Bàn về “Cảnh ngày hè” (Bảo kính cảnh g...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết:

1.Nêu được vấn đề cần nghị luận: Bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi là bài thơ giàu sức gợi hình, biểu cảm, vừa là một bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và đời sống” vừa thể hiện vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ yêu nước thương dân”

a.Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi và hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ bài thơ

-Nhà thơ ở ẩn nhưng vẫn nặng tình đời.

-Bài thơ nằm trong mục “Bảo kính cảnh giới” – Gương báu răn mình, thể hiện đức độ và tâm huyết của một con người hết lòng vì dân vì nước.

b.Phân tích – chứng minh:

* “Bài thơ “Cảnh ngày hè” là một bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và đời sống”

-Bức tranh thiên nhiên sống động của mùa hè nơi thôn dã bằng nhiều giác quan:

+Thị giác: cảm nhận sắc màu rực rỡ của mùa hè với lá cây hòe xanh thẫm, hoa lựu đỏ như lửa, hoa sen hồng trong đầm.

+Khứu giác: Mùi hương nồng nàn của hoa sen ngát trong ao.

+Thính giác: Âm thanh tiếng ve ngân như tiếng đàn: du dương, dìu dặt.

+Cảm giác: Cảm nhận sức sống căng tràn, thôi thúc từ bên trong của thiên nhiên mùa hè “đùn đùn”, “phun”, “tiễn”…

*Cuộc sống bình yên, no ấm của nhân dân: âm thanh chợ cá lao xao từ xa vọng lại.

=> Ngôn ngữ thơ giàu sức gợi hình, gợi liên tưởng về bức tranh thiên nhiên, cuộc sống mùa hè hài hòa giữa đường nét, màu sắc, âm thanh, căng tràn sức sống.

* “Cảnh ngày hè” chất chứa một tư tưởng lớn xuyên suốt sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Trãi: tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân”

-Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân tinh tế, nhạy cảm, giao cảm với thiên nhiên, cuộc sống, nắm bắt được thần thái của thiên nhiên tạo vật, vui say với cuộc sống bình yên của nhân dân.

-Niềm khao khát mong ước “Dân giàu đủ khắp đòi phương”.: Mượn điển tích xưa để bày tỏ tấm lòng yêu dân, vì dân của bậc đại thi hào.

c.Đánh giá về vấn đề cần nghị luận:

-Hai ý kiến đều góp phần làm rõ vẻ đẹp bài thơ “Cảnh ngày hè”:

+Ý kiến thứ nhất khẳng định vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên, cuộc sống ngày hè, hé mở tình yêu thiên nhiên và tâm hồn thi nhân.

+Ý kiến thứ hai chỉ ra “điểm kết tụ của hồn thơ Ức Trai” là con người, hiện lên trong bài thơ là một nhà thơ, nhà chính trị Nguyễn Trãi với khát vọng dân giàu đủ, nước thái bình.

-Hai ý kiến bổ sung cho nhau làm rõ giá trị bài thơ, giúp người đọc hiểu thêm về người anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi.

d.Khái quát chung:

“Cảnh ngày hè” là bài thơ giàu sức gợi hình, biểu cảm, ngôn ngữ thơ trong sáng, giản dị, đời thường, ít dụng công nghệ thuật nhưng giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống và tâm hồn nhà thơ, từ đó thanh lọc, hoàn thiện tâm hồn mình.