Bèo dạt về đâu hàng nối hàng;Mênh mông không một c...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết:

a. Yêu cầu về kĩ năng: Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học cảm nhận về một bài thơ, đoạn thơ; kết cấu ba phần đủ, rõ ràng, luận điểm hợp lí, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

b. Yêu cầu về kiến thức: Trên cơ sở những hiểu biết về tác phẩm “Tràng giang” và tác giả Huy Cận, học sinh có thể trình bày thơ nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ các ý cơ bản sau:

Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích

- Huy Cận là một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ ca Việt Nam hiện đại. Song hành cùng Xuân Diệu, Huy Cận nổi danh từ phong trào Thơ mới với tập thơ đầu tay Lửa thiêng (1937 – 1940) và sau này vẫn tiếp tục có nhiều sáng tác được ghi nhận.

- Những yếu tố làm nên phong cách thơ Huy Cận từ thời Lửa thiêng vẫn còn dấu ấn đậm nét trong các thi phẩm giai đoạn sau của ông: đó là cảm hứng vũ trụ, nỗi sầu nhân thế gắn với suy tưởng mang màu sắc triết lí.

- Tràng giang là bài thơ tiêu biểu của tập Lửa thiêng, cho thấy cảm hứng mới lạ và cách biểu hiện độc đáo của Huy Cận.

Cảm nhận

a. Nội dung

- Bức tranh thiên nhiên:

+ Các hình ảnh: “bèo dạt”, “bờ xanh”; “bãi vàng”… kiếp người nổi trôi vô định; thiên nhiên hoang vắng, mênh mông.

+ Hình ảnh: “mây cao đùn núi bạc”, tác giả mượn ý thơ của người xưa để tạo được ấn tượng về vẻ đẹp và sự hùng vĩ cho khung cảnh thiên nhiên.

+ Hình ảnh: “chim nghiêng cánh nhỏ” trong buổi chiều tà gợi nỗi buồn xa vắng.

- Tâm trạng nhà thơ:

+ Nỗi buồn của thi nhân: đó không chỉ là nỗi buồn trước trời rộng, sông dài mà còn là nỗi buồn nhân thế, nỗi buồn trước cuộc đời.

+ Nỗi nhớ quê hương “nhớ nhà”.

+ Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước một cách thầm kín.

b. Nghệ thuật

- Các từ láy “mênh mông”, “lặng lẽ” gợi ra một không gian hoang vắng, hiu quạnh.

- Cách nói phủ định “không cầu”, “không một chuyến đò” là để khẳng định sự thiếu bóng dáng của con người. Điều đó càng làm cho khung cảnh thêm đìu hiu.

- Nghệ thuật đối lập: cánh chim đơn độc nhỏ bé >< vũ trụ bao la, hùng vĩ.

->Thiên nhiên rộng hơn, hùng vĩ hơn và cũng buồn hơn.

- Tác giả mượn ý thơ của Thôi Hiệu để thể hiện tâm trạng: Thôi Hiệu ngày trước nhìn khói sóng trên sông mà nhớ nhà còn với Huy Cận, dù không có tác động của ngoại cảnh mà lòng vẫn “dợn dợn” nỗi nhớ quê.

Tổng kết