(4,0 điểm) Cảm n...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Giải chi tiết:

1. Giới thiệu chung:

- Nguyễn Tuân là một nghệ sĩ lớn, một phong cách nghệ thuật độc đáo, nổi bật nhất là sự tài hoa uyên bác. Ông có sở trường ở thể tùy bút. "Người lái đò sông Đà" là một tùy bút đặc sắc kết tinh nhiều mặt phong cách Nguyễn Tuân, viết về vẻ đẹp và tiềm năng của thiên nhiên và con người Tây Bắc.

- Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nghệ sĩ tài hoa, mang đậm chất Huế, có nhiều thành tựu về thể kí. "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" là một tùy bút giàu chất trữ tình viết về vẻ đẹp sông Hương với bề dày lịch sử văn hóa Huế, rất tiêu biểu cho phong cách ông.

- Cả 2 đoạn trích miêu tả những dòng sông đẹp của đất nước Việt Nam, mỗi dòng sông lại có những nét độc đáo riêng.

2. Cảm nhận:

a/ Đoạn 1:

- Đoạn văn đã làm nổi bật vẻ đẹp của con sông Đà: hung bạo, dữ dội.

+ Hung bạo ở chỗ đôi bờ xích gần nhau, làm cho lòng sông hẹp như một cái yết hầu thắt giữa hai vách dá dựng đứng hiểm trở. Cái hẹp của lòng sông được tác giả miêu tả bằng nhiều cách(dẫn chứng). So sánh vừa chính xác vừa tinh tế ,vừa bất ngờ vừa lạ lùng khiến ta có cảm giác như Nguyễn Tuân luôn lục lọi đến tận cùng cái kho ấn tượng nay ăm ắp để tìm cho mình một cách nói có thể làm kinh động hồn trí con người.

+ Hung bạo ở cái dữ dằn của gió- nước trên sông Đà: Dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn gùn ghè,… Hình ảnh con sông Đà cuồng nộ, dữ dằn như lúc nào cũng muốn tiêu diệt con người, sông Đà hung bạo lại trở nên dữ tợn hơn nhiều.

- Nghệ thuật miêu tả:

+ So sánh vừa chính xác vừa tinh tế ,vừa bất ngờ vừa lạ lùng khiến ta có cảm giác như Nguyễn Tuân luôn lục lọi đến tận cùng cái kho ấn tượng nay ăm ắp để tìm cho mình một cách nói có thể làm kinh động hồn trí con người.

+ Bằng lối viết tài hoa, những câu văn diễn đạt theo kiểu móc xích, cấu trúc câu trùng điệp.

b/ Đoạn 2:

- Qua đoạn văn, ta thấy một sông Hương vừa mang vẻ nữ tính thơ mộng, vừa có sự hoang sơ bí ẩn.

+ Vẻ đẹp của sông Hương nhìn từ cội nguồn là dòng chảy có mối quan hệ sâu sắc với dãy Trường Sơn. Khởi nguồn từ dãy Trường Sơn đại ngàn, sông Hương mang vẻ đẹp hoang dại, mãnh liệt. Trong mối quan hệ này, sông Hương như một bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu hùng tráng, dữ dội…Nhưng có lúc dịu dàng, thơ mộng, say đắm  “giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”.

+ Với cái nhìn nhân hóa, sông Hương tựa như cô gái Di- gan phóng khoáng và man dại với một bản lĩnh gan dạ , một tâm hồn tự do và trong sáng. Đó là vẻ hoang sơ, bí hiểm, phóng túng của sông Hương, sức sống nguồn sống mãnh liệt.

+ Sông Hương khi ra khỏi rừng già Trường Sơn, sức mạnh bản năng của cô gái Di- gan đã được chế ngự, để trước khi về đến đồng bằng Châu Hóa, sông Hương mang một vẻ đẹp “dịu dàng và trí tuệ”, trở thành “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”.

- Nghệ thuật miêu tả: Sử dụng hình thức nhân hóa, so sánh liên tưởng độc đáo, câu văn nhịp nhàng. 

3. So sánh:

- Giống nhau:

+ Cả hai đoạn văn đều khám phá vẻ đẹp đa dạng của những dòng sông nổi tiếng của đất nước. 

+ Miêu tả với bút pháp phóng khoáng, tưởng tượng phong phú, nhân hóa, so sánh hiệu quả, các câu văn dài, nhịp nhàng. 

-  Khác nhau:

+ Nguyễn Tuân miêu tả con sông Đà trong không gian địa lí miền Tây xa xôi, dữ dội nhất, tiêu biểu cho thiên nhiên miền Tây điểm nhấn qua các ghềnh thác với cách sử dụng các câu văn dài, vế câu trùng điệp, dồn dập , chủ yếu trực tả, cường điệu biểu cảm. Dòng sông làm nền cho cảm hứng ngợi ca con người và lao động.

+ Hoàng Phủ Ngọc Tường miêu tả con sông Hương trong thủy trình từ rừng già Trường Sơn đến Thuận An, vừa cá tính mạnh mẽ, man dại, mãnh liệt vừa nữ tính, thơ mộng với cách sử dụng câu văn có sự hô ứng theo cách tổ chức lời thơ, hô ứng nhịp nhàng , tiết tấu dãn ra. Dòng sông mang đã đánh thức ở con người tình yêu quê hương, xứ sở.

4. Đánh giá chung:

- Sông Đà như một bức tranh sơn dầu, sông Hương như một bức tranh lụa với nét vẽ mềm mại. Nguyễn Tuân miêu tả con sông Đà để làm nổi bật tiềm năng của nó, thể hiện niềm tự hào về thiên nhiên đất nước hùng vĩ. Hoàng Phủ Ngọc Tường miêu tả sông Hương là cái nôi của một nền văn hóa lớn - văn hóa kinh đô Huế.

- Qua đó, thấy được phong cách nghệ thuật của các tác giả: Nguyễn Tuân tài hoa, uyên bác, khao khát tìm kiếm những cảm giác say mê, mới lạ. Hoàng Phủ Ngọc Tường – tài hoa, uyên bác, giàu tình cảm và trí tưởng tượng lãng mạn, say mê cái đẹp của thiên nhiên xứ Huế. Ở họ có một tâm hồn tinh tế và giàu tình yêu quê hương, đất nước.