Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng người lính Tây Tiến tro...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

-Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

-Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết:

a.Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

b.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng người lính trong đoạn thơ:

Tây Tiến đoàn binh… khúc độc hành. Từ đó liên hệ đến lí tưởng người chiến sĩ trong “Từ ấy” của Tố Hữu.

c.Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

*Giới thiệu khái quát: Tác giả Quang Dũng, tác phẩm Tây Tiến và vấn đề nghị luận.

*Cảm nhận vẻ đẹp người lính

a.Vẻ đẹp ngoại hình: tiều tụy nhưng oai phong

-“Không mọc tóc”, “xanh màu lá”: dánh vẻ tiều tụy, khác thường của người lính do điều kiện chiến đấu thiếu thốn, cực khổ, đặc biệt là căn bệnh sốt rét hoành hành. Nhưng cái dáng vẻ ấy vẫn toát lên sự tự hào, kiêu hãnh và khí phách “oai hùm” như chúa tể rừng xanh trong chiến đấu do cách nói đầy khẩu khí ngang tàng.

-“Mắt trừng”: là đôi mắt đang nhìn thẳng, mở to, không chớp, rực lửa căm thù, vừa thẻ hiện lòng căm thù giặc vừa thể hiện ý chí quyết tâm chiến đấu, vừa thể hiện sự oai phong lẫm liệt.

b.Vẻ đẹp tâm hồn: lãng mạn, hào hoa

-Người lính luôn phải đối mặt với cái chết, nhưng họ không nghĩ đến cái chết, vẫn “gửi mộng qua biên giới”, vẫn “mơ… dáng kiều thơm”.

-> Đó là tâm hồn mơ mộng, thể hiện chất hào hoa. Có lẽ tình yêu riêng tư đã hòa quyện tình yêu đất nước, nâng đỡ tâm hồn, tinh thần người lính, giúp họ vượt qua mọi gian khổ, hy sinh để chiến thắng kẻ thù.

c.Vẻ đẹp lí tưởng: cống hiến hết mình cho tổ quốc

-“Chẳng tiếc đời xanh”: là quan niệm vui vẻ hiến dâng tuổi trẻ cho tổ quốc, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng.

->Cách diễn đạt khiến giọng thơ nghe có cái gì đó rất ngang tàng, kiêu bạc thể hiện rõ sự tếu táo rất lính tráng, rất vô tư, coi thường gian khổ, vượt lên hoàn cảnh, sự khắc nghiệt của thiên nhiên, môi trường.

d.Vẻ đẹp của sự hy sinh: vừa bi thương vừa hùng tráng

-Chiến tranh không tránh khỏi những đau thương mất mát, Quang Dũng đã nhìn thẳng vào sự thật để viết mà không hề né tránh.

Những nấm “mồ viễn xứ”: gợi sự xa xôi, lạnh lẽo, cô quạnh, bi thương.

-Người lính Tây Tiến hào hùng trong chiến đấu thì khi ngã xuống cũng vẫn hào hùng.

“Áo bào thay chiếu”: là cách nói mĩ lệ hóa, làm giảm bớt sự đau thương. Thực tế, khi người lính ngã xuống, không có lấy một manh chiếu để khâm niệm thi hài.

-Sự hi sinh của những người lính dẫu để lại nhiều day dứt, xót xa nhưng với cách nói giảm “anh về đất” khiến ta có cảm giác sự ra đi này trở nên thanh thản, nhẹ nhàng lạ thường.

-Tiễn đưa những người lính ấy không tiếng kèn, tiếng trống, chỉ có dòng sông Mã “gầm lên khúc độc hành” như con chiến mã rú lên đau thương khi chứng kiến cái chết của người lính. Tiếng gầm ấy chính là khúc tráng ca tạo âm hưởng vừa dữ dội vừa hào hùng của thiên nhiên, khiến cho sự hy sinh người lính bi mà không lụy đồng thời nâng cái chết lên tầm sử thi hoành tráng.

-Ngoài ra, Quang Dũng đã sử dụng một loạt các từ Hán Việt: biên cương, viễn xứ, áo bào… khiến cho những nấm mồ vùi lấp vội vàng nơi rừng hoang cũng trở thành những mộ chí tôn nghiêm.

=> Với cảm hứng lãng mạn xen lẫn hiện thực và sử dụng ngôn ngữ giàu tính tạo hình, giàu nhạc điệu, sáng tạo khi kết hợp từ Hán Việt, Quang Dũng đã dựng lên bức tượng đài bất tử về người lính trong kháng chiến chống Pháp, vừa bi tráng, vừa lãng mạn, hào hoa.

*Liên hệ người chiến sĩ cộng sản trong Từ ấy (Tố Hữu)

-Người chiến sĩ cộng sản trong Từ ấy:

+Là người chiến sĩ có niềm say mê mãnh liệt với lý tưởng cộng sản. Lí tưởng chính là ánh nắng hạ rực rỡ, là mặt trời chói sáng, soi rọi giúp cho người chiến sĩ ấy nhận ra con đường đi đến với chân lí, lẽ phải, công bằng, niềm tin, hy vọng. Lí tưởng còn chỉ đường, đem đến cảm xúc mới, sức sống mới cho nghệ thuật thơ ca của người chiến sĩ.

+Là người chiến sĩ có lẽ sống cao đẹp. Con người ấy từ khi được giác ngộ lí tưởng, ý thức rằng cuộc sống và nghệ thuật thơ ca của mình không thuộc về cá nhân mình nữa mà thuộc về quần chúng cần lao và cuộc đấu tranh chung của dân tộc. Con người ấy dã tự nguyện đem cái “tôi” nhỏ bé của mình gắn kết với cuộc đời để tạo nên sức mạnh đoàn kết, tranh đấu. Người chiến sĩ cũng ý thức rằng mình sẽ là một thành viên ruột thịt trong đại gia đình cách mạng của những người lao khổ, bị áp bức, chiến đấu vì một lí tưởng cao đẹp.

*So sánh:

a.Giống nhau

-Cả hai nhà thơ Tố Hữu và Quang Dũng đều xây dựng hình tượng người chiến sĩ cách mạng với vẻ đẹp lí tưởng sáng ngời, cùng sử dụng bút pháp lãng mạn cách mạng để thể hiện.

b.Khác nhau

Tuy nhiên, mỗi nhà thơ đều sáng tạo hình tượng người chiến sĩ cách mạng với vẻ đẹp độc đáo riêng.

+Người chiến sĩ cộng sản trong Từ ấy say mê lí tưởng Đảng, cất lên tiếng hát của một tâm hồn trong buổi đầu giác ngộ cách mạng. Qua đó thể hiện phong cách thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu.

+Người chiến sĩ trong Tây Tiến là đoàn binh hùng mạnh, tài hoa và lãng mạn, khí phách ngay cả khi còn sống và khi đã hi sinh. Qua đó, thể hiện hồn thơ trữ tình hồn hậu, phóng khoáng, tài hoa lãng mạn của Quang Dũng.

d.Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e.Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.