Phân tích nhân vật chị Dậu trong đoạnTức nước...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

1. Hoàn cảnh

- Nghèo khó đến đáy cùng

- Anh Dậu tuy ốm đau nhưng vẫn bị bắt, trói ngoài đình.

- Bán con, bán chó cho gia đình Nghị Quế.

- Vẫn phải nộp sưu cho người em chồng đã mất.

- Bọn cường hào cho tay chân vác anh Dậu rũ rượi như cái xác đem đến trả cho chị Dậu.

=>Đau khổ, tai hoạ chồng chất và đè nặng lên tâm hồn người đàn bà tội nghiệp.

2. Tính cách

a) Chị Dậu hết lòng thương yêu chăm sóc chồng.

- Anh Dậu bị chúng đánh đập ngất xỉu và trả cho chị Dậu, được hàng xóm cứu giúp, anh Dậu tỉnh lại.

- Chị nấu cháo dỗ dành chồng ăn cho lại sức, cử chỉ lời nói âu yếm, thiết tha.

b) Chị Dậu là người phụ nữ tiềm tàng tinh thần phản kháng.

- Chị xin khất tiền sưu với thái độ van xin tha thiết, lời lẽ khẩn thiết, nhịn nhục.

- Bị cai lệ đánh, chồng sắp bị trói bắt đi, chị cự lại bằng lí lẽ và thách thức, cách xưng hô thay đổi: ông - cháu, ông - tôi và cuối cùng: mày - bà.

Lần 1:

Cách xưng hô:   Cháu – ông.

Hành động:         Run run, thiết tha, xám lại. Chạy đến đỡ tay, van xin

Vị thế:                 Người nô lệ, yếu thế  

Lần 2:

Cách xưng hô:   Tôi - ông

Hành động:         Tức quá, liều mình cự lại

Vị thế:                 Ngang bằng

Lần 3:

Cách xưng hô:   Bà - mày

Hành động:         -Nghiến hai hàm răng, túm cổ viên cai lệ ấn dúi ra cửa.

                              - Giằng co với viên cai lệ.

                              - Đẩy hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất.

Vị thế:                 Ở chỗ đứng cao hơn

=> Đánh ngã tên cai lệ và người nhà lí trưởng bằng sức mạnh của lòng căm thù.

* Nhận xét:

- “Con giun xéo mãi cũng quằn”, chị Dậu cũng vậy, bị áp bức dã man, tính mạng bị đe doạ, chị đã vùng lên đánh trả một cách dũng cảm. Nhà văn Nguyên Tuân đã có một nhận xét rất thú vị "Trên cái tối trời, tối đất của cái xã hội ngày xưa, hiện lên một chân dung lạc quan của chị Dậu...bản chất của chị Dậu rất khoẻ, cứ thấy lăn xả vào bóng tối mà phá ra...". Ngô Tất Tố rất hả hê khi tả cảnh chị Dậu cho tên cai lệ và người nhà lí trưởng một bài học thích đáng. Ông đã chỉ ra một quy luật trong xã hội "Có áp bức, có đấu tranh".

- Tính cách của chị Dậu hiện lên nhất quán với diễn biến tâm lí thật sinh động. Chị Dậu mộc mạc, hiền dịu đầy vị tha, giàu tình yêu thương, sống khiêm nhường biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng không hoàn toàn yếu đuối, chỉ biết sợ hãi mà trái lại, chị vẫn có một sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, một tinh thần phản kháng tiềm tàng.