(3 điểm)Trong một buổi nói chuyện...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Giải chi tiết:

1/ Giải thích:

- Tài: là tài năng, là năng lực, kĩ năng, kĩ xảo của con người. Tài được biểu hiện cả trong lao động chân tay và lao động trí óc. Đó là kết quả của năng khiếu và cả sự chăm chỉ, cần cù rèn luyện.

- Đức là đạo đức, là cách cư xử hợp lẽ phải, đạo lí, sống có trách nhiệm với mọi người, là sự biểu hiện của nét đẹp nhân cách con người. Đức biểu hiện ở lời nói, cử chỉ, hành động của con người hướng tới chân – thiện – mĩ.

- Lời khuyên của Bác: khẳng định mối quan hệ khăng khít giữa tài và đức.

2/ Phân tích - chứng minh:

a/ Có tài mà không có đức là người vô dụng:

- Người có tài nhưng lại không đem tài để phục vụ nhân dân, làm giàu đất nước thì cái tài đó hoàn toàn vô ích. Người có tài mà chỉ nhằm thu vén lợi ích cá nhân, phản bội Tổ quốc, đi ngược lại lợi ích nhân dân thì người đó cũng trở thành vô dụng, thậm chí là có tội. 

- Người có tài mà không có đức thường kiêu căng hợm hĩnh, thậm chí xảo quyệt, gian ngoa và dễ trở thành kẻ xấu xa, gây tác hại, nguy hiểm cho gia đình, xã hội (Dẫn chứng).

b/ Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó:

- Người có đức thường được mọi người kính mến, quý trọng; nhưng có đức mà không có tài thường khó thực hiện được chức trách, khó hoàn thành nhiệm vụ, khó đạt kết quả cao trong công việc.

- Tài năng cũng có tầm quan trọng không kém. Không có tài năng thì con người làm việc gì cũng khó khăn, thậm chí làm hỏng việc và làm hại đến sự nghiệp chung. 

3/ Bàn luận, mở rộng về mối quan hệ giữa "tài" và "đức":

- Đức và tài đều cần thiết đối với mỗi con người, làm nên giá trị con người. Con người thiếu một trong hai giá trị trên đều là người không trọn vẹn. Đức là nền tảng giúp tài bay cao vững chắc, có tài thì đức càng tỏa sáng.

- Đức là gốc, là yếu tố quan trọng hàng đầu.“Tài” là biểu hiện cụ thể của “đức”, không có khái niệm đạo đức chung chung, tách rời hiệu quả việc làm.

- Phê phán những kẻ có tài mà hợm hĩnh, kiêu căng, chỉ mưu cầu lợi ích cá nhân hoặc những người có đức nhưng tài năng, năng lực còn kém cỏi mà không chịu học tập, phấn đấu.

4/Bài học nhận thức và hành động:

- Lời dạy của Bác là kim chỉ nam cho mọi hoạt động, rèn luyện của thế hệ trẻ. 

- Mỗi người phải không ngừng học tập, tu dưỡng, phải rèn đức luyện tài để trở thành người lao động toàn diện, có ích cho đất nước như Bác Hồ hằng mong muốn ở thế hệ trẻ.