(5,0 điểm)Vẻ đẹ...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

(5,0 điểm)

I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

-  Lê Minh Khuê là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. Trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc, ngòi bút của bà trong chiến tranh luôn hướng về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn.

-  “Những ngôi sao xa xôi”  được tác giả viết năm 1971, thời kì chống Mĩ gay go ác liệt. Đoạn trích trong sách giáo khoa đã khắc họa hình ảnh, vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trên tuyến đường Trường Sơn, nổi bật là nhân vật Phương Định.

II. Phân tích:

1.  Giới thiệu hoàn cảnh, công việc của nhân vật:

Phương Định cùng Nho và Thao – những cô gái thanh niên xung phong sống trên cao điểm giữa mênh mông khói bụi Trường Sơn và bom đạn hủy diệt của kẻ thù. Công việc của chị và đồng đội trong tổ trinh sát mặt đường là “đo khối lượng đất lấp và hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom” để bảo vệ con đường cho những đoàn xe băng về phía trước, góp phần vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Công việc thật vinh quang nhưng cũng đầy hi sinh gian khổ. Nhưng chính hoàn cảnh gian khó, hiểm nguy này đã làm sáng lên những phẩm chất đáng quý của chị.

2.  Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định:

a. Tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh, vượt lên mọi hiểm nguy:

-  Chạy trên cao điểm bị bom đạn cày nát, còn ẩn giấu những quả bom chưa nổ - cũng có nghĩa là nó sẽ nổ bất cứ lúc nào, đồng nghĩa với việc đối mặt với thần chết nhưng chị vẫn bình thản, thậm chí còn thấy thú vị, dù trên mình còn có vết thương chưa lành miệng.

-  Tư thế đàng hoàng, thái độ bình tĩnh, thao tác thành thạo khi phá bom.

-  Có những lúc cũng nghĩ đến cái chết nhưng chỉ “mờ nhạt”, còn ý nghĩa cháy bỏng là “liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Không thì làm thế nào để châm mìn lần thứ hai?”. Mục đích hoàn thành nhiệm vụ luôn được Phương Định  đặt lên trên hết.

b.  Trong Phương Định luôn thường trực một tình cảm đồng chí, đồng đội nồng ấm:

* Tấm lòng vị tha, luôn quan tâm đến đồng chí, đồng đội.

- Lo lắng, sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm chưa về.

- Luôn trìu mến yêu thương bạn bè:

+ Cách Phương Định nhận xét về Nho, phát hiện ra vẻ dễ thương:“nhẹ, mát như một que kem trắng” của bạn.

+ Chăm sóc tận tình khi Nho bị thương.

+ Rất hiểu các sở thích và tâm trạng của chị Thao

* Ngược lại, chị cũng rất cần sự cổ vũ, động viên của đồng đội.

- Thấy ấm lòng và tự tin hơn khi cảm thấy ánh mắt dõi theo, khích lệ của các anh chiến sĩ pháo binh.

- Rất yêu mến và cảm phục tất cả những người chiến sĩ mà chị gặp hằng đêm trên trọng điểm của con đường vào mặt trận.

c. Tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, hồn nhiên như trẻ thơ:

- Phương Định là người con gái Hà Nội vào chiến trường. Chị vừa qua tuổi học sinh vô tư lựu. Giữa chiến trường khói lửa, chị vẫn hay nhớ lại những kỉ niệm êm đềm bên mẹ trong căn gác nhỏ, nhớ về thành phố tuổi thơ.

- Chị hay hát, hay cười một mình, hay ngắm mình trong gương. Chị tự đánh giá mình là một “cô gái khá”, có “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Mắt “dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng”, và được các anh chiến sĩ nhận xét là “có cái nhìn sao mà xa xăm”. Chị có cái điệu đà của một cô gái Hà Nội, nhưng là cái điệu thật đáng yêu vì nó hồn nhiên và vô cùng chân thực.

III. Đánh giá:

Bằng ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật sinh động, tinh tế, Lê Minh Khuê đã làm hiện lên thế giới nội tâm phong phú của Phương Định, cô nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn trong những năm kháng chiến chống Mĩ. Qua Phương Định, chúng ta hiểu hơn thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy.