Xác định và nhận xét lối chơi chữ ở những trường h...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Vận dụng khái niệm chơi chữ và các lối chơi chữ (SGK Ngữ văn 7, tập 1, trang 164,165)

Giải chi tiết:

a. Từ việc suy ngẫm: Cái gì để cho người ta ngả lưng, ngồi? Sao lại là kẻ bất nghĩa, bất trung? Từ bất nghĩa, bất trung đồng nghĩa với từ nào? Có phải là phản bội, phản nghịch?

=> Khẳng định đó là cái phản, lối chơi chữ đồng nghĩa: bất trung = phản. Một lối chơi chữ rất thú vị. Người nghe không thể biết ngay được mà phải suy ngẫm, vận động trí tuệ mới đoán ra.

b. – Bài ca dao phối hợp nhiều biện pháp tu từ: điệp ngữ, chơi chữ trái nghĩa và nhóm từ cùng trường liên tưởng.

- Ấn tượng nhất là hình ảnh con sông – nước – chảy – đôi dòng, bên lở - bên bồi, đục – trong; lở - đục, bồi – trong. Từ trường liên tưởng này, người đọc suy nghĩ về bản chất của cuộc sống. Cuộc sống không ngừng vận động giống như dòng chảy của con sông vô cùng, vô tận và luôn hàm chứa hai mặt của một vấn đề: đục – trong, tốt – xấu, thành – bại, buồn – vui… nhiều khi không biết, không lường hết được.

c. – Chơi chữ đồng nghĩa: ả Hằng, trăng, nguyệt, mâm vàng.

- Tạo ra vẻ đẹp hấp dẫn, phong phú, đa dạng của trăng.