cách mạng để mang lại cuộc sống tốt đẹp cho mỗi cá nhân

_ Trân trọng ngợi ca vẻ đẹp của nhân vật tỏa sáng trong nghịch cảnh- dù bị vùi dập nhưng phần thiên lương vẫn âm ỉ sống.

Tổng kết