Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:   Đèn...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

1._Hình ảnh “ngọn đèn”: được dùng nhiều để thể hiện nỗi nhớ mong, thao thức:

+Ca dao: Đèn thương nhớ ai

               Mà đèn không tắt

+Ngọn đèn trong đoạn thơ xuất hiện một cách tự nhiên, không phải là hình ảnh mới mẻ. Người chinh phụ nhớ thương chồng không ngủ được nên đã thắp đèn, thức cùng đèn. Ngọn đèn vô tri vô giác nhưng là người bạn duy nhất để chinh phụ chia sẻ nỗi lòng bi thiết và buồn rầu của mình.

+Nhưng vì ngọn đèn vô tri, vô giác nên chinh phụ nhận ra “Đèn có biết dường bằng chẳng biết”. Ngọn đèn song hành nhưng không thể vỗ về, an ủi, ngọn đèn với người chinh phụ vẫn là hai thực thể tách rời.

ð Người chinh phụ vì thế càng thấm thía nỗi cô đơn, cùng cực của mình hơn.

+Hoa đèn: tàn kết lại đầu sợi bấc đèn cháy đỏ như cái hoa đèn. Cụm từ này gợi dấu hiệu của dầu hao, bấc hỏng; đồng thời cho thấy chinh phụ đã thao thức rất lâu, từ đêm này sang đêm khác, triền miên và khắc khoải.

_Hình ảnh “bóng người” gợi nhắc đến chi tiết chiếc bóng của Vũ Nương in trên vách nhà trong truyện Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ. Nhưng Vũ Nương khi xa chồng còn có bé Đản làm niềm vui an ủi còn chinh phụ thì vò võ canh dài, không có ai sẻ chia cho vơi bớt nỗi cô đơn. Vậy nên nàng chỉ biết chuyện trò với ngọn đèn, với cái bóng của mình đến tàn canh.

2._Từ láy eo óc: từ láy tượng thanh diễn tả âm thanh nhức nhối, thê lương, vang lên, vọng từ xa đến; cho thấy không gian tĩnh mịch, vắng vẻ. Đó cũng là âm thanh của tâm trạng, được lắng qua tâm trạng nhức nhối của nhân vật trữ tình.

_Từ láy phất phơ: là từ láy tượng hình, gợi nhịp điệu chậm rãi, tẻ nhạt.

_Các hình ảnh “gà gáy năm trống”, “hòe rủ bóng bốn bên” thực chất là những hình ảnh đặc tả thời gian tâm lí. Đêm, người vợ trẻ đã thức nhẵn năm canh. Ngày, nàng thẩn thơ nhìn theo bóng hòe lơ đãng mà đếm thời gian nặng nề trôi qua. Hai hình ảnh trên là hai hình ảnh tương hỗ để diễn tả sự thao thức triền miên, khắc khoải của người chinh phụ trong cô đơn, lẻ loi, đau khổ trong vô vọng.

3.Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ: so sánh. Cách so sánh rất đặc biệt:

+So sánh thứ nhất: một giờ dài như một năm (khắc giờ đằng đẵng như niên), với kiểu so sánh này, thời gian đã bị tâm lí hóa

+So thứ hai: nỗi sầu dài như miền biển xa (mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa), với kiểu so sánh này, không gian đã bị tâm lí hóa.

ð Thông qua nghệ thuật so sánh, tâm trạng sầu muộn triền miên, dai dẳng của nhân vật được trải dài theo mọi không gian và thời gian, trở thành nỗi sầu bất tận, không giới hạn.

4._Chinh phụ đốt hương, soi gương, gảy đàn để giải tỏa nỗi sầu muộn trong lòng nhưng tất cả đều gượng, đều miễn cưỡng. Nàng gượng đốt hương vì trong lòng không thanh thản, gượng soi gương vì vắng chàng điểm phấn trang hồng với ai, gượng gảy đàn vì sợ dây đàn chùng hay đứt báo hiệu sự không may trong tình vợ chồng.