Để khơi gợi lòng căm thù giặc, khích lệ tướng sĩ T...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

căn cứ nội dung văn bản, phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

- Để khích lệ tinh thần của tướng sĩ, trước hết Trần Quốc Tuấn chỉ ra tội ác của kẻ thù và lên án hành động của chúng: “Đi lại nghêng ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa,…” Ngôn ngữ vô cùng đanh thép, quyết liệt, ngấm ngầm lên án kẻ thù: “nghêng ngang” “uốn lưỡi cú diều” “đem thân dê chó”, qua lớp ngôn từ đã thể hiện rõ sự coi thường kẻ thù và tinh thần căm thù giặc.

- Trực tiếp nói về nỗi đau của mình trước hiện thực đất nước: “Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa….ta cũng vui lòng”. Giọng điệu của đại vương đã thể hiện trực tiếp nỗi lòng đau xót của mình, ông mất ăn mất ngủ lo cho sự nghiệp của đất nước. Trong một đoạn văn ngắn tác giả đã sử dụng một loạt động từ mạnh: xả thịt, lột da, nuốt gan, uống máu. Thể hiện lòng căm thù giặc sục sôi, quyết không dung tha cho lũ giặc. Và ông đã có một hành động vô cùng quyết liệt sẵn sàng hi sinh bản thân để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.

- Nêu lên mối quan hệ khăng khít giữa chủ tướng và quân sĩ. “Các ngươi ở cùng ta coi giữ binh quyền đã lâu ngày….cùng chẳng kém gì”, câu văn đã làm lay động những người quân sĩ bằng giọng văn tâm tình, mềm mỏng.

- Lên án hành động thờ ơ của quân sĩ trước thời cuộc “Nay các ngươi thấy chủ nhục mà không biết lo… giặc điếc tai”. Giọng điệu khẳng khái, đanh thép để cảnh cáo những quân sĩ của mình.

=> Lập luận chặt chẽ: Nêu lên tội ác kẻ thù, nỗi lòng của mình, nêu lên mối ân tình giữa chủ tướng và quân sĩ, cuối cùng lên án những hành động thờ ơ của quân sĩ trước thời cuộc, đã đánh đúng vào tâm lý của họ.

=> Sự biến đổi linh hoạt giọng điệu, thái độ khôn khéo, ngôn ngữ vừa đanh thép vừa mềm mỏng đã đánh đúng tâm lý, lòng tự ái của quân sĩ. Đó chính là lấy cương để trị nhu, đã khơi gợi lòng căm thù giặc và ý chí quyết tâm đánh đuổi quân giặc.